NFTfi چیست؟ جایی که دنیای NFT و DeFi به هم می‌رسند!

ترکیب‌های جذاب در دنیای کریپتوکارنسی کم نبوده‌اند؛ اما NFTfi به جرئت یکی از جذاب‌ترینِ آن‌هاست. دنیایی که حاصل تلاقی دو دنیای بزرگ NFT و دیفای (DeFi) یا امور مالی غیرمتمرکز است.

NFTfi قصد دارد تا نقدینگی بیشتری را از طرق مختلفی به دنیای NFT وارد کند. برای این کار هم از ابزارهای مالی و اقتصادی موجود در دیفای استفاده می‌کند. وام‌دهی، بازار مشتقات و NFTهای قرضی از جمله کاربردهای دنیای NFTfi هستند که در ادامه مقاله به آن‌ها خواهیم پرداخت.

علاوه بر این، در این مقاله به سوالاتی از قبیل NFTfi چیست؟، NFTfi شامل چه حوزه‌هایی می‌شود؟ و کاربردهای NFTfi چیست؟ پاسخ خواهیم داد. همچنین پلتفرم‌های معروف و سرشناس در این حوزه را هم معرفی و بررسی خواهیم کرد. اطلاعات جذاب و پاسخ سوالات بسیاری در این مقاله پیدا می‌شوند؛ پس تا پایان آن با ما همراه باشید!

NFTfi چیست و چه هدفی دارد؟

همانطور که اشاره کردیم، کلمه «NFTfi» از ترکیب دو کلمه NFT و DeFi ایجاد شده است. حاصل ترکیب این دو کلمه بازاری‌ست که قصد دارد با سرریز کردن نقدینگی بیشتر به سوی دنیای NFT، آن را در دسترس افراد بیشتری قرار دارد. به‌نوعی NFTfi تلاش می‌کند تا افرادی که نقدینگی پایین‌تری دارند هم از پس خریدن مجموعه‌هایی مثل «کریپتوپانکس CryptoPunks» و «بورد ایپ یات کلاب BAYC» برآیند. مجموعه‌های برجسته این‌چنینی، «بلوچیپ Blue-chip» نامیده می‌شوند؛ به این معنا که ریسک پایینی دارند و تقریبا اثبات‌شده هستند.

البته NFTfi اسم یکی از پلتفرم‌های وام‌دهی NFT است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. فعلا منظور ما از NFTfi، کل دنیای ان اف تی و دیفای است.

مارکت NFT در دنیای کریپتوکارنسی، یک مارکت نسبتا لوکس و گران‌قیمت به شمار می‌رود. برای مثال برای اینکه بخواهید عضوی تعیین‌کننده در کامیونیتی شبکه میکر (MKR) باشید، می‌توانید با خرید یک توکن MKR، در این شبکه حق رای و اظهار نظر داشته باشید. توکن میکر در زمان نوشتن این مقاله، قیمتی برابر با ۶۷۰ دلار دارد و استیک کردن آن در شبکه به شما حق رای می‌دهد. این در حالی‌ست که اگر شما بخواهید عضو کامیونیتی یکی از مجموعه‌های NFT بزرگ مثل BAYC باشید، باید چیزی حدود ۷۷٬۰۰۰  دلار هزینه کنید! چون ارزان‌ترین اثر این مجموعه، قیمت (Floor Price) ۴۴.۵ اتریومی دارد!

اما اقتصاد غیرمتمرکزِ مبتنی بر NFT اینجاست تا این اتفاق کمتر رخ بدهد! لوکس بودن و قیمت بالای کالکشن‌های بزرگ در دنیای NFT اجازه نمی‌دهد تا کاربران عادی در دنیای کریپتو از آن‌ها بهره‌مند باشند. اما کاربردها و حوزه‌های مختلفِ ایجادشده در NFTfi، این موضوع را کمی راحت‌تر کرده است.

NFTfi شامل چه‌حوزه‌هایی می‌شود؟

شاید درباره پلتفرم‌های قرض‌دادن/قرض‌گرفتن NFT شنیده باشید. این حوزه یکی از حوزه‌های کاربردی NFTfi است؛ اما تنها کاربرد آن نیست.

وادی فعالیت ان‌اف‌تی‌فای امروزه گسترده‌تر شده است؛ به‌طوری که می‌توانیم آن را به ۴ قسمت تقسیم کنیم:

• قرض دادن/قرض گرفتن NFT (وام‌های وثیقه‌شده با NFT)
• اجاره کردن NFT
• خرد کردن NFT
• بازار مشتقات NFT

وام وثیقه‌شده با NFT (قرض دادن/قرض گرفتن NFT)

این بخش شاید بزرگ‌ترین و نقدینه‌ترین بخش در NFTfi باشد. بیشتر فعالیت و پول جاری در این بازار در این بخش قرار دارد و از دیگر حوزه‌ها هم شناخته‌شده‌تر است.

اما هدف این بخش چیست و اصلا چرا به‌وجود آمده است؟

هدف از ایجاد چنین بازاری در مارکت NFT، افزایش نقدینگی و طبیعتا کمک به دو قشر هولدرهای NFT و تامین‌کننده‌های نقدینگی یا وام‌دهنده‌ها است. بگذارید هرکدام از این مفاهیم را بیشتر بررسی کنیم.

هولدرهای NFT یک یا چند ان‌اف‌تی در والت خود دارند و قصد ندارند آن‌ها را بفروشند. شاید در مواقعی این هولدرها نیاز به نقدینگی داشته باشند؛ اما نیاز به نقدینگی، لزوما دلیلی برای فروش دارایی نیست! می‌توان آن دارایی را وثیقه کرد و در قبال آن، وام کریپتویی گرفت.

در مقابل هم افرادی هستند که مقداری ارز دیجیتال بلااستفاده دارند و می‌توانند با وام دادن آن، مقداری سود کسب کنند. برای مثال فردی مقداری ارز اتر (ETH) در والت خود دارد و استفاده‌ای از آن نمی‌کند و آن را وام می‌دهد. وام‌گیرنده هم در نهایت اصل وام را به همراه سود آن پرداخت می‌کند اینگونه هر دو طرف سودی از این فرایند خواهند برد.

 دسته اول یعنی هولدرها، قرض‌گیرنده (Borrower) یا تامین‌کننده نقدینگی (Liquidity Provider) و دسته دوم، قرض‌دهنده (Lender) نامیده می‌شوند. قرض‌دهنده یا قرض‌گیرنده بودن از منظر نقدینگی و وام کریپتویی بررسی می‌شود، نه از منظر NFT.

ایده قرض دادن و قرض گرفتن NFT می‌تواند به هر دوی این اقشار کمک کند. هولدری (قرض‌گیرنده) که NFTاش در گوشه والت در حال خاک خوردن است، با وثیقه کردن آن، وام کریپتویی می‌گیرد. در مقابل قرض‌دهنده هم با وام دادن نقدینگی خود به دیگران، در نهایت سودی عایدش خواهد شد.

چگونه می‌توان با وثیقه کردن NFT وام گرفت؟

قرض‌گیرنده یا مالک NFT با قفل کردن دارایی خود در یک پلتفرم وام‌دهی، تقاضای خود برای دریافت وام را اعلام می‌کند. در مقابل تامین‌کنندگان نقدینگی با دیدن NFTهای لیست‌شده، تصمیم می‌گیرند در قبال کدام NFT وام بدهند. زمانی که هر دو طرف نیاز به دارایی‌هایشان داشته باشند، آن را به پلتفرم برمی‌گردانند. با این تفاوت که وام‌گیرنده سود وام را هم به همراه اصل آن پرداخت خواهد کرد.

تمام این فرایند با استفاده از قراردادهای هوشمند و در شرایطی بدون نیاز به اعتماد (Trustless) صورت می‌گیرد.

تصویر زیر به‌صورت ساده و کلی فرایند وام‌دهی وام‌های وثیقه‌شده با NFT را نشان می‌دهد. قرض‌گیرنده یا هولدر NFT با قرار دادن دارایی خود در پلتفرم، امکان دریافت وام را خواهد داشت. در مقابل وام‌دهنده هم دارایی کریپتویی خود را در پلتفرم قفل می‌کند تا پلتفرم آن را به کاربران وام بدهد.

این فرایند دقیقا شبیه به چیزی‌ست که در پلتفرم‌های وام‌دهی دیفای مثل کامپاند و آوه رخ می‌دهد. یک دارایی به‌عنوان وثیقه در شبکه قفل می‌شود و دارایی دلخواه به او وام داده می‌شود. در نهایت با بازپرداخت وام به همراه سود آن، وام‌گیرنده امکان بازپس‌گیری وثیقه‌اش را خواهد داشت.

مزایا و معایب وام وثیقه‌شده با NFT

مزایا: شخص وام‌گیرنده بدون فروش NFT خود، به نقدینگی خوبی دسترسی پیدا خواهد کرد. این نقدینگی می‌تواند برای سرمایه‌گذاری یا خریدن ان‌اف‌تی‌های بیشتر مورد استفاده قرار بگیرد.

در مقابل فرد وام‌دهنده هم می‌تواند از رمزارزهای بلااستفاده خود، سودی کسب بکند. سودی که شاید خیلی چشمگیر نباشد، اما قطعا از هیچی بهتر است!

معایب: قیمت‌گذاری و تعیین ارزش واقعی یک NFT کار دشواری‌ست. با اینکه در مارکت‌پلیس‌ها، NFTها با قیمت مشخصی لیست می‌شوند، اما آیا این قیمت ارزش واقعی آن است؟ طبیعتا خیر.

برخی از پلتفرم‌های وام‌دهی NFT از قیمت پایه (Floor Price) که ارزان‌ترین NFT یک مجموعه است، برای تعیین ارزش همه آثار آن مجموعه استفاده می‌کنند که طبیعتا خطای زیادی دارد. سخت بودن تعیین قیمت واقعی و به دور از هیجان یک NFT، بزرگ‌ترین چالش وام‌های وثیقه‌شده با NFT است.

اجاره کردن NFT

NFT Renting یا اجاره کردن NFT یکی دیگر از کاربردهای دنیای NFTfi است که ویژگی‌های خاص خود را دارد. افراد فعال در این حوزه، عموما به کاربرد (Utility) آن NFT که اجاره می‌کنند احتیاج دارند. معمولا ان‌اف‌تی‌های گیمینگ بیشتر از سایر انواع NFT اجاره می‌شوند. چون برای مثال کاربری برای گذراندن مرحله‌ای، به کاراکتر یا تجهیزات (NFT) خاصی احتیاج دارد. برای این کار آن NFT به‌خصوص را اجاره می‌کند و استفاده لازم را می‌برد. بعد از استفاده هم NFT را به صاحبش برمی‌گرداند.

برخی از NFTهایی هم که نقش بلیت یا اجازه ورود به برخی مراسمات خاص را بازی می‌کنند هم در حوزه NFTهای اجاره‌ای فعال‌اند. برای مثال مالکان ان‌اف‌تی‌های مجموعه BAYC، اجازه ورود به مراسماتی که سازنده این مجموعه برگزار می‌کند را دارند. اگر کسی BAYC نداشته باشد و بخواهد در این مراسم‌ها شرکت کند، می‌تواند با اجاره کردن یکی از آن‌ها، این اجازه را داشته باشد.

البته سوءاستفاده‌های زیرکانه و جالبی هم از این قابلیت می‌شود که جلوتر به آن اشاره کرده‌ایم!

انواع مختلف اجاره کردن NFT

بر اساس مبالغی که به عنوان وثیقه یا پیش‌پرداخت به اجاره‌دهنده پرداخت می‌شود، اجاره کردن ان‌اف‌تی به دو دسته تقسیم می‌شود:

• وثیقه بیشتر از ارزش ان اف تی (Collateralized Renting)
• وثیقه کمتر از ارزش ان اف تی (Collateral-less Renting)

وثیقه بیش از ارزش ان اف تی (Collateralized Renting)

در این نوع، اجاره‌کننده مبلغی بیشتر از ارزش NFT را به عنوان پیش‌پرداخت یا وثیقه به اجاره‌دهنده پرداخت می‌کند. این باعث می‌شود تا خیال صاحب NFT از بابت کلاهبرداری‌های احتمالی راحت باشد. حتی اگر اجاره‌کننده با ترفندهایی NFT را به صاحبش برنگرداند، مالک NFT دارایی گران‌‌تری از NFT خودش را در اختیار دارد. البته که در کنار این پیش‌پرداخت، مبلغی هم به عنوان هزینه اجاره به‌صورت منظم و با توافق طرفین که در قرارداد هوشمند ذکر شده، از اجاره‌کننده به اجاره‌دهنده پرداخت می‌شود.

زمانی که استفاده اجاره‌کننده از NFT به اتمام رسیده باشد و از کاربرد آن بهره برده باشد، می‌تواند آن را به صاحبش برگرداند. در مقابل هم مالک NFT رمزارز(هایی) را که به‌عنوان پیش‌پرداخت دریافت کرده را پس خواهد داد.

وثیقه کمتر از ارزش ان اف تی (Collateral-less Renting)

در این نوع از اجاره، کاربر اجاره‌کننده پیش‌پرداختی به اجاره‌دهنده پرداخت نمی‌کند. بلکه هزینه بسیار کمتری نسبت به وثیقه و پیش‌پرداخت را به عنوان اجاره در پلتفرم قفل می‌کند. زمانی که قرارداد بین طرفین آغاز شود، کاربر اجاره‌کننده یک «Wrapped-NFT» دریافت می‌کند. ان‌اف‌تی‌ای که مشابه ان‌اف‌تی اصلی‌ست اما همان نیست و فقط کاربردهای (Utility) آن را دارد. در پایان هم و در زمانی که قرارداد منقضی شود، Wrapped-NFT به طور خودکار سوزانده (Burn) می‌شود. و اجاره قفل‌شده در پلتفرم به اجاره‌دهنده پرداخت خواهد شد.

این نوع از اجاره برای هر دو طرف ریسک کمتری به همراه خواهد داشت. چرا که اجاره‌دهنده نگرانی کمتری بابت NFT خودش دارد. در مقابل هم فرد اجاره‌کننده با مبلغ بسیار کمتری می‌تواند از کاربردهای NFT مورد نظرش استفاده کند و در پایان هم آن را به صاحبش بازگرداند.

مزایا و معایب اجاره کردن NFT

مزایا: بزرگ‌ترین فایده که اجاره کردن NFT دارد، استفاده از کاربردش بدون نیاز به خریدن آن است. طبیعتا در دنیای وب ۳، شرایطی پیش خواهد آمد که به یک NFT نیاز مبرمی داشته باشیم. مثلا در دنیای گیم‌فای (GameFi) یا متاورس، ان‌اف‌تی نقش مهمی بازی می‌کند. امکان دارد برای گذارندن یک مرحله در بازی‌های بلاک‌چینی یا تجهیزات خاصی، به یک NFT و کاربردی که دارد نیاز پیدا کنید. خریدن یک NFT در چنین موقعیتی شاید تصمیم هوشمندانه‌ای نباشد، اما اجاره کردن آن چرا!

معایب: مواردی وجود داشته که افراد برای استفاده از Utilityهای یک مجموعه، کلاهبرداری‌های جالبی کرده‌اند! برای مثال شرکت «یوگا لبز Yuga Labs»، سازنده کالکشن BAYC، توکن‌های APE را برای هولدرهای این مجموعه ایردراپ کرد. همین موضوع باعث شد تا کاربری ۵ ان‌اف‌تی از این مجموعه را اجاره و در والتش نگهداری کند تا سهمی از توکن‌های APE داشته باشد. همین حرکت ساده اما زیرکانه، برای این کاربر بیش از ۸۰۰٬۰۰۰ دلار سود به همراه داشت!

خرد کردن ان اف تی (NFT Fractionalization)

«خرد کردن NFT» هم کاربردی‌ست که بیشتر برای NFTهای بلوچیپ (Blue-Chip) طراحی شده است. ان‌اف‌تی‌های بلوچیپ برجسته‌ترین NFTها و کم‌ریسک‌ترین برای سرمایه‌گذاری هستند؛ مثل BAYC، Azuki و CryptoPunks.

این ان اف تی‌ها قیمت بالایی دارند و هرکسی توان خرید یک نسخه کامل از آن‌ها را ندارد. اما اگر نسخه اصلی و کامل آن‌ها قیمت بالایی دارد، چرا نیاییم و NFT را به قطعات کوچک‌تری خرد نکنیم؟! این ایده‌ای است که باعث شد حوزه «NFT Fractionalization» متولد شود.

در پروسه خرد کردن، یک ان‌اف‌تی در یک خزانه (Vault) قرار می‌گیرد و قفل می‌شود. این باعث می‌شود تا ان‌اف‌تی دیگر قابل انتقال و معامله نباشد. در ادامه به قطعات زیادی (مثلا ۱۰۰تا) تقسیم می‌شود و مالکیت هرکدام از تکه‌ها به فروش می‌رسد. در این فرایند، به تعداد قطعات NFT، توکن‌های ERC-20 مینت می‌شود (در این مثال از شبکه اتریوم استفاده کردیم). هر توکن هم که نماینده یک قسمت از NFT اصلی‌ست به فروش می‌رسد تا نشان داده شود هر کاربر، کدام قطعه از NFT را در اختیار دارد.

خرد کردن NFT باعث می‌شود تا سرمایه‌گذاران خرد و کوچک بیشتری به این مارکت جذب شوند. چون در حال حاضر، داشتن یکی از NFTهای بلوچیپ هزینه هنگفتی در پی دارد. در مقابل اما نقاط ضعفی هم دارد.

برای مثال برای اینکه بتوان NFT اورجینال را از خزانه خارج و از آن استفاده کرد، باید تمام قطعه‌ها جمع‌آوری و سوزانده شوند. طبیعتا جمع‌آوری «۱۰۰» ان اف تی کوچک کار بسیار سخت‌تری از فروش «یک» NFT است. فرایندی که می‌تواند سخت، وقت‌‌گیر و فرسایشی باشد.

مزایا و معایب خرد کردن ان اف تی

مزایا: NFTهای خرشده یا قطعه قطعه‌شده (Fractionalized) بهترین انتخاب برای افرادی‌اند که از پس قیمت یک BAYC بر نمی‌آیند. BAYC یا هر مجموعه برجسته دیگری، بیشتر از همه مجموعه‌ها خرد می‌شوند تا افراد بیشتری بتوانند صاحب یکی از آن‌ها باشند. حتی شده یک تکه از آن‌ها! خرد کردن یک NFT باعث می‌شود تا قیمت آن هم شکسته شود و با قیمت بسیار پایین‌تری بتوان یک تکه از آن را خرید.

معایب: جمع‌آوری تمام خرده‌های NFT بزرگ‌ترین چالش این کار است. باید تمام قطعات را جمع کنیم و بسوزانیم تا NFT اصلی آزاد و قابل استفاده باشد. این فرایند می‌تواند دردسرها و موانع زیادی را در پی داشته باشد.

بازار مشتقات NFT

همانگونه که در هر بازاری، معاملات مشتقات می‌تواند به افزایش نقدینگی کمک کند، وجود این بازار برای مارکت NFT هم می‌تواند باعث افزایش نقدینگی شود. بازار مشتقات یا Derivative، بازاری‌ست که در آن معاملات نه روی اصل سرمایه، بلکه روی قیمت آن در آینده انجام می‌شود. چیزی شبیه به بازار Futures بیت کوین، که معاملات خرید (Long) و فروش (Short) روی قیمت BTC انجام می‌شود.

در این بازارها نیازی به خرید اصل دارایی نیست و می‌توان با پیش‌بینی قیمت و روند آن، کسب سود کرد. مثلا روی قیمت یک CryptoPunk پوزیشن فروش (Short) گرفت و در صورت افت قیمت آن، سود کسب کرد.

مزایا و معایب مشتقات NFT

مزایا: بازار مشتقات می‌تواند سرمایه بسیار خوبی را به این بازار جذب کند. معامله کردن روی قیمت NFTها می‌تواند آورده و سود خوبی باشد که دوباره به همین بازار تزریق شود. از طرفی بازار فیوچرز و مشتقات یکی از بازارهای دوست‌داشتنی برای تریدرها به شمار می‌روند. شاید از این طریق بتوان تریدرهای زیادی را به سوی NFTها جذب کرد.

معایب: نوسان قیمت و مهم‌تر از آن، وابستگی قیمت NFTها به رمزارزها، اصلی‌ترین نکته‌ای‌ست که در این بخش با آن مواجه هستیم. این شرایط به وضعیت تریدرهای ایرانی شبیه است که ارزهای دیجیتال را معامله می‌کند. در ایران ارز رایج دلار نیست و ریال، بر مبنای دلار در کشورمان ارزش‌گذاری می‌شود. در چنین وضعیتی که نوسان قیمت دلار هم می‌تواند خطرناک باشد، معامله ارزهای دیجیتال ریسک زیادی به همراه خواهد داشت. حالا تصور کنید در ایران بخواهیم در بازار مشتقات NFT فعالیت کنیم! در این صورت باید نگران نوسان قیمت ارزهایی مثل ETH و MATIC و SOL هم باشیم تا لیکویید نشویم!

لیکویید شدن چیست؟ کابوس معامله‌گران فیوچرز!

در کل و به خاطر وابستگی قیمت NFTها به قیمت رمزارزها، معامله روی قیمت آن‌ها کار پرخطری‌ست. 

بهترین پلتفرم‌های NFTfi

اما شاید اصلی‌ترین سوال این باشد؛ از طریق کدام پلتفرم و وبسایت می‌توانیم به دنیای NFTfi وارد شویم؟ احتمالا پیش از هرچیز پلتفرم اوپن سی را به خاطر آورید. پلتفرم‌های کهنه‌کاری در این دنیا وجود دارند که امتحان خود را به خوبی پس داده اند؛ مثل «NFTfi». امروزه هم با افزایش فعالیت‌ها در پلتفرم وام‌دهی مارکت‌پلیس «بلر Blur»، یعنی «بلِند Blend»، بیشتر از همیشه آوازه دنیای NFTfi به گوش می‌رسد. در ادامه هرکدام از این بسترها را برای وام‎دهی NFT و کاربردهای دیگرشان بررسی خواهیم کرد.

NFTfi

پلتفرم «NFTfi» به‌قدری در این حوزه پیشگام است، که نام این بازار را هم از این پلتفرم اقتباس کرده‌اند. NFTfi با قصد ترکیب دنیای اقتصاد متمرکز و ان‌اف‌تی قصد داشت تا در بازار کریپتوکارنسی و NFT نوآوری ایجاد کند.

در سال ۲۰۲۰، این بستر توسط «استفن یانگ Stephen Young» ایجاد شد. یانگ اهل آفریقای جنوبی‌ست و شرکت اصلی NFTfi هم در این کشور مستقر است. زمانی که NFTfi به عنوان یک پلتفرم وام‌دهی با وثیقه NFT کار خود را شروع کرد، تعداد کاربران فعال روزانه آن‌ها به‌سختی به ۳۰ یا ۴۰ نفر می‌رسیدند! تعداد کل کاربران فعال در دنیای NFTfi هم همین بود چون پلتفرم دیگری به جز آن‌ها وجود نداشت و ۱۰۰٪ سهم بازار متعلق به خودشان بود.

کاربرد اصلی NFTfi، وام‌های وثیقه‌شده با NFT است. در سایت NFTfi.com می‌توانید از طریق قسمت «Get a Loan» وام بگیرید و از قسمت «Give a Loan» وام کریپتویی بدهید. اگر وام‌دهنده باشید، در بخش Give a Loan تعداد زیادی NFT را می‌بینید که به عنوان وثیقه پیشنهاد شده‌اند. قیمت و شرایط وثیقه‌کننده هم در آن‌ها مشخص است. با بررسی همه ان‌اف‌تی‌ها می‌توانید شما هم پیشنهادی ارائه کنید و در نهایت این صاحب NFT است که تصمیم می‌گیرد از چه کسی وام بگیرد و دارایی‌اش را پیش او وثیقه کند.

---

در صفحه مربوط به هر NFT، پیشنهادهای ارائه‌شده برای آن قابل مشاهده است. علاوه بر این، اطلاعاتی درباره کالکشن آن NFT و مالک آن هم وجود دارد که می‌توانند به وام‌دهنده کمک‌ کنند.

ان‌اف‌تی‌فای در حال حاضر و از لحاظ تعداد وام‌ها، پس از Blend قرار دارد. اما اختلاف فاحشی بین این دو پلتفرم وجود دارد. حجم وام‌های رد و بدل شده هفتگی در NFTfi کمتر از ۱ میلیون دلار است؛ در حالی که این رقم برای Blend، به ۳۱ میلیون دلار می‌رسد!

Blend

مارکت‌پلیس NFT «بلر Blur» در اکتبر سال گذشته میلادی کار خود را شروع کرد و از همان ابتدا این بازار را به خاک و خون کشید! بلر توانست «اوپن‌سی OpenSea» را که برای مدت‌ها قدرت اول مارکت‌پلیس‌های NFT بود را از تخت پادشاهی پایین بکشد و خودش بر سر آن بنشیند. چند ماه از سلطنت آن نگذشته بود که بلر در اول ماه مه امسال، «Blend» را هم معرفی کرد. نامی که از ترکیب دو کلمه «Blur Lending یا (پلتفرم) وام‌دهی بلر» گرفته شده است.

Blend پلتفرم جدایی از بلر نیست؛ در همان سایت بلر و در هر کالکشن، اطلاعات لازم برای وام‌ها دیده می‌شود.

برای مثال بخشی از NFTهای مجموعه «آزوکی Azuki» که به عنوان وثیقه در بلر لیست شده‌اند را در تصویر بالا می‌بینید. در مقابل نام کالکشن، اطلاعات مربوط به آن مثل قیمت پایه (Floor Price) دیده می‌شود. در وسط تصویر هم ان‌اف‌تی‌های لیست‌شده قرار دارند که مشخصات آن‌ها نیز در مقابلشان ذکر شده. فرضا Azuki #6945 را در نظر بگیرید. صاحب این NFT آن را به قیمت ۱۱.۱۸۴ اتریوم لیست کرده است؛ در واقع در قبال آن، درخواست وامی با چنین مبلغی را دارد.

LTV یا Loan to Value شاخصی‌ست که نسبت مبلغ وام به ارزش NFT را می‌سنجد که برای Azuki #6945، این مقدار ۸۷.۷۲٪ است. به این معنی که وامی که صاحب NFT در برابر آن می‌خواهد، ۱.۸۷ برابر قیمت آن است. APY سود سالیانه‌ای است که شما به عنوان وام‌دهنده در پایان سال دریافت خواهید کرد. زمانی هم که جلوی NFT دیده می‌شود، مدت زمانی‌ست که در بلر لیست شده است.

یکی از قابلیت‌هایی که باعث محبوبیت چشمگیر Blend شده است، «الان بخر، بعدا بپرداز یا BNPL» است! این ویژگی یکی از سیاست‌های بلر برای جذب نقدینگی بیشتر به مارکت NFT بود که بازخورد خوبی هم داشت.

Blend در حال حاضر با داشتن بیش از ۹۰٪ از سهم مارکت NFTfi، پادشاه بی چون و چرای این بازار است!

مقایسه Blend و NFTfi

پلتفرم NFTfi پیشکسوت این حوزه است و تا قبل از ظهور Blend، تقریبا رقیبی در این بازار نداشت. البته در برهه‌های مختلفی پلتفرم‌های وام‌دهی دیگر مثل «BendDAO»، «Arcade» و «Pine» توانستند از لحاظ حجم وام‌های هفتگی جای NFTfi را بگیرند. اما در مجموع و در اکثریت مواقع، این NFTfi بود که کنترل مارکت را به دست داشت.

تصویر زیر تعداد کاربران روزانه منحصر به فرد هر پلتفرم را نشان می‌دهد که Blend و NFTfi هم جزو آن‌ها هستند. در نمودار ۱ مجموع تعداد کاربران استفاده‌کننده از هر پلتفرم را می‌توان دید که NFTfi در طول زمان بیشتر از هر پلتفرمی کاربر فعال داشته است. اما در مدت زمان کوتاهی Blend توانسته از این حیث خیلی به NFTfi نزدیک شود. به طوری که در حال حاضر، تعداد کاربران منحصر به ‌فرد NFTfi حدود ۳۱٬۰۰۰  و Blend، حدود ۲۸٬۰۰۰ است.

نمودار ۲ و ۳ هم تعداد کاربران خاص و روزانه هر وبسایت را نشان می‌دهند. نمودار ۲ تعداد آن‌ها و نمودار ۳ درصد و نسبت آن‌ها را بررسی کرده است. اگر به تصویر قبلی که درباره حجم وام‌های تبادل‌شده بود نگاه کنید، متوجه همگرایی جالبی بین تعداد کاربران فعال و حجم وام‌های اعطاشده در پلتفرم‌ها خواهید شد.

پلتفرم‌های دیگر

دو بستر Blend و NFTfi که مورد بررسی قرار گرفتند، صرفا در بخش وام‌های وثیقه‌شده با NFT فعالیت می‌کنند. در واقع چون بیشتر حجم فعالیت و معاملات در NFTfi به همین بخش مربوط می‌شود، ما هم بیشتر به این حوزه پرداختیم.

اما کاربردهای دیگر دنیای NFTfi مثل اجاره کردن و خرد کردن NFT را هم بررسی کردیم. پس برای فعالیت در این حوزه‌ها باید از چه بسترهایی استفاده کرد؟

• خرد کردن NFT: برای NFT Fractionalization، ۲ پلتفرم مطرح وجود دارند. Unic.ly شاید معروف‌ترین آن‌ها باشد. این پلتفرم یک استخر نقدینگی روی شبکه اتریوم است. در Unic.ly می‌توان NFTهای خود را در یک خزانه قفل کرد و در برابر آن، چندین توکن ERC-20 مینت کرد. هرکدام از این توکن‌ها هم در این پلتفرم قابل معامله هستند.

از دیگر پلتفرم‌های موجود در حوزه خرد کردن NFT، می‌توان به Fractional.art اشاره کرد.

• اجاره کردن NFT: برای اجاره کردن NFT می‌توان از پلتفرم‌هایی مثل reNFT، Vera و IQ Protocol استفاده کرد.
• مشتقات NFT:‌ معروف‌ترین بستر برای معامله مشتقات NFT، پلتفرم Fuku است. پلتفرمی که شاید اولین در این حوزه و علاوه بر اولین بودن، شاید بزرگ‌ترین هم باشد. در فوکو بیش از ۲ میلیون کالکشن و ۸۰ میلیون NFT وجود دارد که می‌توان روی قیمت آن‌ها معامله کرد. فوکو فعالیت خود را به ان‌اف‌تی‌های بلوچیپ محدود نکرده و بسیاری از کالکشن‌های دنیا، در آن قابل دسترسی هستند.

سخن آخر

به طور کلی بازار کریپتوکارنسی، بازار تاثیرپذیر و شناوری‌ست. حجم فعالیت در این بازار به اندازه بازارهای مالی دیگر به حدی نیست که به راحتی از اخبار و وقایع مهم درون خودش تاثیر نپذیرد. برای همین هم شاید انداختن یک سنگ در دریا کریپتوکارنسی، باعث ایجاد یک سونامی در آن بشود.

مارکت NFT که در مقایسه با کل مارکت کریپتو، شاید صرفا یک دریاچه بزرگ باشد! دلیل اصلی آن هم کمبود نقدینگی است که می‌تواند تحرکات این بازار را افزایش بدهد. NFTfi اما قصد دارد تا از طرق مختلف این مشکل کمبود نقدینگی را حل کند. روش‌هایی که هرکدام مزیت‌های ویژه خود را دارند و برای کاربران دنیای  NFT کارآمد خواهند بود.

در این مقاله سعی کردیم تا به دنیای NFTfi سفری کرده باشیم. قلمروهای مختلف آن را با هم بررسی کنیم و ببینیم چگونه تلفیق دنیای NFT با DeFi، می‌تواند به رشد آن کمک کند.

به نظر شما چقدر این تلفیق می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد؟ آیا ظهور پلتفرم‌های بزرگی مثل Blend می‌تواند به افزایش نقدینگی در این مارکت کمک کند؟