وقایع پشت سقوط FTX، جنگ بین میلیاردرها و تلاشی ناموفق برای نجات کریپتو

در روزهای اخیر با سقوط صرافی FTX، جنجال بسیار زیادی در بازار رمز ارزها به راه افتاده است. ارز دیجیتال FTT بیش از ۸۰ درصد ارزش خود را از دست داده و در آخرین اخبار منتشر شده، مدیر عامل مشهور آن یعنی سم بنکمن-فراید متواری شده است. با سقوط توکن FTT، بیت کوین و سایر آلت کوین‌ها نیز شدیدا تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و شاهد ثبت یک کف قیمتی تازه در چارت بیت کوین بودیم. اما ماجرا واقعا از چه قرار است؟ در این مقاله با پول نو همراه باشید.

سقوط FTX

بر اساس مصاحبه با افراد بسیاری نزدیک به بنکمن-فراید و ارتباطات بین دو شرکت (بایننس و FTX) که پیشتر منتشر نشده بودند، نشانه‌های سقوط FTX ماه‌ها پیش دیده شده بودند. این نشانه‌ها معلول اشتباهاتی بودند که بنکمن-فراید پس از اقدام برای نجات دیگر نهادهای کریپتویی مرتکب شده بود، درست در زمانی که بازار کریپتو با افزایش نرخ‌ بهره در حال فروپاشی بود.

با استناد به سه شخصِ آشنا به فعالیت‌های صرافی FTX، بعضی از آن معاملات مربوط به موسسه معاملاتی بنکمن-فراید، یعنی Alameda Research می‌شد که منجر به یک سری زیان شد و در نهایت با سقوط وی همراه بود.

همچنین مصاحبات و پیام‌ها، حقایق جدیدتری را از رقابت تلخ میان این دو میلیاردر را افشا می‌کنند، که در ماه‌های اخیر برای میزان سهم خود در بازار با هم رقابت کرده‌ و یکدیگر را به تلاش برای آسیب زدن به کسب‌وکارهای هم، متهم کردند. این اتفاقات روز چهارشنبه به اوج خود رسید، زمانی که بایننس بعد از اعلام امکان خرید FTX، به طور ناگهانی از تصمیم خود صرف نظر کرد.

دو فرد نزدیک به بنکمن-فراید گفته‌اند با اینکه او خریداری برای شرکت خود نمی‌یابد، اما حالا به دنبال یک پشتیبان مالی است. بعد از اینکه صرافی بایننس از معامله خارج شد، بنکمن-فراید به کارمندان FTX در پیامی گفت که بایننس هیچ قید و بندی از معامله را به آن‌ها اطلاع نداده است و او تنها “گزینه‌های موجود را بررسی می‌کرده است”.

نه بایننس و نه FTX، هیچکدام به درخواست‌ها برای توضیح ماجرا توجهی نکردند. بنکمن-فراید روز سه‌شنبه به رویترز گفت که «احتمالا من برای مصاحبه‌کردن “خیلی داغون” باشم!» وی همچنین پاسخ پیام‌های بعدی را هم نداد.

بایننس اعلام کرد که به دلیل بررسی‌های لازم و گزارشات خبری مبنی بر تحقیقات آمریکا بر روی FTX، از خرید صرافی اف تی ایکس منصرف شده است.

برنامه چانگ پنگ ژائو برای تصاحب برنامه‌ریزی‌شده‌ FTX، سقوط چشمگیری را برای بنکمن-فراید رقم زد. بنیان‌گذار ۳۰ ساله، FTX را در سال ۲۰۱۹ و در باهاماس پایه گذاشت و آن را به یکی از بزرگ‌ترین صرافی‌ها تبدیل کرد که سرمایه‌ای ۱۷ میلیارد دلاری را برای او به ارمغان آورد.

اخبارهای بحران نقدینگی FTX با سرمایه‌گذارانی از جمله «SoftBank» و «BlackRock» که در ژانویه ۳۲ میلیارد دلار برآورد می‌شد، تاثیراتی دومینویی در دنیای کریپتو داشته است.

قیمت رمز ارزهای اصلی بازار با افت روبرو شد، بیت کوین به یکباره به پایین‌ترین قیمت خود در حدودا دوسال گذشته رسید و با کاهش اعتبار از سوی بانک‌های مرکزی، بار بیشتری بر بازاری تحمیل شد که امسال حدود دو سوم ارزش خود را از دست داده بود.

با خودداری از انجام معامله، بایننس همچنین از انجام تحقیقات نظارتی‌ای که احتمالا با تصاحب شرکت همراه بود، اجتناب کرد. ژائو این تحقیقات را در یادداشتی به کارمندان که در توییتر آن را منتشر کرد، به عنوان احتمالی برای بحران FTX اعلام کرد.

ناظران مالی در سراسر دنیا درباره فعالیت بدون مجوز بایننس و نقض قوانین پولشویی توسط او، اخطار داده بودند. وزارت دادگستری آمریکا در حال تحقیق درباره احتمال پولشویی و نقض مجرمانه تحریم‌ها توسط بایننس است. ماه گذشته، «رویترز» گزارش کردکه بایننس از سال ۲۰۱۸ و بدون توجه به تحریم‌های آمریکا، به نهادهای ایرانی کمک کرده است تا ۸ میلیارد دلار را در این پلتفرم معامله کنند. این گزارش بخشی از سری مقالاتی بود که امسال توسط آژانس خبری رویترز درباره “انطباق جرایم مالی” این صرافی ارزدیجیتال منتشر شد.

رابطه‌ای که شکراب شد!

رابطه بنکمن-فراید و ژائو از ۲۰۱۹ آغاز شد و مقداری از سهام این شرکت را برای کمک به رشد این صرافی خریداری کرد. بعد از آن FTX به سرعت رشد کرد؛ بر اساس پیام‌ها و ایمیل‌های دو صرافی که توسط رویترز رصد شده اند، وقتی در مِی ۲۰۲۱، FTX برای مجوز تاسیس شرکت در جبل‌الطارق اقدام کرد، باید اطلاعات سهامداران اصلی خود را ثبت می‌کرد، اما بایننس به درخواست FTX برای کمک توجهی نکرد.

این پیام‌ها نشان می‌دهند بین مِی و ژوئیه، وکلا و مشاوران FTX حداقل ۲۰ بار به بایننس نامه زدند تا از جزئیات منبع ثروت ژائو، روابط بانکی و مالکیت بایننس مطلع شوند.

هرچند در ژوئن ۲۰۲۱، یک وکیل FTX به مدیر ارشد مالی (CFO) بایننس گفت که بایننس به درستی با ما تعامل نکرد و آن‌ها این ریسک را مرتکب شدند که “پروژه‌ای مهم برای ما را شدیدا با اختلال مواجه کنند”.

شخصی با اطلاع از ارتباط این دو صرافی، گفت که در ژوئیه همان سال که بنکمن-فراید از انتظار خسته شده بود، سهام ژائو در FTX را حدود ۲ میلیارد دلار بازخرید کرد. دو ماه بعد با عدم دخالت بایننس در شرکت، ناظر جبل‌الطارق مجوز FTX را صادر کرد.

ژائو یکشنبه گذشته گفت آن مبلغ به بایننس در چند بخش به صورت کوین خود FTX یعنی FTT پرداخت شد؛ دارایی‌ای که بعدتر او دستور داد تا بایننس آن را به فروش برساند، که کاتالیزوری برای بحران FTX بود.

ماجرای پلتفرم Alameda

بر اساس سه شخص آشنا به فعالیت‌های این شرکت، در مِی و ژوئن، نهاد معاملاتی بنکمن-فراید، “Alameda Research”، دچار سری زیان‌هایی از معاملاتی شد. دو نفر از این افراد گفتند این ضررها شامل یک قرارداد وام ۵۰۰ میلیون دلاری با پلتفرم وام دهی Voyager Digital می‌شود. Voyager ماه بعد درخواستی برای جلوگیری از ورشکستگی ارائه داد و شعبه آمریکایی FTX حدود ۱.۴ میلیارد دلار را در ازای دارایی‌های این شرکت در مزایده سپتامبر پرداخت می‌کند.

دو نفر از این افراد گفتند که بخشی از این وجوه FTX، سپرده کاربران بوده است اما مقدار آن مشخص نیست.

این افراد گفتند بنکمن-فراید برای حفظ Alameda که حدودا ۱۵ میلیارد دلار دارایی‎ داشت، دست کم ۴ میلیارد دلار از وجوه FTX را که با دارایی‌هایی من جمله FTT و سهام‌های پلتفرم معاملاتی Robinhood Markets تضمین شده بودند را به دارایی‌های این شرکت انتقال داد. در همان مِی Alameda فاش کرد که ۷.۶% از سهام Robinhood را در اختیار دارد.

این افراد گفتند بنکمن-فراید چیزی به دیگر مدیران درباره اقدامش برای حفظ Alameda نگفت، و اضافه کردند که او از درز کردن این موضوع واهمه داشت.

هرچند ۲ نوامبر، گزارشی از رسانه خبری CoinDesk جزئیات یک ترازنامه درزکرده را منتشر کرد که ظاهرا نشان می‌داد بسیاری از دارایی‌های ۱۴.۶ میلیارد دلاری Alameda به صورت ارزدیجیتال FTT نگهداری می‌شوند. مدیرعامل (CEO) Alameda، کارولین اِلیسون، توییت کرد که آن ترازنامه تنها برای «زیرمجموعه‌ای از نهادهای شرکت ما» بوده است و بیش از ۱۰ میلیارد دلار از دارایی‌ها در آن منعکس نشده است. الیسون به درخواست‌ها برای توضیح پاسخی نداد.

این موضوع نتوانست گمانه‌زنی‌های فزاینده حول اینکه چرا سلامت مالی Alameda باید برای FTX مهم باشد را کمتر کند.

سپس ژائو اعلام کرد که «به خاطر مسائلی که به تازگی آشکار شدند»، بایننس تمام توکن‌های FTT خود را به فروش خواهد رساند که حداقل ۵۸۰ میلیون دلار ارزش دارد؛ قیمت این توکن در روز آینده ۸۰% فرو ریخت و داده‌های بلاک چینی نشان می‌هند سیل خروج از این صرافی شدت گرفته است.

فشار فروش‌های سنگین توکن FTT

در پیام بنکمن-فراید به کارمندانش در این هفته، او گفت که با شتاب کاربران برای برداشت ۶ میلیارد دلار از توکن‌های خود از FTX در تنها ۷۲ ساعت، این نهاد با سفارش‌های فروش بسیار سنگین روبرو شده است. بنکمن-فراید به کارمندانش اعلام کرد که در حالت عادی، برداشت‌های روزانه به چند ده میلیون دلار می‌رسیدند.

پس از توییت ژائو درباره فروش دارایی‌های FTT بایننس، بنکمن-فراید با اعتماد به نفس بالا اعلام کرد که FTX از پس حملات رقبای خود برخواهد آمد. اما روز دوشنبه شرایط وخیم شد. بنکمن-فراید نمی‌تواند سریعا یک حامی مالی پیدا کند، یا چراغ‌خاموش دارایی‌های غیرنقدینه خود را به فروش برساند؛ او با ژائو تماس می‌گیرد. ژائو هم بعدتر تایید کرد که بنکمن-فراید با او تماس گرفته است.

بنکمن-فراید نامه‌ای به بایننس تنظیم کرد و بدون الزام آن، درخواست کرد تا دارایی‌های غیردلاری آن را خریداری کند. دو شخص آشنا با این نامه گفتند این قرارداد چندین میلیارد دلار برای FTX ارزش داشت که برای درخواست‌های برداشت کاربران کافی بود، اما تنها بخشی از کسری ماه ژانویه آن را پوشش می‌داد.

بایننس اعلام کرد که قصد دارد صرافی FTX را از بحران نقدینگی نجات داده و این پلتفرم معاملاتی مشهور را خریداری کند سپس اطلاعیه بایننس روز چهارشنبه منتشر شد که از تصاحب FTX منصرف شده است: «کمکی به FTX از دست ما بر نمی‌آید و مشکلاتشان ورای کنترل ماست». ژائو هم توییت کرد : «تلاش خود را کردیم؛ روز غم انگیزی بود».

فرار بنکمن-فرید و هک صرافی FTX

در تازه‌ترین خبرها، طبق گزارش‌های منتشر شده، بنکمن-فراید از مدیریت صرافی FTX استعفا داده و این مسئله اوضاع این پلتفرم را از قبل خراب‌تر کرده است. همچنین طبق شایعات منتشر شده، بنکمن-فراید به کشور آرژانتین متواری شده است.

علاوه بر این‌، طبق اخبار درز شده، آپدیت جدید اپلیکیشن موبایلی FTX نیز یک بدافزار بوده است. همچنین این صرافی با پر کردن فایل ورشکستگی داوطلبانه فصل ۱۱ (Chapter 11 bankruptcy) اعلام ورشکستگی کرده است.

بنظر شما اثرات سقوط FTX بر بازار کریپتو همچنان ادامه دارد؟ یا به زودی شاهد بازیابی بازار خواهیم بود؟ نظرات خود را در کامنت‌ها با ما در میان بگذارید.