مقایسه بازار ارز دیجیتال و فارکس | کدام‌یک برای ما بهتر است؟

یکی از سوالات مهم در ابتدای شروع مسیر تریدینگ این است که سراغ بازار کریپتو برویم یا فارکس؟ کدام یک می‌تواند بهتر باشد و سوددهی بیشتری به ارمغان آورد؟ اصلا تفاوتی بین این دو بازار وجود دارد و اگر هست، به چه مقدار و چطور؟

ضمن وجود برخی شباهت‌ها، این دو بازار تفاوت‌هایی هم با یک‌دیگر دارند. در این مقاله به مقایسه جامع کریپتو و فارکس می‌پردازیم. با خواندن این مقاله متوجه خواهید شد با توجه به ماهیت هر دو بازار، کدام یک می‌تواند انتخاب بهتری برای شما باشد تا مسیر ترید را در آن آغاز کنید یا ادامه دهید. پس تا انتهای این مقاله با پول نو همراه باشید.

مقایسه بازار ارزهای دیجیتال و فارکس

بازار فارکس بستری بسیار گسترده برای معامله جفت ارزهای فیات مثل دلار، یورو و پوند، فلزات اساسی مثل طلا و نقره و دارایی‌هایی همچون نفت است. با توجه به اینکه اینکه این دارایی‌ها متمرکز هستند، فارکس هم بستری متمرکز به شمار می‌رود. به این معنی که دولت‌ها و نهادهای نظارتی نیز در آن دخیل هستند و معاملات آن‌ها هم در پلتفرم‌های متمرکز تحت عنوان کارگزاری یا Broker انجام می‌شود.

در مقابل فارکس، بازار رمزارزها قرار دارد که با عناوین بازار ارزهای دیجیتال، کریپتو یا کریپتوکارنسی نیز شناخته می‌شود. در این بازار دارایی‌های دیجیتال و غیرمتمرکزی مثل بیت کوین (BTC)، اتر (ETH)، تتر (USDT) و موارد دیگر ترید و معامله می‌شوند که که اکثرا از سوی نهادهای مشخصی کنترل نخواهند شد. به دلیل کوچک‌تر بودن بازار ارزهای دیجیتال نسبت به فارکس، میزان نوسانات و تغییرات در آن بسیار بیشتر است و به طبع، سودها و ضررها نیز در آن بزرگ‌تر هستند.

تفاوت بازار ارز دیجیتال و فارکس 

بازار ارزهای دیجیتال بازاری ۲۴ ساعته و فعال در تمام روزهای هفته است. تریدرهای این بازار می‌توانند بدون هیچ محدودیت زمانی در آن معامله کنند. این در حالی‌ست که بازار فارکس در روزهای کاری هفته و از دوشنبه تا جمعه به صورت ۲۴ ساعته فعال است. این ۲۴ ساعت هم شامل سشن‌های معاملاتی بازار کشورهای مختلف از جمله آمریکا، انگلیس، ژاپن و سیدنی است.

در برخی ساعات شبانه‌روز (مانند ۱۷ تا ۱۹ به وقت تهران)، سشن‌های نیویورک و لندن با یکدیگر هم‌پوشانی دارند و در این بازه زمانی، بیشترین نقدینگی در بازارها در جریان است.

برخلاف فارکس، بازار کریپتوکارنسی نقدینگی بسیار پایین‌تری نسبت به فارکس دارد که باعث می‌شود نوسانات این بازار هم بیشتر باشد. به دنبال این میزان ریسک و ریوارد این بازار هم افزایش می‌یابد. 

یکی از مزیت‌هایی که بازار کریپتو نسبت به فارکس دارد، عدم تمرکز در آن است. نهادی نمی‌تواند روی معاملات ارزهای دیجیتال نظارت داشته باشد و خرید و فروش در این مارکت می‌تواند کاملا به صورت همتا به همتا (Peer-to-Peer) و با تصمیم طرفین معامله صورت بگیرد. در حالی که تمرکز (نظارت واحدهای مشخص) و حضور نهادهای مالی متمرکز در بازار فارکس، مرکزیت را در آن افزایش می‎دهد. 

از دیگر تفاوت‌های مهم بین فارکس و رمزارزها هم می‌توان به تکنولوژی و زیرساخت آن‌ها اشاره کرد. رمزارزها بر پایه تکنولوژی بلاک چین استوار هستند. در حال که بازار فارکس صرفا یک بازار اینترنتی است که تکنولوژی خاص و منحصر به فردی ندارد.

شباهت بازار ارزهای دیجیتال و فارکس

با وجود تفاوت‌های مهمی که بین این دو بازار وجود دارد، شباهت‌هایی نیز بین آن‌ها دیده می‌شود. در ادامه به صورت تیتروار این شباهت‌ها را بیان کرده و در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.

• عدم انتقال مالکیت دارایی‌ها
• بازه‌های معاملاتی و ۲۴ ساعته بودن
• قابلیت استفاده از لوریج (Leverage) یا اهرم‎های معاملاتی
• بین‌المللی بودن هر دو بازار
• وجود واسطه‌های معاملاتی در هر دو بازار

در هر دو بازار اکثرا دارایی‌ها صرفا ترید (معامله) می‌شوند و مالکیت کامل آن‌ها به صورت تمام به افراد واگذار نمی‌شود. البته که مالکیت ارزهای دیجیتال قابل انتقال است، اما این امکان وجود دارد که صرفا قیمت یک دارایی مثل بیت کوین ترید شود. اتفاقی که در معاملات فیوچرز (آتی) رخ می‎دهد. در بازار فارکس نیز، مالکیتی انتقال داده نمی‌شود و ترید صرفا روی قیمت و احتمالات انجام می‌شود. 

هر دو بازار در باز‌ه‌های زمانی طولانی باز هستند و قابلیت ترید در آن‌ها وجود دارد. حتی با وجود تفاوتی که برای زمان باز بودن معاملات این دو بازار بیان شد، اما فعّالیت ۲۴ ساعته یکی از شباهت های بین بازار رمزارز و فارکس به شمار می‌رود.

قابلیت لوریج (Leverage) یا اهرم در هر دو بازار قابل استفاده است. قابلیتی که می‌تواند نقدینگی لازم برای انجام معاملات را افزایش دهد بدون اینکه شما در واقع آن میزان نقدینگی یا سرمایه را در اختیار داشته باشید. 

جهانی و بدون مرز بودن هر دو بازار از دیگر وجوه تشابه بین فارکس و ارزهای دیجیتال است. همچنین اشخاص ثالث و واسطه‌های معامله‌گری یعنی بروکرها (Brokers) در بازار فارکس و صرافی‌ها (Exchanges) در رمزارزها نیز بین هر دو بازار مشترک است. با اینکه اختلافات مهمی بین بروکرها و صرافی‌ها وجود دارد، اما منظور این است که در هر دو بازار به هر حال باید از این واسطه‌ها بهره برد!

مزایا و معایب ارزهای دیجیتال

اما به‌طور مجزا و اختصاصی، بازار ارزهای دیجیتال چه مزایا و معایبی دارد؟ نه تنها در مقایسه با فارکس، بلکه به صورت کلی. در جدول زیر به صورت خلاصه مزایا و معایب بازار کریپتوکارنسی را آورده‌ایم. در ادامه هر مورد را به صورت دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد

مزایای بازار ارز دیجیتال

یکی از بزرگ‎ترین خصوصیات دنیای کریپتوکارنسی، فعّالیت بی‌وقفه آن است. عدم وابستگی به نهادهای متمرکز چنین خاصیتی را برای آن ایجاد می‌کند.

تمرکززدایی (Decentralization) نیز، هدف اصلی ارزهای دیجیتال و به صورت کلی‌تر، تکنولوژی بلاک چین بوده است. شخص یا نهاد مشخصی به تنهایی نمی‌تواند فعالیت‌های این بازار را کنترل و محدود کند و ایجاد تغییرات تنها در صورتی که اجماع برای آن وجود داشته باشد امکان‌پذیر خواهد بود.

 یکی دیگر از اصلی‌ترین مزایای بازار ارزهای دیجیتال، امکان دسترسی ساده به این بازار است. شما می‌توانید تنها با یک کیف پول و ثبت نام در صرافی ارز دیجیتال، به معامله و سرمایه‌گذاری در این بازار بپردازید.

معایب ارزهای دیجیتال

به‌طور کلی، موارد زیر را می‌توان در گروه معایب ارزهای دیجیتال قرار داد:

• نوسان بالا
• ریسک‌های دارایی‌ها
• امکان دستکاری در بازار

ماهیت نوسانی (Volatile) بازار ارزهای دیجیتال، یک شمشیر دو لبه است و همانطور که می‌تواند فرصت چند برابر کردنِ سرمایه را در اختیار شما قرار دهد، می‌تواند زیان‌های سنگینی را هم به شما متحمل کند (البته این موضوع با مدیریت سرمایه اصولی و رعایت نکات روانشناسی بازار، قابل‌کنترل است).

همچنین، وجود برخی سایت‌های اسکم ارز دیجیتال و پروژه‌های کلاهبرداری، از جمله اتفاقاتی هستند که ریسک ترید ارزهای دیجیتال را افزایش می‌دهند.

پتانسیل دستکاری (Manipulation) نیز، یکی دیگر از معایب بازار ارزهای دیجیتال است. در واقع به دلیل نقدینگی کمتر نسب به فارکس، نهنگ‌های ارز دیجیتال و معامله‌گران کلان می‌توانند به سادگی نوسان‌های زیادی را به بازار تحمیل کنند.

مزایا و معایب فارکس

لزوم دانستن موارد بسیاری از جمله اقتصاد، شاخص‎های اقتصادی، اطلاع از اخبار و سیاست باعث می‎شود مزایا و معایب این بازار هم در سطوح کلان‌تری قرار بگیرند. در جدول زیر می‌توانید به صورت سریع مزایا و معایب بازار فارکس (Forex) را مرور کنید. پس از آن به بررسی هر یک از موارد بیان‎شده در جدول خواهیم پرداخت.

مزایای بازار فارکس 

مهم‌ترین مزایای بازار فارکس را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• فعالیت ۲۴ ساعته
• نقدینگی بسیار بالا
• نوسان‌های کمتر در مقایسه با کریپتو
• قابلیت استفاده ساده‌تر از قوانین مدیریت سرمایه

فعالیت بسیاری از بازارهای مالی محدود به تایم اداری و کاری کشورهاست. سازوکار بازار فارکس هم به همین صورت است؛ اما به دلیل گستردگی هر کدام از این تایم‎های کاری اصطلاحا «سشن (Session)» نامیده می‌شود که برای هر کشور متفاوت است.

برای مثال کشور آسیایی که در فارکس اهمیت بسیاری دارد، ژاپن است که پس از سیدنی، اوّلین سشن معاملاتی روز است. در سایت BabyPips، شما می‌توانید ساعات معاملاتی روز و سشن‌های متفاوت را مشاهده کنید.

نقدینگی بسیار بالا: فارکس بزرگ‌ترین بازار دنیا از نظر حجم نقدینگی و معاملات است. بانک‌ها، دولت‌ها و موسسات مالی در این بازار مشغول به تبادل پول و کالا هستند که باعث می‎‎شود جریان نقدینگی فارکس به شکل چشمگیری بالا باشد.

معایب بازار فارکس

مهم‌ترین معایب بازار فارکس به شرح زیر است:

• تحلیل فاندامنتال پیچیده‌
• وابستگی به بروکرها
• سازوکار پیچیده بروکرهای فارکس

در بازار فارکس هم مثل بازارهای مالی دیگر تحلیل‎های فاندامنتال و تکنیکال قابل استفاده است. تحلیل تکنیکال که در هر صورت در تمامی بازارها یکسان است. اما تحلیل فاندامنتال در بازار فارکس پیچیدگی زیادی دارد. چرا که موارد بنیادینی از جمله اقتصاد خرد و کلان، سیاست‌های پولی و مالی دولت‌ها و بانک‌های مرکزی و همچنین موارد دیگری را شامل می‌شود.

همچنین، عمق و گستردگی بازار فارکس به معامله‌گران خرد این امکان را نمی‎دهد که به صورت مستقیم وارد بازار شده و ترید کنند. برای همین تمامی کاربران باید از طریق بروکرها ترید و خرید و فروش خود را انجام دهند.

این وابستگی و لزوم وجود واسطه بین بازار و تریدر شاید یکی از بزرگ‎ترین معایبی بازار فارکس نسبت به ارزهای دیجیتال باشد. البته که واسطه‌هایی چون صرافی‌ها در بازار رمزارز نیز وجود دارند، اما آن‎ها تنها روش ممکن نیستند!

ارزهای دیجیتال یا فارکس؟ کدام بازار را برای ترید انتخاب کنیم؟

انتخاب بازار فارکس یا ارزهای دیجیتال برای شروع مسیر تریدر شدن، فرایندی کاملا نسبی‌ است. هر شخص و هر تریدر با توجه به خصوصیات وی و انتظاراتی که از یک بازار می‌تواند داشته باشد، انتخاب متفاوتی خواهد داشت. باید در وهله اول ببینید که چه نوع تریدر و سرمایه‌گذاری هستید. سپس بدانید که از ترید کردن چه می‎خواهید و قرار است به چه هدفی برسید. با چه دیدی به معاملات خود نگاه می‌کنید و موارد این چنینی. 

در ادامه خصوصیات و این که هر بازار مناسب کدام گروه تریدرها است، بیشتر توضیح می‌دهیم.

بازار ارزهای دیجیتال را انتخاب کنید اگر:

• تریدر ریسک‌پذیری هستید. شاید همه معاملات و تریدها در مارکت کریپتوکارنسی هم پرریسک نباشند. اما در کل ماهیت این بازار ماهیتی ریسکی است. نوسانات بالای قیمت ارزها، نقدینگی نسبتا کمتر و فعالیت «نهنگ‎ها» از جمله مواردی هستند که می‌تواند ریسک فعالیت در این بازار را افزایش دهند که شما باید برای آن‎ها آماده باشید.
• اگر به آینده و نوآوری‌های تکنولوژی بلاک چین ایمان دارید. بسیاری از تریدرهایی که در این بازار فعال هستند، کسانی اند که از رشد و پیشرفت تکنولوژی‌های بنیادین این فضا در آینده اطمینان کامل دارند. 
• اگر می‌خواهید در هر زمان و هر مکان ترید کنید. بازار ارزهای دیجیتال بازاری‎ست که هیچ گاه خواب ندارد. در هر ساعتی از شبانه روز و هر جای دنیا که باشید، بدون محدودیت می‌توانید ترید کنید.

بازار فارکس را انتخاب کنید اگر …

• دنبال بازاری کم‎ریسک هستید. فارکس بستری بسیار ایمن و قابل اعتماد از نظر ریسک معاملاتی به شمار می‎رود. به دلیل نقدینگی بالا و حضور افراد و موسسات زیاد در بازار فارکس، امکان دستکاری بازار توسط تنها یک شخص یا گروه خاص وجود ندارد. همین که هر کسی نمی‎تواند به تنهایی و با نیت بد بازار را به سمت خاصی ببرد، باعث می‎شود ریسک Forex بسیار کمتر از سایر بازارهای مالی باشد.
• اگر می‎خواهید کنار بزرگ‎ترین تریدرهای دنیا به معامله‎گری بپردازید. فارکس تقریبا بستر اصلی تریدرهای کارکشته است. به دلیل ریسک کمی که در این بازار وجود دارد، فارکس به یکی از محبوب‎ترین بازارها برای معامله‎گری تبدیل شده است. شما هم می‎توانید فرصت این را داشته باشید که در کنار انبوهی از تریدرهای بزرگ و ماهر، به معامله کردن در این بازار بپردازید.
• اگر درک خوبی از علم اقتصاد دارید. دانش یک تریدر از علم اقتصاد به خصوص اقتصاد کلان می‌تواند معاملات او را بهبود ببخشد. یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در فارکس، اخبار فاندامنتال هستند که برای درک تاثیرگذاری آن‎ها، باید علم اقتصاد را به خوبی درک کرد. 

سوالات متداول