تحلیل فاندامنتال آپتیمیزم و نگاهی به آینده ارز دیجیتالOP

این روزها همه بلاک چین‌ها به دنبال مقیاس‌پذیری بالا، امنیت و غیرمتمرکز بودن هستند، اما در این میان پروژه‌هایی مانند آپتیمیزم وجود دارند که هدف خود را بر افزایش مقیاس‌پذیری اتریوم و کاهش کارمزدهای این پروژه گذاشته‌اند. اما آپتیمیزم چیست؟ در این مقاله سعی خواهیم کرد در مورد شبکه آپتیمیزم، ارز دیجیتال آپتیمیزم (توکن OP)، مزایا و معایب Optimism و بسیاری موارد دیگر صحبت کنیم، پس اگر شما هم به این شبکه و آینده ارز دیجیتال OP علاقه ‌مند هستید، تا انتها همراه ما باشید.

آپتیمیزم (Optimism) چیست؟

در سال ۲۰۱۹ شرکت توسعه‌دهنده آپتیمیزم یا OP Labs در نیویورک آمریکا تاسیس شد. هدف OP Labs ایجاد یک راه‌حل برای مقیاس‌پذیری بلاک چین اتریوم (Ethereum) با نام آپتیمیزم (Optimism) است. به کمک آپتیمیزم تمام محاسبات و داده‌ها خارج از شبکه اتریوم انجام و به‌صورت دسته‌های چندتایی بر روی این شبکه انتقال داده شده و ثبت می‌شود.

آپتیمیزم در لغت به معنای خوش بینی است، شاید این نام‌گذاری برایتان کمی عجیب باشد؛ اما در ادامه علت این نام‌گذاری را متوجه خواهید شد.

به دلیل استفاده از ماشین مجازی آپتیمیزم (OVM) تمام برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) که بر بستر اتریوم قرار دارند، می‌توانند بر بستر آپتیمیزم منتقل شده و در خارج از شبکه اتریوم به فعالیت خود ادامه دهند. اما در نهایت اطلاعات مربوط به این برنامه‌های غیرمتمرکز بر روی شبکه اتریوم ذخیره خواهد شد.

آپتیمیزم به‌واسطه مکانیسم رول‌آپ (Rollups) خود می‌تواند تعداد زیادی از تراکنش‌ها را فشرده‌ کرده و به‌صورت دسته‌جمعی بر روی شبکه اتریوم ذخیره کند. این کار باعث کاهش کارمزد و افزایش سرعت خواهد شد، پس می‌توان گفت که آپتیمیزم باعث افزایش مقیاس‌پذیری و کاهش کارمزدهای شبکه اتریوم(گس فی) شده است.

آپتیمیزم چگونه کار می‌کند؟

همانطور که اشاره کردیم، Optimism در لغت به معنی خوش‌بینی است و نحوه کار آپتیمیزم نیز بر همین اساس است، در آپتیمیزم تراکنش‌ها با کمک فناوری Optimistic Rollups فشرده شده و آماده ارسال بر روی شبکه اتریوم می‌شود. برای درک بهتر نحوه کارکرد شبکه آپتیمیزم به مثال زیر دقت کنید.

فرض کنید تعدادی درخواست برای ثبت تراکنش در شبکه آپتیمیزم ارسال می‌شود، این تراکنش‌ها توسط Sequencerهای شبکه مرتب شده و محاسبات مربوطه انجام می‌شود تا تراکنش‌ها بدون ریجکت‌شدن در شبکه اتریوم ثبت شود. حال به‌صورت خوش‌بینانه فرض می‌شود که این تراکنش‌ها توسط ترتیب‌دهنده مورد نظر به‌درستی ثبت شده است. حال این تراکنش‌ها در دوره‌ای به نام دوره چالش (Challenge Period) به آزمون کشیده می‌شوند. در این بازه‌ها، Sequencerها می‌توانند خطای موجود در تراکنش‌ها را گزارش دهند. در صورتی که خطای گزارش شده درست باشد، مبلغی از دارایی ترکیب‌کننده اولیه که در شبکه استیک شده است، به‌عنوان جریمه کاسته می‌شود و در صورتی که گزارش اشتباه باشد، Sequencer‌ای که گزارش اشتباه داده جریمه خواهد شد. پس از اتمام دوره چالش، تراکنش‌های فشرده شده در شبکه اتریوم ثبت می‌شوند.

کاربران برای انتقال دارایی خود به شبکه آپتیمیزم فرایند دشوار و زمان‌بر را طی نخواهند کرد، اما اگر بخواهند دارایی خود را از آپتیمیزم به اتریوم انتقال دهند نیازمند طی‌شدن یک زمان هفت روزه است. یعنی باید دارایی به مدت هفت روز در شبکه آپتیمیزم قفل شود تا بتوان آن را به اتریوم انتقال داد.

اکنون چند سوال مهم ایجاد می‌شود:

• آیا برای برداشت انتقال دارایی از آپتیمیزم به اتریوم باید ۷ روز دارایی قفل باشد؟

اگر بخواهید دارایی خود را از آپتیمیزم به اتریوم انتقال دهید، هفت روز زمان نیاز است، اما اگر بخواهید دارایی خود را به‌سرعت برداشت کنید، می‌توانید از ارائه‌دهندگان نقدینگی کمک بگیرید. ارائه‌دهندگان نقدینگی افرادی هستند که مقداری دارایی در شبکه آپتیمیزم و مقداری در شبکه اتریوم دارند. حال با کمک یک قرارداد هوشمند شما دارایی خود در شبکه آپتیمیزم را به‌حساب ارائه‌دهنده نقدینگی ارسال می‌کنید و این فرد در شبکه اتریوم معادل آن را با دریافت کمی کارمزد برای شما ارسال می‌کند.

• برنامه‌های غیرمتمرکز روی شبکه اتریوم چگونه با برنامه‌های غیرمتمرکز در شبکه آپتیمیزم تعامل دارند؟

DAPPهای موجود در آپتیمیزم نمی‌توانند با DAPPهای بر بستر اتریوم تعامل داشته باشند و بالعکس. به دلیل این عدم ارتباط، برای استفاده از اپلیکیشن غیرمتمرکزی که در شبکه اتریوم قرار دارد، باید آن DAPP را در شبکه آپتیمیزم ساخت تا بتوان از آن در Optimism استفاده کرد. این موضوع یکی از مشکلات آپتیمیزم محسوب می‌شود و تیم این پروژه برای حل این مشکل از ماشین مجازی OVM استفاده کرده است تا DAPPهای موجود در اتریوم به‌راحتی بتوانند در شبکه آپتیمیزم مستقر شوند. برای این کار کافی است که برنامه موجود در شبکه اتریوم را در آپتیمیزم نیز مستقر کرد و نیازی به تغییر معماری برنامه نیست، به عبارت ساده‌تر DAPPهای موجود در اتریوم به‌راحتی می‌توانند در شبکه آپتیمیزم نیز برنامه خود را ایجاد کنند، زیرا ماشین مجازی OVM بسیار شبیه به ماشین مجازی EVM است.

• آیا استفاده از فرایند Optimistic Rollups باعث ایجاد خطا در شبکه آپتیمیزم نخواهد شد؟

در آپتیمیزم فرض بر درست بودن فعالیت ترکیب‌کننده‌ها است و این فرض ممکن است باعث شود که ترکیب‌کننده یا Sequencer سعی در ایجاد خرابکاری کند. بله امکان خرابکاری وجود دارد، اما در دوره چالش دیگر ترکیب‌کننده‌ها برای دریافت پاداش به دنبال این خطاها خواهند بود و اگر خطایی یافت شود گزارش خواهند داد و اگر یافت نشود، شبکه فرض را بر درست بودن تراکنش‌ها قرار می‌دهد. پس متوجه شدید که در Challenge Period عملکرد ترکیب‌کننده‌ای که تراکنش‌های را ثبت و فشرده کرده است بررسی می‌شود و این موضوع امکان خرابکاری را کاهش می‌دهد.

• آپتیمیزم چگونه باعث کاهش کارمزد و افزایش سرعت اتریوم می‌شود؟

متوجه شدیم که در آپتیمیزم، تعدادی تراکنش جمع آوری و فشرده می‌شود. سپس تمام این تراکنش‌ها بررسی شده تا خطایی نداشته باشند. در نهایت همه آن‌ها در قالب یک تراکنش در شبکه اتریوم ثبت می‌شوند. این موضوع باعث می‌شود که به‌جای پرداخت چندین کارمزد جدا یک کارمزد خیلی کمتر پرداخت شود و این فی بین تمام این تراکنش‌ها تقسیم می‌شود. این کار باعث کاهش کارمزد تک‌به‌تک تراکنش‌ها شده و همچنین ثبت تمامی تراکنش‌ها به‌صورت یک جا باعث خواهد شد که سرعت ثبت Transcationها در اتریوم بسیار بالا برود.

تیم سازنده آپتیمیزم

تیم سازنده آپتیمیزم یک تیم متمرکز است و بیشتر افراد این تیم در آمریکا و کانادا قرار دارند و این موضوع می‌تواند یکی از نکات منفی این تیم باشد. البته متمرکز بودن این تیم باعث افزایش سرعت در به‌روزرسانی آپتیمیزم نیز خواهد شد. پس باید گفت که این مسئله یک شمشیر دو لبه است که هم باعث افزایش سرعت تیم شده و هم باعث کنترل پروژه توسط یک نهاد و از بین رفتن رسالت بلاک چین یعنی غیرمتمرکز بودن می‌شود.

تیم سازنده آپتیمیزم تجربه کار در دیگر پروژه‌های بلاک چینی مانند اتریوم، CELO، ConsenSys و … را در کارنامه خود دارند. از مهم‌ترین افراد تیم توسعه‌دهنده آپتیمیزم می‌توان به افراد زیر اشاره کرد:

• کارل فلورش (Karl Floersch) هم‌بنیان‌گذار و CTO آپتیمیزم است. وی تحصیلات خود را در دانشگاه استونی بروک (Stony Brook University) در رشته علوم کامپیوتر به پایان رسانده و تجربه همکاری با شرکت‌هایی همچون ConsenSys و Ethereum Foundation را در کارنامه خود دارد.

• کوین هو (Kevin Ho) نیز یک از بنیان‌گذاران و مدیر محصول آپتیمیزم است. وی ساکن نیویورک آمریکا است و تحصیلات خود را در دانشگاه پنسیلوانیا (University of Pennsylvania) در رشته علوم کامپیوتر به اتمام رسانده است. از تجربه‌های کاری کوین هو اطلاعات زیادی در دسترس نیست.

بررسی فعالیت تیم توسعه‌دهنده

در بخش قبل با خالق آپتیمیزم و تیم توسعه‌دهنده آن به‌صورت خلاصه آشنا شدیم، اما این تیم برای رسیدن به اهداف خود چقدر تلاش می‌کند؟

برای پاسخ به این سوال معیار صددرصد درستی نداریم؛ اما می‌توان با رصد میزان فعالیت تیم توسعه‌دهنده آپتیمیزم به‌صورت حدودی با میزان فعالیت این تیم آشنا شد.

خط سبز رنگ در تصویر بالا قیمت توکن OP و خط بنفش Development Activity میزان فعالیت تیم دولوپرها را نشان می‌دهد. همان‌طور که در تصویر مشخص است این تیم به‌صورت دوره‌ای فعالیتشان زیاد شده و پس از مدتی از فعالیت خود کاسته‌اند و در حال حاضر در فعالیت خود را به یک حد متوسط رسانده‌اند؛ اما می‎‌توان از این نمودار متوجه فعال و پویا بودن تیم برنامه‌نویسی آپتیمیزم شد.

توکن آپتیمیزم

توکن پروژه آپتیمیزم، OP نام دارد که از آن برای پرداخت کارمزد شبکه و پرداخت پاداش ترکیب‌کننده‌ها استفاده می‌شود. Total Supply توکن OP برابر با ۴,۲۹۴,۹۶۷,۲۹۶ که از این مقدار تعداد ۲۳۴,۷۴۸,۳۶۴ توکن در گردش است و باقی‌مانده آن به مرور زمان آزاد خواهد شد.

نحوه تخصیص توکن آپتیمیزم (OP)

یکی از مهم‌ترین بخش‌ها که در تحلیل فاندامنتال پروژه‌ها بررسی می‌شود، نحوه تخصیص توکن‌های آن پروژه است. چرا که با این کار به‌راحتی مشخص می‌شود که تیم توسعه‌دهنده چه مقدار توکن را در چه حوزه‌هایی خرج کرده یا خرج خواهد کرد.

نحوه تخصیص ارز دیجیتال OP به‌صورت زیر است:

• اکوسیستم (ecosystem fund): از تعداد کل توکن‌ها ۲۵ درصد سهم اکوسیستم است که در طی ۴ سال تمام این توکن‌ها آزاد خواهد شد.

• ایردراپ (airdrops): مقدار ۱۹ درصد از کل توکن‌ها به‌صورت ایردراپ بین فعالان شبکه آپتیمیزم توزیع خواهد شد، این توزیع ایردراپ تا سال ۲۰۲۴ ادامه خواهد داشت.

• مشارکت‌کنندگان اصلی (core contributors): از تعداد کل توکن‌های OP مقدار ۱۹ درصد بین مشارکت‌کنندگان اصلی پروژه آپتیمیزم توزیع خواهد شد. آزادسازی این مقدار توکن از ۳۱ می ۲۰۲۳ آغاز و تا سال ۲۰۲۶ ادامه خواهد داشت.

• retroactive public goods funding یا RPGF: مقدار ۲۰ درصد از کل توکن‌ها به این بخش تخصیص داده شده است که در طی چهار سال آزاد خواهند شد.

• سرمایه‌گذاران (investors): سهم سرمایه‌گذاران پروژه نیز ۱۷ درصد است که تا ۳۱ می ۲۰۲۳ این میزان قفل است و پس از آن در مدت چهار سال به‌صورت خطی آزاد خواهد شد.

نحوه تخصیص ارز دیجیتال آپتیمیزم و آزادسازی آن‌ها قابل قبول است؛ اما اگر شیب آزادسازی توکن‌ها از ۴ سال افزایش پیدا می‌کرد، می‌توانست فشار ناشی از آزادسازی توکن‌های OP بر قیمت این ارز دیجیتال را خنثی کند.

آزادسازی توکن‌های OP

تعداد توکن‌های آپتیمیزم به بالغ بر ۴.۳ میلیارد توکن می‌رسد که تا پیش از آزادسازی آن‌ها در تاریخ ۳۰ جولای (۸ مرداد)، شمار توکن‌های در گردش به بالغ بر ۶۸۰ میلیون واحد OP می‌رسید.

امّا طبق برنامه قبلی، در تاریخ ۳۰ جولای یا ۸ مرداد، شاهد آزادسازی۲۴.۱۶ میلیون واحد توکن آپتیمیزم (OP) به ارزش ۳۵.۵ میلیون دلار بودیم. در وبسایت Token Unlocks، می‌توانیم برنامه آزادسازی توکن‌های پروژه‌ها مختلف را رصد کنیم.

سرمایه‌گذاران آپتیمیزم

آپتیمیزم سه دوره جذب سرمایه داشته است و در این سه دوره بیش از ۱۰ شرکت سرمایه‌گذاری شرکت کرده‌ و مبلغ ۱۷۸.۵ میلیون دلار سرمایه جذب شده است. 

۱۷ مارس ۲۰۲۲

در این دوره ۵ سرمایه‌گذار در پروژه آپتیمیزم شرکت داشتند و مبلغ ۱۵۰ میلیون دلار سرمایه جذب شده است.

• Nascent
• Wintermute
• Paradigm
• Alchemy
• Andreessen Horowitz

۲۴ فوریه ۲۰۲۱

در این دوره ۳ سرمایه‌گذار شرکت داشته‌اند و در مجموع ۲۵ میلیون دلار سرمایه جذب شده است.

• Wintermute
• Nascent
• Andreessen Horowitz

۱۵ ژانویه ۲۰۲۰

در این دوره ۲ سرمایه‌گذار مبلغ ۳.۵ میلیون دلار در پروژه آپتیمیزم سرمایه‌گذاری کرده‌اند.

• Paradigm
• IDEO CoLab Ventures

میزان سرمایه جذب شده در پروژه آپتیمیزم به‌مرور زمان افزایش داشته است که علت آن را می‌توان عملکرد مناسب این تیم دانست.

اکوسیستم آپتیمیزم

آپتیمیزم به‌واسطه استفاده از OVM به بستری مناسب برای برنامه‌های غیرمتمرکز موجود در شبکه اتریوم، تبدیل شده است و بسیاری از این DAPPها با شبکه آپتیمیزم وارد همکاری شده‌اند. برخی از این پروژه‌ها به شرح زیر است:

• پروژه Synthetix: سینتتیکس یک پروژه DeFi است که امکان معاملات باینری آپشن، فیوچر و … را برای کاربران فراهم می‌کند.

• صرافی پونی سوآپ (uniswap): صرافی یونی سوآپ نیز از شبکه آپتیمیزم پشتیبانی می‌کند و کاربران این صرافی برای کاهش کارمزدهای خود می‌توانند از این شبکه استفاده کنند.

• صرافی وان اینچ (۱inch): صرافی وان اینچ نیز مانند دیگر رقبای خود از آپتیمیزم پشتیبانی می‌کند.

• صرافی سوشی سوآپ (SushiSwap): صرافی سوشی سوآپ نیز امکان دسترسی کاربران خود را به آپتیمیزم فراهم کرده است.

• سی بریج (cBridge): سی بریج که یکی از محصولات سلر نتورک است که از شبکه آپتیمیزم پشتیبانی می‌کند. کاربران می‌توانند با سی بریج دارایی‌های خود را بین شبکه‌های بلاک چینی مختلف جابه‌جا کنند. 

آپتیمیزم VS آربیتروم

از مهم‌ترین رقبای آپتیمیزم می‌توان به آربیتروم اشاره کرد. این دو بلاک چین لایه ۲ هدف و فناوری مشابهی دارند و به همین دلیل آربیتروم را به‌عنوان مهم‌ترین رقیب آپتیمیزم می‌شناسند.

• تمرکز زدایی

در حال حاضر آربیتروم و آپتیمیزم هر دو نسبتا متمرکز هستند، به‌طوری که هر دو پروتکل برای تایید و اعتبارسنجی از تعدادی sequencer که مربوط به خود پروتکل هستند، استفاده می‌کنند.

• اعتبارسنجی

در آپتیمیزم و آربیتروم فرض بر درست بودن تراکنش‌ها یا همان فرایند خوش‌بینانه است، اما در آپتیمیزم این تراکنش‌ها در یک دوره برای راستی‌آزمایی استفاده می‌کند درصورتی که در آربیتروم این فرایند در چند دوره اتفاق می‌افتد.

• کارمزد

اگر به تصویر زیر دقت کنید متوجه خواهید شد که در زمان نوشتن این مقاله برای سوآپ در دو شبکه آپتیمیزم و آربیتروم کارمزد تقریبا برابری گرفته می‌شود، اما برای ارسال اتریوم کارمزد آپتیمیزم دو برابر Arbitrum است.

• سرمایه قفل شده (TVL)

اگر در سایت دیفای لاما نگاهی به TVL بلاک چین‌های لایه ۲ که از فناوری رول‌آپ (Rollup) استفاده می‌کنند، داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که بیشترین TVL مربوط به آربیتروم با ۱.۳۹ میلیارد دلار است و پس از آن آپتیمیزم با ۷۸۹ میلیون دلار سرمایه قفل شده در جایگاه دوم قرار دارد.

مزایا و معایب آپتیمیزم

تا به این بخش سعی شد که در مورد پروتکل آپتیمیزم صحبت کنیم و در این بین به‌صورت خلاصه به مزایای آپتیمیزم و معایب آن نیز اشاره کردیم. در ادامه لیستی از نقاط قوت و ضعف این شبکه را مشاهده می‌کنید:

مزایای آپتیمیزم

• فعالیت و پویایی تیم توسعه‌دهنده
• فناوری به کار رفته در آپتیمیزم توسط تیم آپتیمیزم ایجاد شده است و این تیم یکی از پیشگامان فناوری در حوزه بلاک چین محسوب می‌شوند.
• تخصیص مناسب توکن‌ها
• آزاد سازی دوره‌ای توکن‌های OP که از فشار فروش این ارز دیجیتال می‌کاهد.
• دومین TVL بزرگ را در بین بلاک چین‌هایی که از فناوری رول‌آپ استفاده می‌کند را دارا است و در بین تمام بلاک چین‌ها از نظر TVL در جایگاه ۷ قرار دارد.
• استفاده از OVM انتقال DAPPها را از اتریوم به آپتیمیزم بسیار راحت کرده است.

معایب آپتیمیزم

• تیم توسعه‌دهنده آپتیمیزم متمرکز است.
• شبکه آپتیمیزم تقریبا یک شبکه متمرکز محسوب می‌شود.

آینده پروتکل آپتیمیزم

یکی از مهم‌ترین سوالاتی که احتمالا ذهن بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود مشغول کرده این است که پس از اتمام به‌روزرسانی‌های اتریوم چه بلایی بر سر پروژه لایه ۲ مانند آپتیمیزم خواهد آمد؟

با اتمام به‌روزرسانی‌های اتریوم و افزایش سرعت و کاهش کارمزد این بلاک چین برخی از بلاک چین‌های لایه ۲ عملا بدون استفاده خواهند شد، اما باید به دو نکته توجه داشت:

1. اتریوم تا اتمام به‌روزرسانی‌های خود و رسیدن به‌سرعت بالا و کاهش کارمزدها، هنوز فاصله زیادی دارد.
2. تیم آپتیمیزم یکی از تیم‌های پیش‌گام در فناوری محسوب می‌شود و این تیم می‌تواند در آینده هدفی که این پروژه را سرپا نگه داشته دنبال نماید.

پس می‌توان گفت که آپتیمیزم و ارز دیجیتال OP حتی در صورت مقیاس‌پذیری اتریوم و کاهش کارمزدهای آن، هنوز هم در این صنعت وجود خواهند داشت و این پروژه از بین نخواهد رفت.

نحوه خرید و فروش آپتیمیزم

آپتیمیزم یکی از پروژه‌های مهم لایه ۲ محسوب می‌شود به همین دلیل بسیاری از صرافی‌های خارجی این ارز دیجیتال را در لیست خرید و فروش خود قرار داده‌اند. شما می‌توانید ارز دیجیتال پروژه آپتیمیزم یا همان OP را از صرافی‌هایی مانند بایننس (Binance)، کوکوین (KuCoin)، گیت آی او (Gate.io)، صرافی غیرمتمرکز یونی سوآپ (uniswap) و صرافی سوشی سواپ (SushiSwap) خریداری کنید. ما نیز در صرافی پول نو ارز دیجیتال OP را برای شما عزیزان لیست کرده‌ایم، شما می‌توانید به‌راحتی در صرافی پول نو ثبت نام کرده و با ریال اقدام به خرید آپتیمیزم کنید.

در چه کیف پول‌هایی می‌توان ارز دیجیتال OP را نگهداری کرد؟

برای نگهداری توکن OP می‌توانید از کیف پول‌هایی همچون متامسک (Metamask)، کوین ۹۸ (coin98)، بریو والت (Brave Wallet)، کوین بیس والت (coinbase wallet)، تراست والت (Trust Wallet) و … استفاده کنید.

جمع‌بندی

مشکل مقیاس‌پذیری اتریوم هنوز هم پا برجاست به همین دلیل پروژه‌های بسیاری برای رفع این مشکل به وجود آمدند که یکی از آنها آپتیمیزم و ارز دیجیتال OP است. در مقاله امروز درباره بسیاری از بخش‌های این پروژه صحبت کردیم و امیدواریم که استفاده لازم را از آن برده باشید.