تنش‌های ژئوپلیتیکی چه تاثیری بر قیمت بیت‌کوین دارد؟

در یک دهه گذشته، افزایش تنش‌های ژئوپلیتیکی تأثیرات چشمگیری بر بازارهای مالی داشته است، از جمله بیت‌کوین که اکنون به‌عنوان ابزاری برای مقابله با بحران‌ها مطرح می‌شود. این تحلیل نگاهی دقیق‌تر به نحوه عملکرد بیت‌کوین در میانه بحران‌های منطقه‌ای و جهانی دارد.

درگیری‌های نظامی در نقاط مختلف جهان از جمله جنگ اسرائیل و غزه و تشدید تنش‌ها در اوکراین، تأثیرات مستقیمی بر اقتصاد جهانی گذاشته‌اند. در جنگ اسرائیل و غزه، برکناری وزیر دفاع اسرائیل، یوآو گالانت، و پایان آتش‌بس با حزب‌الله لبنان، تنش‌ها را افزایش داده است. در اوکراین نیز استقرار نیروهای نظامی کره شمالی و آزمایش موشک‌های هسته‌ای روسیه، نگرانی‌ها را تشدید کرده است.

این بحران‌ها تنها محدود به مناطق درگیر نیست، بلکه تأثیرات آن به بازارهای جهانی نیز سرایت کرده است. در چنین شرایطی، بازارها معمولاً دچار افت می‌شوند؛ اما این سؤال مطرح است که بیت‌کوین تا چه حد تحت تأثیر این ریسک‌ها قرار می‌گیرد؟

به گفته تحلیلگران، قیمت بیت‌کوین به شدت به احساسات بازار حساس است. برای مثال، زمانی که ایران در آوریل ۲۰۲۴ به اسرائیل حمله کرد، قیمت بیت‌کوین با افت ۸.۴ درصدی مواجه شد.

اما بررسی تاریخی نشان می‌دهد که بیت‌کوین پس از شوک‌های اولیه، معمولاً در بازه زمانی کوتاهی بهبود یافته و حتی به قیمت‌های بالاتری دست پیدا می‌کند. بر اساس تحقیق «آندره دراگوش»، رئیس تحقیقاتی پلتفرم ETC Group، در ۲۰ مورد از بزرگ‌ترین رخدادهای ژئوپلیتیکی، بیت‌کوین در کمتر از ۵۰ روز پس از شوک اولیه بهبود یافته است.

دراگوش معتقد است که بیت‌کوین، علی‌رغم نوسانات بالایش، به‌عنوان یک دارایی پرریسک شناخته می‌شود و در مواقع عدم قطعیت شدید، سرمایه‌گذاران معمولاً دارایی‌های امن‌تری مانند طلا یا اوراق قرضه را ترجیح می‌دهند. با این حال، عوامل دیگری نیز در میان هستند:

در بلندمدت، تنش‌های ژئوپلیتیکی می‌توانند تورم را افزایش دهند و سیاست‌های پولی انبساطی را تشدید کنند که این موضوع به نفع دارایی‌های کمیاب مانند بیت‌کوین است.

نظریه اقتصاددانان مانند «لین آلدن» نشان می‌دهد که قیمت بیت‌کوین به شدت تحت تأثیر شرایط نقدینگی جهانی است و نه صرفاً عوامل داخلی مانند پذیرش یا توسعه فناوری.

در مناطق درگیر بحران، بیت‌کوین می‌تواند به‌عنوان ابزاری برای فرار از تحریم‌ها یا حفظ ارزش دارایی در مقابل کاهش ارزش ارزهای محلی عمل کند.

در حالی که بیت‌کوین در برابر بحران‌های منطقه‌ای عملکرد خوبی نشان داده است، در مواقع بحران‌های جهانی گسترده، آسیب‌پذیری آن افزایش می‌یابد. پژوهشی با عنوان «روابط بازار رمزارز با عدم قطعیت کشورهای BRIC» نشان داد که شرایط اقتصادی پایدار در بحران‌های محلی به سود رمزارزها است؛ اما در بحران‌های جهانی، جذابیت بیت‌کوین کاهش می‌یابد.

به گفته «خوزه آل‌میدا»، استاد دانشگاه لیسبون، رفتار سرمایه‌گذاران بستگی به نوع بحران دارد. وی معتقد است که در بحران‌های منطقه‌ای، رمزارزها ابزاری برای انتقال دارایی، دور زدن تحریم‌ها و محافظت از ارزش در برابر کاهش ارزش ارز محلی هستند. اما در بحران‌های جهانی نظیر پاندمی COVID-19، عدم قطعیت فراگیر باعث می‌شود سرمایه‌گذاران به سمت دارایی‌های امن‌تر حرکت کنند.

در تنش‌هایی نظیر جنگ روسیه و اوکراین یا درگیری‌های اسرائیل و ایران، بیت‌کوین به‌عنوان پوششی برای محافظت از دارایی‌ها عمل می‌کند. این در حالی است که سرمایه‌گذاران در این مناطق به دنبال راه‌هایی برای جبران کاهش ارزش پول ملی یا فرار از اثرات تحریم‌ها هستند.

در مواردی مانند همه‌گیری کرونا، بیت‌کوین به دلیل نوسانات بالا و ماهیت پرریسکش، جذابیت خود را از دست می‌دهد. این الگو نشان می‌دهد که رمزارزها در بحران‌های جهانی ممکن است به‌عنوان یک دارایی پرریسک تلقی شوند.

با افزایش تنش‌ها در خاورمیانه و اروپا، تحلیلگران معتقدند که بیت‌کوین می‌تواند در دوره‌های بلندمدت از افزایش نرخ تورم جهانی و سیاست‌های پولی انبساطی بهره‌مند شود. به گفته «میتیل تاکور»، مدیرعامل پروتکل نقدینگی Velar، هرچند که در روزهای ابتدایی یک بحران جهانی رمزارزها دچار افت می‌شوند، اما به دلیل ویژگی‌های منحصر به فردشان، معمولاً به سرعت بهبود پیدا می‌کنند.

وی افزود: «در صورت وقوع جنگ تمام‌عیار در خاورمیانه، تمام رمزارزها، از جمله بیت‌کوین، ابتدا به رنگ قرمز درمی‌آیند. اما افرادی که از فروش وحشت‌زده اجتناب می‌کنند، در عرض چند روز پاداش صبر خود را خواهند گرفت.»

منبع