شبکه لایتنینگ بیت کوین چیست و چگونه کار می‌کند؟

بلاک چین بیت کوین نحوه پرداخت‌ها را برای همیشه متحول کرد و به مردم این قدرت را داد که کنترل پول خود را بدون دخالت دولت‌ها یا بانک‌ها در اختیار داشته باشند. با این حال، محدودیت‌های پردازش تراکنش‌های BTC یکی از کاستی‌های آن است. شبکه لایتنینگ بیت کوین با ایجاد توانایی انجام صدها هزار تراکنش ارزان در هر ثانیه به این موضوع کمک می‌کند. در این مقاله از پول نو قصد داریم در مورد این شبکه توضیح داده و در مورد خرید بیت کوین لایتنینگ صحبت کنیم. پیشنهاد می‌کنیم پیش از مطالعه این مطلب، در صورتی که با خود ارز دیجیتال BTC آشنایی ندارید، مقاله «بیت کوین چیست؟» را مطالعه کنید.

شبکه لایتنینگ بیت کوین چیست؟

شبکه لایتنینگ (که به آن لایتنینگ یا LN نیز گفته می‌شود) یک پروتکل لایه دوم در بلاک چین بیت کوین است که به کاربران امکان می‌دهد کانال‌های پرداختی را ایجاد کنند که در آن تراکنش‌ها خارج از بلاک چین اصلی انجام شوند، اما همچنان از امنیت و عدم تمرکز بلاک چین اصلی بهره‌مند باشند. این معاملات به عنوان معاملات خارج از زنجیره (off-chain) شناخته می‌شوند. لایه دوم، سرعت، صرفه‌جویی در هزینه و مقیاس‌پذیری را برای کل شبکه بیت کوین به ارمغان می‌آورد.

لایه دوم را کانال‌های پرداخت متعدد بین طرفین یا کاربران بیت کوین تشکیل می‌دهند. کانال شبکه لایتنینگ یک روش تراکنش دو طرفه است که در آن طرفین می‌توانند پرداخت‌ها را انجام دهند یا از یکدیگر دریافت کنند. لایه دو با مدیریت تراکنش‌های خارج از شبکه اصلی بلاک چین (لایه اول)، مقیاس‌پذیری شبکه را افزایش می‌دهد، در حالی که همچنان از الگوی امنیتی غیرمتمرکز قدرتمند شبکه اصلی بهره می‌برد.

چرا وجود شبکه لایتنینگ برای بیت کوین مهم است؟

بیت‌کوین به‌عنوان اولین و پیشروترین ارز دیجیتال جهان، به ابزاری مهم برای تبادل ارزش تبدیل شده است، با این حال، بسیاری موافقند که شبکه بیت کوین هنوز به عملکرد بهتری نیاز دارد تا بتواند به یک وسیله جهانی برای مبادلات تبدیل شود. در حال حاضر این بلاک چین با محدودیت‌های زیر مواجه است:

• کارمزد – از آنجایی که فضای بلاک محدود است، کارمزدهای استخراج ممکن است بر اساس تقاضا برای گنجاندن تراکنش به شدت نوسان کند.
• تعداد تراکنش در ثانیه – بیت کوین تنها قادر به انجام تقریباً ۷ تراکنش در ثانیه (TPS) است.
• ازدحام شبکه – افزایش استفاده از شبکه می‌تواند منجر به تأخیر در تأیید تراکنش ها شود

کارمزد تراکنش‌های بیت کوین بسته به تقاضای فعلی برای استفاده از شبکه می‌تواند بسیار متفاوت باشد. به عنوان مثال، در ۲۰ آوریل ۲۰۲۱، میانگین کارمزد تراکنش‌ها بیش از ۵۰ دلار بود، در حالی که در ۹ آگوست ۲۰۲۱، میانگین آن حدود ۲.۵۰ دلار بود. برای تراکنش‌های بزرگ، مانند نقل و انتقالات بانکی یا حواله بین‌المللی، سرعت و هزینه بیت کوین قابل مقایسه یا برتر از گزینه‌های جایگزین است. اما اگر قرار باشد از BTC برای پرداخت‌های روزمره یا به اصطلاح تراکنش‌های خرد استفاده شود (به عنوان مثال، خرید یک فنجان قهوه)، سرعت تراکنش باید افزایش یافته و هزینه‌های تراکنش به شدت کاهش یابد.

شبکه لایتنینگ بیت کوین قصد دارد این محدودیت‌ها را با ارائه تراکنش‌های فوری و ارزان و در عین حال دستیابی به توان عملیاتی تقریباً ۱ میلیون تراکنش در ثانیه حل کند.

در حالی که لایتنینگ را می‌توان برای هر نوع انتقال استفاده کرد، اکثراً آن را برای پرداخت‌های خرد یا نقل و انتقالات کوچکتر که معمولاً به دلیل هزینه‌های لایه اول غیراقتصادی هستند، مفید می‌دانند. آمارهای شبکه Lightning نشان می‌دهد که از آگوست ۲۰۲۱، بیش از ۲۰۰۰ بیت کوین با استفاده از این شبکه منتقل شده است.

توجه به این نکته مهم است که شبکه لایتنینگ توکن جدیدی را پیاده‌سازی نمی‌کند و همان آزادی‌های مشابه بیت‌کوین مانند غیرمتمرکز بودن، عدم نیاز به مجوز (Permissionless) و … در آن وجود دارد.

تاریخچه شبکه لایتنینگ

این شبکه در سال ۲۰۱۵ توسط دو محقق، تادئوس درایجا (Thaddeus Dryja) و جوزف پون (Joseph Poon)، در مقاله‌ای با عنوان «شبکه لایتنینگ بیت کوین» پیشنهاد شد. نوشته‌های آن‌ها بر اساس بحث‌های قبلی درباره کانال‌های پرداخت ساخته شده توسط ساتوشی ناکاموتو، خالق ناشناس بیت‌کوین، بود. ناکاموتو کانال‌های پرداخت را برای توسعه‌دهنده همکار خود مایک هرن (Mike Hearn) توضیح داده بود. این توسعه‌دهنده بیت کوین، در سال ۲۰۱۳ توضیحات ناکاموتو را در مورد کانال‌های پرداخت منتشر کرد.

شبکه آزمایشی لایتنینگ در می ۲۰۱۶ منتشر شد و تا ژانویه ۲۰۱۷، اولین پیاده‌سازی لایتنینگ در مرحله آلفا منتشر شد. اولین تراکنش در دنیای واقعی از طریق کانال شبکه لایتنینگ در دسامبر ۲۰۱۷ رخ داد، زمانی که الکس باسورث (Alex Bosworth) از لایتنینگ برای پرداخت قبض تلفن خود استفاده کرد.

در پایان مرحله توسعه آلفا، Lazlo Hanyezc، اولین شخصی که از بیت کوین در دنیای واقعی با پرداخت ۱۰,۰۰۰ بیت کوین برای دو پیتزا در سال ۲۰۱۳ استفاده کرده بود، از لایتنینگ برای خرید دوباره دو پیتزا استفاده کرد!

در سال ۲۰۱۶، درایجا و پون، Lightning Labs را تأسیس کردند، شرکتی که به توسعه شبکه لایتنینگ اختصاص داشت. با وجود تغییرات مختلف اعضای تیم در طول زمان، آزمایشگاه لایتنینگ تلاش کرد تا این پروتکل را با شبکه اصلی بیت کوین سازگار کند.

در سال ۲۰۱۸، لایتنینگ لبز سرانجام نسخه بتای شبکه لایتنینگ خود را در شبکه اصلی بیت کوین راه‌اندازی کرد. در این زمان، شخصیت‌هایی مانند جک دورسی، بنیانگذار توییتر، مشارکت خود را با این پروژه آغاز کردند. به عنوان مثال، دورسی گروهی از توسعه‌دهندگان را استخدام کرد تا با دریافت بیت کوین بر توسعه شبکه لایتنینگ تمرکز کنند.

در سال ۲۰۲۲ بیت پی (BitPay) اعلام کرد که از پرداخت‌های شبکه لایتنینگ پشتیبانی می‌کند.

شبکه لایتنینگ در تئوری

برای درک نحوه عملکرد شبکه لایتنینگ بیت کوین و چالش‌های فعلی آن، باید در مورد بیت کوین صحبت کنیم. عامل محدود کننده شبکه بیت کوین این است که هر تراکنش باید در یک بلاک جدید در زنجیره قرار گیرد. از آنجایی که بلاک‌ها تقریباً هر ۱۰ دقیقه به بلاک چین اضافه می‌شوند، محدودیت زیادی برای تعداد تراکنش‌های ممکن بدون تغییر قابل توجهی در پروتکل بیت کوین وجود دارد.

بحث‌ها در مورد بازسازی‌های عمده پروتکل بیت‌کوین قبلاً اتفاق افتاده است و منجر به «هاردفورک‌ها»، به ویژه ایجاد بیت‌کوین کش شده است. شبکه لایتنینگ، به جای ایجاد یک بلاک چین جدید، یک راه حل لایه ۲ است.

لایتنینگ بیت کوین با راه‌اندازی یک کانال پرداخت بین دو طرف کار می‌کند، جایی که تنها اولین و آخرین تراکنش در بلاک چین بیت‌کوین قرار می‌گیرد. هر تعداد تراکنش بین اولین و آخرین تراکنش خارج از زنجیره اتفاق می‌افتد، به این معنی که آن تراکنش‌ها توسط پروتکل بیت کوین محدود نمی‌شوند.

شبکه لایتنینگ چگونه کار می‌کند؟

شبکه لایتنینگ خارج از زنجیره ساخته شده است تا کاربران انتقال بیت کوین را انجام دهند و ازدحام شبکه روی زنجیره اصلی کاهش یابد.

برای شروع، کانالی بین دو طرف باز می‌شود که می‌توانند وجوه را ارسال کنند. سپس، می‌توانند از این کانال برای ارسال فوری بیت‌کوین بین خود، با کارمزد نزدیک به صفر، بدون نیاز به پخش هر تراکنش به لایه اول بلاک چین بیت‌کوین استفاده کنند.

شبکه لایتنینگ بر اساس قراردادهای هوشمند ساخته شده است که کانال‌های پرداخت خارج از زنجیره را بین دو طرف ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، شما و یک کافه محلی می‌توانید یک کانال پرداخت ایجاد کنید که در آن هزینه قهوه روزانه خود را پرداخت کنید. پس از باز شدن کانال پرداخت، شما می‌توانید تعداد نامحدودی پرداخت انجام دهید. تراکنش‌ها به صورت آنی و با کسری از هزینه‌ای که در بلاک چین اصلی رخ می‌دهد، انجام می‌شوند. کانال پرداخت شما دفتر کل خودش را دارد که در آن تراکنش‌ها خارج از بلاک چین اصلی بیت کوین ثبت می‌شوند. هر یک از طرفین به صلاحدید خود قدرت بستن یا تمدید کانال را دارند.

برای ایجاد یک کانال پرداخت Lightning، پرداخت‌کننده و گیرنده باید مقدار مشخصی بیت کوین را در شبکه قفل کنند. در نهایت، زمانی که دو طرف تصمیم به پایان معامله گرفتند، می‌توانند کانال را ببندند. سپس تمام اطلاعات کانال در یک تراکنش ادغام می‌شود که برای ثبت، به شبکه اصلی بیت کوین ارسال می‌شود.

مطمئناً شما می‌توانید قهوه خود را از طریق یک تراکنش معمولی بیت کوین خریداری کنید. با این حال، هر بار که سفارش می‌دهید باید کارمزد شبکه را بپردازید که ممکن است هزینه بیشتری از خود قهوه داشته باشد. انجام چنین تراکنشی مقرون به صرفه نیست. در مقابل با استفاده از شبکه لایتنینگ، تنها هزینه‌ای که می‌پردازید باز و بسته کردن کانال پرداخت است!

مزایای شبکه لایتنینگ

مزایای آشکار شبکه لایتنینگ، تراکنش‌های سریع‌تر و ارزان‌تر است که پرداخت‌های خرد را به شیوه‌ای که قبلاً هرگز ممکن نبود، امکان‌پذیر می‌سازد. بدون شبکه لایتنینگ، کاربران باید برای یک تراکنش ساده هزینه‌های بالایی بپردازند و سپس یک ساعت یا بیشتر منتظر بمانند تا اعتبار آن تأیید شود. تراکنش‌های کوچک‌تر زمان انتظار طولانی‌تری دارند، زیرا ماینرها تصمیم می‌گیرند تراکنش‌های بزرگ‌تر را تأیید کنند، چرا که پاداش‌های بیشتری برای انجام این کار دریافت می‌کنند.

شبکه لایتنینگ به بلاک چین بیت کوین متصل است و به صورت یک لایه در بالای آن وجود دارد. این اتصال به این معنی است که شبکه لایتنینگ همچنان از پروتکل‌های امنیتی بیت کوین سود می‌برد. سپس کاربران می‌توانند بلاک چین اصلی را برای تراکنش‌های بزرگ‌تر انتخاب کنند و بدون نگرانی در مورد ایمنی، آن را به شبکه لایتنینگ با بلاک‌چین‌های کوچک‌تر تغییر دهند.

مقیاس‌پذیری شبکه لایتنینگ به این معناست که به کاربران اجازه می‌دهد از طریق کانال‌های پرداخت با یکدیگر ارتباط برقرار کنند. اگر طرف A به طرف B و طرف B به طرف C متصل باشد، طرف A می‌تواند بدون باز کردن کانال پرداخت جدید با طرف C معامله کند.

درباره هاوینگ بیت کوین در این لینک بخوانید

معایب شبکه لایتنینگ بیت کوین

هر فرد باید یک کیف پول سازگار با شبکه لایتنینگ تهیه کند تا بتواند از آن استفاده کند. در حالی که پیدا کردن کیف پولی که با شبکه لایتنینگ کار می‌کند آسان است، کاربر باید آن را از یک کیف پول سنتی بیت کوین تأمین بودجه کند. تراکنش اولیه از کیف پول سنتی به کیف پول Lightning هزینه دارد، بنابراین کاربران مقداری بیت کوین را برای تعامل با پروتکل از دست می‌دهند. پس از قرار گرفتن وجوه در این کیف پول، کاربران باید بیت کوین خود را برای ایجاد یک کانال پرداخت قفل کنند.

ارسال بیت کوین بین کیف پول‌ها می‌تواند آزاردهنده و گران باشد، که برای کاربران جدیدتر ناخوشایند است. با این حال، برخی از کیف پول‌ها می‌توانند پرداخت‌های درون زنجیره‌ای و خارج از زنجیره را بدون پرداخت کارمزد مدیریت کنند و احتمالاً راحتی آن در طول زمان بهبود می‌یابد.

اگر یکی از شرکت‌کنندگان در کانال پرداخت تصمیم به برداشت مقداری وجوه داشته باشد، باید به طور فعال یک کانال را ببندد و قبل از استفاده از وجوه، آن بیت کوین را پس بگیرد. برای مثال نمی‌توان مقداری پول برداشت و کانال را باز گذاشت. حتی بستن یا باز کردن یک کانال پرداخت مستلزم آن است که هر دو طرف شرکت‌کننده یک تراکنش اولیه به نام هزینه مسیریابی را انجام دهند. در حالی که باز کردن یک کانال از نظر مفهومی ساده است، همه این پرداخت‌های اضافی این فرآیند را گران‌تر می‌کنند.

یکی از بزرگترین مشکلات شبکه لایتنینگ، کلاهبرداری‌های معاملات آفلاین است. اگر یکی از شرکت‌کنندگان در یک کانال پرداخت تصمیم بگیرد آن را ببندد در حالی که طرف دیگر آفلاین باشد، اولی می‌تواند وجوه را سرقت کند. وقتی طرف دوم بالاخره آنلاین شد، برای انجام هر کاری خیلی دیر است.

همچنین، در این شبکه تراکنش‌های خروجی تایید نشده هم ایجاد مشکل می‌کنند. شبکه بیت‌کوین پرداختی را که تایید نشده بازپرداخت می‌کند، اما دریافت آن ممکن است چند روز طول بکشد. دلیل این تاخیر این است که تراکنش‌های معتبر اولویت بیشتری نسبت به تراکنش‌های تایید نشده دارند.

آینده شبکه لایتنینگ

با این حال، خوشبختانه پذیرش شبکه لایتنینگ، در حال افزایش است. بر اساس داده‌های DappRadar، بیش از ۱۱۰ میلیون دلار بیت کوین وجود دارد که در این شبکه قفل شده است.

برخی از نرم‌افزارها برای استفاده از این شبکه حیاتی هستند، مانند کیف پول‌های سازگار با شبکه لایتنینگ. با توجه به اینکه Lightning Network یک پروتکل مجزا از شبکه اصلی بیت کوین است، به نوع دیگری از کیف پول بیت کوین نیاز دارد تا کاربران بتوانند کانال‌های پرداخت ایجاد کنند. معامله‌گران نمی‌توانند از این شبکه بدون کیف پول‌های بهینه استفاده کنند. اگر پذیرش شبکه لایتنینگ به رشد خود ادامه دهد، باید از توسعه‌دهندگان کیف پول‌های بیشتری انتظار داشت تا از آن پشتیبانی کنند. کاربران اختصاصی نیز می‌توانند به یک گره تبدیل شوند و زمان تراکنش‌ها را تسریع کنند.

همچنین شایان ذکر است که توسعه لایتنینگ به عنوان یک راه حل لایه دو در پروژه‌های مختلف گسترش یافته است. صرافی‌های ارز دیجیتال نیز شروع به پشتیبانی از این پروتکل کرده‌اند.

برج مراقبت (Watchtower)، یک سرویس حفاظتی شخص ثالث متشکل از گره‌های تخصصی مختلف نیز در شبکه لایتنینگ ارائه شده است. برخی از گره‌ها هر از گاهی آفلاین می‌شوند و کانا‌ل‌های پرداخت خود را برای کلاهبرداری‌های تراکنش آفلاین باز می‌کنند. یک شرکت‌کننده می‌تواند به جای اینکه کانال خود را بدون نظارت رها کند، هزینه کمی را به یک برج مراقبت بپردازد و یک نشانگر مرتبط با تراکنش کانال ارائه دهد. برج مراقبت از این نشانگر برای شناسایی کانال کاربر استفاده می‌کند.

اگر برج مراقبت فعالیت مخربی را احساس کند، مانند تلاش طرف مقابل برای بستن کانال پرداخت، به طور خودکار وجوه را مسدود کرده و به کاربر آفلاین بازپرداخت می‌کند. همچنین، برج مراقبت با حذف وجوه مخرب از کانال، افراد مخرب را جریمه خواهد کرد.

خرید بیت کوین لایتنینگ (LBTC)

برای خرید بیت کوین لایتنینگ، به CoinmarketCap رفته و «Lightning Bitcoin» را جستجو کنید. در صفحه باز شده، کنار نمودار روی Market کلیک کرده تا بازارهایی که این رمز ارز را به فروش می‌رسانند مشاهده کنید. در نهایت می‌توانید از این صرافی‌ها برای خرید LBTC استفاده کنید.

در این قسمت می‌توانید یک پلتفرم را برای خرید خود انتخاب کنید. توجه داشته باشید که پلتفرم‌های مختلف دارای سطوح مختلفی از امنیت، قابلیت اطمینان و نقدشوندگی هستند. قبل از ایجاد یک حساب کاربری، تحقیقات خود را انجام دهید. در حال حاضر تنها صرافی MEXC از خرید و فروش این رمز ارز پشتیبانی می‌کند.

درباره استاندارد BRC-20 اطلاعاتی دارید؟ حتما مقاله توکن سازی در شبکه بیت کوین با استاندارد BRC-20 را مطالعه کنید.