سرویس نام اتریوم (ENS) چیست؟ تحولی مانند DNS در راه است؟

علی رغم ردپایی از یک انقلاب، باید بپذیریم که تا پیش از سال ۱۹۸۳، اینترنت همچنان به یک ابزار برای کنترل دنیا تبدیل نشده بود. چرا که تا قبل از معرفی سرویس نام دامنه (Domain Name Serivce) و به اختصار DNS، برای جستجوی یک عبارت ناچار بودیم تا IP مفهوم مد نظر خود را به طور تمام و کمال جستجو کنیم. این به چه معناست؟

در واقع نیاز داشتیم یک عبارت پیچیده متشکل از اعداد را تایپ کنیم تا به مفهوم مد نظر خود برسیم. طبیعتا اگر اکنون با چنین چیزی روبرو شویم، چیزی جز مشکلات زیرساختی و یا حملات سایبری به ذهنمان خطور نمی‌کند! چرا که به اینجور عبارات عادت نداریم.

خلاصه با تلاش‌های پل موکاپتریس (Paul Mockapetris)، در سال ۱۹۸۳ عبارت DNS برای نخستین بار به کار رفت و به نقطه عطفی در تاریخ اینترنت تبدیل شد. حال چنین چیزی را در دنیای مرموز بلاک چین و کریپتوکارنسی و Web3 متصور شوید.

پیشرفت حوزه بلاک چین و تکنولوژی‌های غیرمتمرکز، حقیقتی است که به هیچ عنوان نمی‌توان آن را کتمان کرد. با این حال زمانی که به آدرس‌های مشابه IP (آدرس‌هایی مانند ERC-20 که با ۰x آغاز می‌شوند) بر می‌خوریم، شوکه خواهیم شد و ترجیح می‌دهیم هرچه سریعتر تراکنش خود را تکمیل کنیم و از آن رابط کاربری خارج شویم!

با این حال، میزان استفاده افراد و دسترسی به بلاک چین، زمانی اتفاق افزایش می‌یابد که شاهد معرفی چیزی چون DNS باشیم. خوشبختانه این اتفاق رخ داده و ENS هم کاربری مشابه DNS دارد. امّا آیا کاملا همانند یکدیگر هستند؟ ENS چگونه کار می‌کند؟ چگونه توکن ENS را خریداری کنیم؟ در ادامه به این سوالات پاسخ می‌دهیم.

سرویس نام اتریوم (ENS) چیست؟

سرویس نام اتریوم (ENS) یا Ethereum Name Service، یک سیستم نامگذاری توزیع شده (Distributed) و غیرمتمرکز (Decentralized) است که امکان نامگذاری را با توجه به نیازهای کاربر به ارمغان می‌آورد. این سیستم روی بلاک چین اتریوم اجرا می‌شود و هدف اصلی آن، ساده سازی عبارات و زبان مورد استفاده در سیستم‌های فنی مانند رمزارزها، بلاک چین، داده‌های دارای هش و تبدیل آن‌ها به آدرس‌های قابل خواندن توسط افراد بوده است.

پیچیدگی تجربه کاربری در حوزه بلاک چین و نیاز مبرم به ساده سازی برخی فرایندها، انگیزه لازم را برای توسعه دهندگان این پروژه فراهم کرده است. امّا ENS چگونه مشکلات موجود را برطرف می‌کند؟

یکی دیگر از ویژگی های مهم ENS حل معکوس (Reverse Rsolution) نام دارد. این موضوع روی شیوه معرفی متادیتاها و تبدیل آن‌ها به آدرس‌های خوانا تمرکز می‌کند.

دیگر نکته قابل توجه در رابطه با این سیستم، به ساز و کار امنیتی آن مرتبط می‌شود. در واقع ENS از نظر امنیتی به اکوسیستم اتریوم وابسته بوده و می‌توان از امنیت آن آسوده خاطر بود. در ابتدای متن، خاطرنشان کردیم که ENS و DNS هدف مشترکی دارند. امّا شاید تنها وجه اشتراک این دو همین موضوع باشد!

تفاوت‌های زیرساختی، قابلیت‌ها و محدودیت‌ها، از موضوعات قابل ذکر در شناخت این دو سیستم و معامله و خرید اتریوم و فروش آن، محسوب می‌شوند. در قسمت(‌های) بعد بیشتر به شیوه کار و تفاوت‌های این دو می‌پردازیم.

ENS چگونه کار می‌کند؟

هر آدرس ENS از نام‌هایی در توالی یکدیگر تشکیل می‌شود که به واسطه یک نقطه از هم فاصله می‌گیرند. Pooleno.Eth را می‌توان نمونه‌ای از آدرس ENS به حساب آورد. مالک این آدرس، روی آدرس‌های زیرمجموعه آن نیز، کنترل خواهد داشت.

دامنه‌هایی مانند «.eth» و «.test»، تحت مالکیت قراردادهای هوشمندی موسوم به ثبت کننده (Registrar) هستند. ثبت کننده‌ها نقش مهمی را در اکوسیستم اتریوم ایفا کرده و امکان کنترل دامنه‌های زیرمجموعه را دارند. در واقع برای در اختیار داشتن یک آدرس (مانند Bitex.Eth)، می‌بایست دامنه .eth را در شبکه ثبت کنیم.

هر کاربری می تواند با رعایت قوانین مندرج در قراردادهای هوشمند ثبت کننده، مالک یک دامنه برای استفاده شخصی شود. نکته جالب توجه در رابطه با شباهت میان ENS و DNS، ارتباط میان آدرس‌های این دو است. به طوری که شما می‌توانید آدرس DNS خود را به جای دامنه ENS وارد کنید.

ENS دست کاربران را باز گذاشته است! به گونه‌ای که هر کاربری از هر سطحی، می‌تواند به ثبت دامنه و کنترل زیرمجموعه‌های آن بپردازد. به عنوان مثال صاحب دامنه Pooleno.Eth، می‌تواند دستور Pay.Pooleno.Eth را نیز، ایجاد کند.

علاوه بر موضوعاتی که به آن‌ها پرداختیم، جالب است بدانید که ENS می‌تواند با برنامه‌های کاربردی و یا کتابخانه‌های اختصاصی زبان‌های برنامه نویسی مانند JavaScript هم سازگاری داشته باشد. همچنین کاربران این امکان را دارند تا روند انجام تغییرات را با استفاده از ابزارهایی مانند ENS Manager، رصد کنند. این تغییرات به اپلیکیشن‌های مبتنی بر سیستم ENS دلالت دارند.

تفاوت میان ENS و DNS

همانطور که در آغاز متن بدان اشاره کردیم، پس از معرفی اولیه مفهوم DNS توسط یک متخصص کامپیوتر (الیزابت فاینلر) در سال ۱۹۷۰، متخصص دیگری به نام پل موکاپتریس، از تحقیقات فاینلر بهره برد و سیستمی به نام DNS را پایه گذاری کرد. همچنین گفتیم که ENS و DNS تا حدودی به یکدیگر شباهت دارند امّا فقط تاحدودی!

مهمترین تفاوت میان ENS و DNS، به میزان مرکزیت در آن‌ها مربوط است. به طوری که سیستم ENS رویکردی غیرمتمرکز دارد و به سبب توسعه بر بستر بلاک چین، امکان تغییر یا سانسور داده‌ها وجود ندارد.

به طور کلی، DNS در تلاش است تا با تبدیل آدرس یک سرور به آدرس‌های قابل خواندن توسط انسان، تشخیص این عبارات را تسهیل کند. همانطور که می‌دانید، این عبارات ساده شده را با عنوان URL می‌شناسیم.

در آن سوی میدان نیز، ENS آدرس‌های پیچیده اتریوم را به یک سری از عبارات قابل خواندن تبدیل می‌کند که ظاهری مشابه URLها دارند. بنابراین، می‌توان دریافت که ENS و DNS از نظر عملکرد مشابه یکدیگر هستند. هردو مانند یک دفترچه تلفن عمل می‌کنند و به ما این امکان را می‌دهند تا آدرس یا شماره مد نظر خود را به سادگی پیدا کنیم.

همچنین باید درباره نقش DNS در یکپارچه سازی سیستم‌های Web2 بیشتر بدانیم. سیستم نام دامنه یا DNS، یک ویژگی برجسته در سراسر اینترنت است که دسترسی بی وقفه به اینترنت را امکان پذیر می‌کند. امّا نباید فراموش کنیم که با رشد وب ۳ و تمرکززدایی در وب، به توسعه برخی تکنولوژی‌های دیگر نیاز خواهد بود.

یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی Web3، عملکرد نه چندان موفق در پذیرش توسط سیستم‌های بزرگ بوده است. اگرچه که بسیاری از کمپانی‌های صاحب نام مانند Opera حمایت خود را از نسل جدید اینترنت اعلام کرده‌اند، این تکنولوژی همچنان آنطور که باید مورد استقبال قرار نگرفته است. یکی از مهم ترین دلایل این موضوع، چیزی نیست جز آدرس‌های پیچیده و طولانی.

پیچیدگی این آدرس‌ها، موانع متعدی را بر سر راه کاربران قرار می‌دهد. ENS در صدد همین مشکل برآمده و هدف آن را می‌توان در ارائه راه‌های ساده‌تر برای افراد و برنامه‌ها برای خواندن و اشتراک‌گذاری آدرس‌های رمزنگاری در فضای بلاک چین و وب۳ خلاصه کرد. بنابراین پذیرش بیشتر و بلوغ وب ۳، می‌تواند بر توسعه سیستم ENS هم موثر واقع شود.

ساختار سیستم ENS

به هدف ENS پرداختیم و اکنون بد نیست اگر اجزای مختلف این سیستم را بررسی کنیم. به طور کلی، ENS را می‌توان ۳ بخش اصلی تقسیم کرد.

ثبت (Registry)

Registry را می‌توان یکی از ارکان مهم سیستم‌هایی چون ENS نامید. هر Registry یک قرارداد هوشمند واحد را شامل می‌شود که برای اعتبارسنجی و اطمینان بیشتر، لیستی از دامنه‌ها (Domains) و زیرمجموعه‌های این دامنه‌ها (Subdomain) را شامل می‌شود. این شامل یک قرارداد واحد و هوشمند برای اطمینان از نگهداری موثر لیستی از همه دامنه ها و زیر دامنه های ENS است.

ENS Registry در ارائه مزایای سرویس نام اتریوم با تسهیل ذخیره سازی اطلاعات، نقشی حیاتی را ایفا می‌کند. رجیستری اطلاعاتی را در رابطه با مالک، حل کننده دامنه و زمان پردازش آن را ذخیره می‌کند.

مالک دامنه ها در رجیستری ENS می تواند یک حساب خارجی یا قراردادهای هوشمند باشد. یکی دیگر از نکات برجسته ENS Registry به قراردادهای ثبت هوشمند اشاره دارد که مالکیت دامنه ها را اعمال می کند. قراردادهای رجیستری می‌توانند زیردامنه‌های دامنه خود را برای کاربرانی که از قوانین در قراردادها پیروی می‌کنند، صادر کنند.

رجیستری ENS امتیازات خاصی چون تغییر مالکیت Subdomainها را در اختیار مالکان دامنه‌ها قرار می‌دهند. صاحبان دامنه می‌توانند حل کننده (Resolver) مخصوص هر دامنه را مشخص کنند. علاوه بر این، صاحبان دامنه می توانند مالکیت دامنه را به آدرس های دیگر نیز منتقل کنند. طرز کار رجیستری ENS بسیار ساده است زیرا فقط بر روی انتقال نام ورودی به Resolver تمرکزد دارد.

هزینه دامنه‌ها

برای ثبت دامنه (مثلا Pooleno.xyz)، نیاز داریم تا ابتدا مقداری اتر (ETH) از وبسایت ENS خریداری کنیم. هزینه هر دامنه متغیر خواهد بود. امّا به طور کلی دامنه‌های متشکل از ۵ کاراکتر و بیشتر، هزینه‌‌ای بین ۵ تا ۱۰ دلار را در پی داشته و ارزش دامنه‌های ۴ کاراکتری بعضا به ۱۶۰ دلار می‌رسد. دامنه‌های کمیاب ۳ کاراکتری هم ارزشی بالغ بر ۶۰۰ دلار یا بیشتر دارند.

تا کنون بیش از ۲.۸ میلیون نام در ENS به ثبت رسیده است. در اکتبر ۲۰۲۱، دامنه‌ای به نام Paradigm.Eth به قیمت ۴۰۰ اتر (قیمت اتریوم) به فروش رسید. این دامنه عنوان گرانترین آدرس ENS را یدک می‌کشد.

حل کننده (Resolver)

عملکرد این گروه از فعالانِ ENS، از نام آن‌ها قابل حدس خواهد بود. اجزای این سیستم می‌توانند تمام داده‌ها و آدرس‌های پیچیده‌ را به نام‌های قابل خواندن در زنجیره تبدیل کنند.

برای نمونه، آدرس ۴۲ کاراکتری ۰xF10326C1c6884b094E03d616Cc8c7b920E3F73E0 به عبارت ساده privacy-pass. eth اشاره دارد. در واقع Resolverها مانند یک مترجم عمل می‌کنند.

نام هش (Hashname)

نام هش یا Hashname را می‌توان یکی دیگر از اجزای مهم سرویس‌های ENS به حساب آورد. متوجه شدیم که ENS یک راه حل موثر برای ترجمه شناسه‌های موجود در رمزارزها و بلاک چین‌ را در اختیار ما قرار می‌دهد. با این حال منابع محدود قراردادهای هوشمند، دشواری تعامل مستقیم با آدرس‌های خوانا را به همراه دارد.

امّا ENS چگونه این مشکل را برطرف می‌کند؟ ENS با اتکا بر هش رمزنگاری ۲۵۶ بیتی فعالیت می‌کند. در واقع ضمن حفظ صفات سلسله مراتبی با استفاده از فرآیند Namehash، هش هر آدرس را استخراج می‌کند. فرآیند Namehash نمایشی مناسب از نام‌هاش هش را در ENS ارائه می‌دهد.

همچنین لازم به ذکر است که برای نام‌های یک دامنه معتبر، Namehash از یک فرآیند بازگشتی (Recursive) استفاده می‌کند. جالب است بدانید که نامگذاری هش یک دامنه، به نامگذاری بهتر زیردامنه آن نیز کمک می‌کند.

ویژگی بازگشتی namehash به تضمین یک سیستم سلسله مراتبی ENS بدون نیاز به مدیریت داخلی رشته‌های متنی قابل خوانش توسط افراد کمک می‌کند.

تیم توسعه دهنده ENS

کوری ویت‌تیکر (Khori Whittaker)، نیک جانسون (Nick Johnson) و جف لائو (Jeff Lau)، به ترتیب سمت‌های مدیریت اجرایی، مدیریت توسعه و توسعه دهنده Solidity را بر عهده دارند. اجتماع ENS در دیسکورد

نکته جالب در رابطه با تیم توسعه دهنده ENS، شیوه نامگذاری برخی اعضا در وبسایت آن است که با آدرس‌های ENS مطابقت دارند. davidchu.eth و alisha.eth نمونه‌هایی از این اعضا هستند.

در سال ۲۰۱۷، ENS همچنان یکی از محصولات بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) به حساب می‌آمد که به صورت نیمه مستقل فعالیت می‌کرد. به عبارتی، کاربران ENS از ابتدا این اجازه را داشتند تا بدون محدودیت، با پروتکل ارتباط برقرار کنند. همانند خود اکوسیستم اتریوم که رویکردی متن باز (Open-Source) دارد.

همچنین در سال ۲۰۱۸ نیز، پلتفرم ENS Labs کار خود را به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی (Non-Profit) آغاز کرد و مسئولیت توسعه پروتکل ENS را بر عهده گرفت. این پلتفرم، مجموعه‌ای از کتابخانه‌های متن باز و سری‌هایی از قراردادهای هوشمند را در اختیار کاربران می‌گذارد. وایت پیپر ENS

اهمیت ENS

آخرین نکته برجسته در بحث پیرامون اصول سرویس نام اتریوم، نگرانی‌های امنیتی را منعکس می‌کند. پاسخ به «آیا سرویس نام اتریوم ایمن است؟»، موجب می‌شود تا به صورت ناخودآگاه، به خاستگاه ENS یعنی بلاک چین اتریوم بپردازیم.

به سبب بهره مندی از امکانات امنیتی بلاک چین اتریوم، بسیاری سیستم‌های ENS را در مقایسه با DNS قابل اطمینان‌تر قلمداد می‌کنند. دلیل اصلی این امر هم به تفاوت ساختاری میان این دو مرتبط می‌شود: «ENS رویکردی غیرمتمرکز و DNS رویکردی متمرکز دارد».

متخصصان بر این باور اند که مرکزیت در سیستم‌هایی چون DNS، می‌تواند اختیارات شبکه را تا حد زیادی در اختیار عده‌ای محدود قرار دهد و همین موضوع، ریسک اقدامات سودجویانه را افزایش خواهد داد. همچنین اکثریت افراد معتقدند که ENS این پتانسیل را دارد تا با ارائه شفافیت، دسترسی به نام‌ها و آدرس‌های کاربران را سهولت ببخشد و امکان تعامل میان آدرس‌ها را فراهم آورد.

توکن ENS چیست؟

تکنولوژی ENS را شناختیم و دیدیم که از جهاتی، به DNS در اینترنت شباهت دارد. (البته از جهاتی هم به DNS شباهت ندارد!). در هر حال، امکانات این سیستم به ساده سازی عبارات پیچیده در فضای بلاک چین محدود نمی‌شود و توسعه دهندگان ENS، توکن بومی این اکوسیستم را هم با همین نام منتشر کرده‌اند.

ENS توکن حاکمیتی (Governance Token) اکوسیستم Ethereum Name Service محسوب می‌شود که سقف عرضه (Max Supply) آن به ۱۰۰ میلیون توکن می‌رسد. در حال حاضر، ۲۵ درصد از این میزان توکن در چرخه بازار قرار دارد.

در تاریخ ۸ نوامبر ۲۰۲۱، ایردراپ این توکن برگزار شد و تنها پس از ۳روز، این ارز توانست سقف تاریخی (ATH) جدیدی را به ثبت برساند و تا ۸۳.۴ دلار افزایش یابد که همچنان بالاترین قیمت ENS به حساب می‌آید.

هولدرهای توکن ENS می‌توانند در تصمیم گیری‌های DAO مشارکت و حق رای داشته باشند. علاوه بر این، اعضای DAO می‌توانند پیشنهادها و اصلاحیه‌های خود را برای توسعه و گسترش این پلتفرم ارائه کنند. البته که برای تایید صلاحیت هر اصلاحیه، می‌بایست حداقل ۱۰هزار رای را به خود اختصاص دهد.

در تصویر بالا، توکنومیکس و شیوه تخصیص توکن‌های ENS را در قالب یک نمودار مشاهده می‌کنید.

خرید ENS در پول نو

صرافی‌های متمرکز مطرح از جمله بایننس، کوین بیس، Kraken و صرافی‌های بزرگ غیرمتمرکز مانند یونی سواپ و بسیاری از پلتفرم‌های دیگر، از ارز ENS پشتیبانی می‌کنند. امّا همانطور که می‌دانید، دسترسی به این وبسایت‌ها برای کاربران ایرانی با محدودیت‌های فراوانی چون احراز هویت و تبدیل ارز فیات همراه است.

به همین خاطر، انجام مبادلات در صرافی‌های ایرانی گزینه‌ای هوشمندانه‌تر به حساب می‌آید. خوشبختانه امکان معامله ارز ENS و خرید اتریوم و دیگر ارزهای دیجیتال در صرافی پول نو وجود دارد. در ادامه با راهنمای خرید ارز دیجیتال ENS در پول نو همراه شما خواهیم بود.

۱. ورود به صفحه خرید و فروش ENS

پیش از هرچیز، نیاز داریم تا به صفحه خرید و فروش ENS در پول نو وارد شویم. با مشاهده نمودار قیمتی و تحلیل قیمت، می‌توانیم بهترین زمان خرید را مشخص کنیم.

پس از ورود به بخش خرید و فروش، می‌بایست به حساب خود وارد شویم. در صورت نداشتن حساب کاربری، می‌توانیم در کمتر از ۵ دقیقه حساب کاربری خود را بسازیم. در هر حال، اکنون باید همین الان شروع کنیم!

۲. ورود به حساب کاربری

اکنون می‌بایست شماره موبایل و رمز عبور خود را وارد کنیم تا بتوانیم به حساب کاربری خود دسترسی داشته باشیم.

پس از وارد کردن رمز عبور، به داشبورد حساب کاربری خود منتقل می‌شویم.

با این حال، ENS هنوز در مراحل اولیه است و پروتکل‌های جدید پیرامون ENS می‌توانند قابلیت‌های جدیدی را معرفی کنند. درباره سرویس نام اتریوم و اینکه چگونه می تواند آینده وب ۳ را تعریف کند بیشتر بیاموزید

۳. شارژ کیف پول و خرید ارز

با انتخاب گزینه خرید/فروش/تبدیل در پنل سمت راست صفحه، به بخش خرید و فروش یا تبدیل وارد می‌شویم.

در صورت موجودی ناکافی، شارژ کیف پول را انتخاب می‌کنیم و به درگاه پرداخت شاپرک وارد می‌شویم. با وارد کردن مشخصات شماره کارت ثبت شده در صرافی، حساب خود را شارژ و با ورود مجدد به بخش خرید/فروش/تبدیل، فرایند خرید ENS را نهایی می‌کنیم.

در صورت تکمیل مراحل، ENS را در لیست دارایی‌های کیف پول خود مشاهده می‌کنیم.

چکیده‌ای از مطالب

در مطلب امروز، ابتدا نگاهی داشتیم بر مسیر ۴۰ ساله DNS و انقلابی در دنیای اینترنت. سپس به بررسی مفهومی مشابه پرداختیم که به عقیده بسیاری، می‌تواند دنیای غیرمتمرکز را متحول سازد.

به شباهت‌ها و تفاوت‌های ENS و DNS پرداختیم و دیدیم که مهمترین وجه تمایز آن‌ها، به میزان مرکزیت در دو اکوسیستم مرتبط می‌شود. در هر حال، دانستیم که به لطف تیم تشکیل دهنده، ENS توانسته به درجات بالایی دست یابد. تا به اکنون، میزان دامنه‌های این پلتفرم به بالغ بر ۳ میلیون دامنه می‌رسد.

البته جالب است بدانید که تا اوایل سال ۲۰۲۲، بیش از ۱۶۰ میلیون آدرس با دامنه .com به ثبت رسیده بود. دقت کنید؛ تنها با دامنه .com و نه دیگر دامنه‌های DNS! بنابراین برای رشد بیشتر، طبیعتا به زمان بیشتری هم نیاز خواهد بود.

در قسمت‌های انتهایی متن هم دیدیم که توکن‌های اکوسیستم ENS چگونه توزیع می‌شوند و چگونه می‌توان این توکن را از صرافی پول نو خریداری کرد. علی رغم پیشرفت‌های قابل تقدیر، نباید فراموش کنیم که ENS هنوز در ابتدای مسیر خود قرار داشته و برای تبدیل شدن به یک تکنولوژی انقلابی، احتمالا به زمان بیشتری نیاز خواهد بود.