معاملات فیوچرز چیست؟ همه چیز درباره Futures Contract یا معاملات آتی

نام نوعی از معاملات به نام «معاملات فیوچرز» یا «قرارداد آتی»، امروزه بسیار زیاد به گوش می‌خورند. با فراگیری ترید و سرمایه‌گذاری افراد روی رمزارزها، پلتفرم‌های معاملاتی مختلف، سبک خاصی از معاملات را در اختیار کاربران قرار دادند که معاملات فیوچرز یا آتی نامیده می‌شوند. معاملات فیوچرز سابقه‌ای بیش از پیدایش ارزهای دیجیتال دارند و یک روش پذیرفته شده در تمامی معاملات مالی محسوب می‌شوند.

در این مقاله قصد داریم تا ماهیت معاملات فیوچرز را شرح دهیم و سپس، معروف‌ترین و بهترین پلتفرم را برای انجام معاملات فیوچرز ارز دیجیتال به شما معرفی کنیم.

معاملات فیوچرز چیست؟

 معاملات فیوچرز (Futures) یا آتی، نوعی از قراردادهای مشتقه (Derivative Contracts) است. در بازار فیوچرز (Futures Market) یک دارایی خاص، با قیمتی مشخص و در تاریخ معین خرید و فروش می‌شود. قیمت از پیش تعیین شده طرفین، به عنوان قیمت آتی (Futures Price) خرید و فروش دارایی شناخته می‌شود. زمان مشخص شده در آینده (یعنی زمانی که تحویل و پرداخت انجام می‌شود) به عنوان تاریخ تحویل شناخته می‌شود. ارزش دارایی‌ها در فیوچرز بر اساس شاخص‌های آتی (Futures Indices) قیمت‌گذاری می‌شود. انواع قراردادها در معاملات فیوچرز به دو دسته قراردادهای استاندارد و قراردادهای آتی (Futures Agreements) تقسیم می‌شوند.

قراردادهای استاندارد صرفا قراردادهای CFD هستند. یعنی معامله‌گران فقط جهت بازار را حدس می‌زنند و اگر درست حدس زده باشند، به نسبت اهرم (Leverage) و مارجین فیوچرز (Futures Margin) سود می‌کنند. قراردادهای پرپچوال، نوع دیگری از معاملات آتی استاندارد است. این نوع از قراردادها تاریخ انقضا ندارند. معامله‌گران پرپچوال جهت بازار را حدس می‌زنند و تا هر کجا که بخواهند، با موج قیمت پیش می‌روند. معاملات فیوچرز در صرافی‌های ارز دیجیتال از این نوع هستند.

در قراردادهای آتی (Futures Agreements) با تحویل فیوچرز (Futures Delivery)، دارایی مورد نظر در تاریخ سررسید، به‌صورت حقیقی تحویل داده می‌شود. در معاملات فیوچرز به قرارداد طرف خریدار، لانگ (Long) و به قرارداد طرف فروشنده، شورت (Short) گفته می‌شود.

یکی از مثال‌های خوب برای قراردادهای فیوچرز، قراردادهای نفتی است. اگر کشوری مثل ما که فروشنده نفت هستیم، پیش بینی کند که قیمت نفت در سال آینده کاهش می‌یابد، با قراردادی آتی می‌توانیم نفت را به قیمت امروز بفروشیم و موقع پایین آمدن قیمت، آن را تحویل دهیم ولی پول زمان توافق را دریافت کنیم! همه چیز بستگی به این دارد که پیش بینی ما از آینده چه باشد.

همین را تعمیم بدهیم به ارزهای دیجیتال و نوسان‌های آن.

تاریخچه معاملات فیوچرز

بیایید نگاهی گذرا به سابقه معاملات آتی بیندازیم. شاید باورش سخت باشد ولی اولین سندی که از معاملات آتی وجود دارد، لوح حمورابی است که با قدمت ۳۸۰۰ ساله است! در این لوح کشف شده از شوش (خوزستان)، به قانونی اشاره شده که تاجران می‌توانند قیمت فعلی یک کالا را بپردازند و آن را بخرند ولی کالا را در تاریخی در آینده دریافت کنند. بازاری هم برای بستن این قراردادها وجود داشت که معمولا در معابد صورت می‌گرفت. این سند را می‌توان اولین سند کشف شده درباره معاملات فیوچرز دانست.

اولین سوابق مکتوب از این معاملات مربوط است به کتاب «سیاست» ارسطو. او داستان تالس، یک فیلسوف فقیر اهل میلتوس را روایت می‌کند که از مهارت خود در پیش‌بینی استفاده کرد و حدس زد که برداشت زیتون در پاییز آینده بسیار خوب خواهد بود. او با اطمینان از پیش‌بینی‌اش، با صاحبان کارخانه‌های روغن گیری زیتون‌ محلی توافق کرد تا پول خود را پیشاپیش بپردازد و زیتون‌ها به علاوه اجاره دستگاه پرس برای روغن گیری را در زمان برداشت تحویل بگیرد.

تالس موفق شد که معامله را با قیمت کمی ببندد، زیرا کسی نمی‌توانست پیش بینی کند که آیا برداشت زیتون زیاد خواهد بود یا نه! کشاورزان هم از این قرارداد منتفع می‌شدند، چون پول را از قبل می‌گرفتند و ریسک کاهش قیمت در زمان برداشت را از خود دور می‌کردند. آن‌ها محصولی که هنوز وجود نداشت را فروخته بودند!

زمانی که زمان برداشت فرا رسید و افزایش شدید تقاضا برای استفاده از دستگاه روغن‌گیری زیتون زیاد شد، او قراردادهای آتی خود از پرس زیتون را به رقم دلخواه خود فروخت و درآمد زیادی به دست آورد.

بازارهای مناسب فیوچرز

هرجا که چیزی خرید و فروش می‌شود، امکان انجام معاملات فیوچرز وجود دارد. بازارهای زیر محبوب‌ترین آن‌ها هستند:

1. بازار کامودیتی‌ها (مواد اولیه خام مانند فلزات، انرژی و …)
2. بازار جفت ارزها (ارزش واحد پولی یک کشور در مقابل کشوری دیگر)
3. بازار کریپتو کارنسی (رمزارزها)
4. بازار سهام و شاخص‌های سهامی

در میان بازارهای مختلف، نمادهایی مناسب معاملات فیوچرز پرپچوال است که نوسان‌های معقول و قابل پیش‌بینی داشته باشند. نوسان‌های غیر منطقی و غیرقابل پیش‌بینی می‌تواند احتمال خوردن حد ضرر (استاپ لاس) و لیکویید شدن را افزایش دهد. میزان نقدشوندگی بازار نیز مهم است. نقد شوندگی بالا باعث می‌شود که در نوسان‌های شدید هم همواره خریدار و فروشنده باشد تا بتوانید معامله خود را با قیمت واقعی ببندید. به‌علاوه، نقدشوندگی بالا میزان اسپرد (اختلاف قیمت خرید و فروش) را هم کمتر می‌کند.

مثلا بازار میم‌کوین‌های ارز دیجیتال گاهی نوسان‌های بالایی دارند. این مساله اگرچه پتانسیل سود را بالا می‌برد، اما به‌طور هم‌زمان احتمال ضرر را هم تشدید می‌کند. بنابراین در زمان نا آرامی یک میم کوین، معامله فیوچرز پرپچوال روی آن ریسک شدیدی دارد. بیت کوین و اتریوم رفتار قابل پیش‌بینی‌تری نسبت به میم‌کوین‌ها دارند و برای پرپچوال مناسب‌ترند.

در بازار فارکس، جفت ارزهای اصلی (مثلا یورو به دلار) مناسب فیوچرز هستند و نوسان‌های منطقی دارند. برخی جفت ارزهای نامتداول که واحد پولی کشورهای کم‌تر توسعه یافته را در بر می‌گیرند، مناسب نیستند.

بازار کامودیتی‌ها (مواد خام اولیه) معمولا طرفداران زیادی در فیوچرز دارند. طلا و نفت بهترین کامودیتی‌ها برای معاملات فیوچرز هستند. 

در بازار سهام نیز، شاخص‌های سهامی مانند S&P500 و داوجونز که ترکیبی از سهام چندین شرکت هستند؛ بهتر است. زیرا اینکه چندین شرکت در قیمت شاخص اثرگذار باشند، نوسان‌ها را تعدیل می‌کند و نقدینگی را افزایش می‌دهد.

چرا در فیوچرز معامله کنیم؟

در بخش‌های بعدی مقاله به مزایا و معایب معاملات فیوچرز خواهیم پرداخت. پیش از آن بد نیست اگر دلایل ورود معامله‌گران به معاملات فیوچرز را بشناسیم:

• بازدهی بالا در صورت معاملات اصولی
• موقعیت سوددهی در جهات مختلف بازار؛ در بازارهای صعودی و نزولی، می‌توان موقعیت‌های معاملاتی Long و Short را تنظیم کرد و از نوسانات یک دارایی کسب سود کرد.
• تنوع بالای دارایی‌های قابل معامله؛ جفت‌ارزها، سهام شرکت‌ها، ارزهای دیجیتال، شاخص‌های سهامی (همچون S&P 500 و DowJones) و دارایی‌هایی چون طلا.
• امکان استفاده از اهرم‌های معاملاتی (Leverage)
• نقدینگی و حجم معاملات بالا

انواع معاملات فیوچرز

معاملات فیوچرز از نظر تاریخ سررسید قرارداد، به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ معاملات دارای سررسید و معاملات بدون سررسید. شاید برایتان سوال باشد که وقتی در تعریف فیوچرز صحبت از تاریخ مشخص به میان آمد؛ معاملات بدون سررسید یعنی چه؟ پاسخ به این سوال در تعریف معاملات دارای سررسید و بدون سررسید نهفته است.

معاملات آتی دارای سررسید

همانطور که از نام معاملات دارای سررسید پیداست، قراردادهایی تا تاریخ مشخص هستند. یعنی در زمان شروع معامله، طرفین قرارداد برای سررسید مشخصی، زمان تعیین می‌کنند. در تاریخ سررسید، قیمت و نوسان بازار اهمیتی ندارد و طرفین ملزم به انجام تعهدات خود هستند. بیشتر قراردادهای آتی در این دسته قرار می‌گیرند.

معاملات آتی بدون سررسید

نوعی قرارداد آتی بدون سررسید نیز وجود دارد که در آن موعد مشخصی تعیین نمی‌شود. معاملات فیوچرز پرپچوال، معاملات بدون سررسید هستند. یعنی معامله‌گر روند بازار را حدس می‌زند و محدودیتی برای انقضای قرارداد ندارد. از چند ثانیه تا چندین ماه، انتخاب با تریدر است! کارمزد این معاملات با توجه به بازه زمانی متفاوت است.

کاربردهای قراردادهای فیوچرز

از نظر بازارسازی، وجود قراردادهای فیوچرز مفید است. بازارسازها برای پوشش ریسک، سفته‌بازان برای کسب سود بدون تحویل کالا و تریدرها برای افزایش پتانسیل معاملات به این بازار کشانده می‌شوند.

کاربرد قراردادهای فیوچرز برای پوشش‌دهندگان ریسک

قراردادهای فیوچرز برای پوشش‌دهندگان ریسک دو منفعت دارد:

• اطمینان از وجود خریدار و فروشنده در تاریخ و قیمت‌های آتی
• تامین نقدینگی با دریافت وجه پیش از موعد

کاربرد قراردادهای فیوچرز برای سفته‌بازان

بازارهای آتی برای سفته بازان هم جذابیت دارد. آنها می‌توانند فارغ از دغدغه تحویل کالا و فروش دوباره آن، سود کسب کنند.

کاربرد قراردادهای فیوچرز برای تریدرها

تریدرهای زیادی به‌صورت روزانه در این بازر فعالیت دارند. شاید مهم‌ترین دلیل فعالیت تریدرهای خرد و کلان در بازار فیوچرز، افزایش توان معاملاتی با استفاده از اهرم است. اهرم به معاملات ضریب می‌دهد و به نسبت ضریب انتخابی، پتانسیل سود و زیان نیز افزایش می‌یابد.

کاربرد مهم دیگر قراردادهای آتی برای تریدرها، امکان کسب سود از بازار نزولی است. در فیوچرز می‌توان با حدس درست جهت بازار، از سقوط قیمت یک دارایی هم سود به دست آورد.

روش تسویه در Future

قراردادهای آتی به ۴ روش تسویه می‌شوند:

1. نقدی
2. فیزیکی
3. ترکیبی
4. غیراستاندارد

نقدی

در روش نقدی، سود و زیان محاسبه و پرداخت خواهد شد. سود و زیان یعنی اختلاف قیمت در زمان باز کردن و بستن معامله با احتساب اهرم و کارمزد.

فیزیکی

در روش فیزیکی، کالا در تاریخ سررسید تحویل داده می‌شود و وجه دریافت خواهد شد.

ترکیبی

در این روش بخشی از پرداخت نقدی است و بخش دیگری کالا یا دارایی مورد نظر تحویل داده خواهد شد.

غیراستاندارد

در روش غیر استاندارد، طرفین توافق می‌کنند که پرداخت‌ها چگونه انجام شود. نحوه تسویه غیر استاندارد با توجه به دارایی مورد نظر و نیاز طرفین، می‌تواند متفاوت باشد.

نحوه محاسبه سود و زیان در فیوچرز 

برای محاسبه سود و زیان یا همان PnL (مخفف Profit and Loss)، نیاز به دو فاکتور است:

حجم معامله: حجم معامله وابسته به سرمایه درگیر در معامله و اهرم انتخابی است. حاصلضرب سرمایه‌ای که در معامله وارد کرده‌‌اید در اهرم انتخابی، حجم معامله را مشخص می‌کند. مثلا اگر ۱۰۰ دلار وارد کردید و از اهرم ۱۰ استفاده می‌کنید؛ حجم معامله شما ۱۰۰۰ دلار است.

درصد تغییرات قیمت: درصد تغییرات قیمت اختلاف قیمت دارایی در زمان باز کردن پوزیشن و بستن آن است.

کارمزد پلتفرم: هر پلتفرمی در ازای ارائه خدمات خود، کارمزد دریافت می‌کند. کارمزدها در پلتفرم‌های مختلف، متفاوت هستند. کارمزد در فیوچرز صرافی‌های ارز دیجیتال، به مدت زمان باز بودن پوزیشن بستگی دارد.

در نهایت سود و زیان تحقق یافته به این صورت است که درصد تغییرات را برای حجم معامله محاسبه کرده و کارمزد را از آن کم می‌کنیم:

سرمایه دخیل در معامله×اهرم=حجم معامله

قیمت ورود به پوزیشن-قیمت خروج از پوزیشن)=تغییرات قیمت)

قیمت ورود به پوزیشن/(تغییرات قیمت × ۱۰۰)=درصد تغییرات قیمت 

هزینه‌های کارمزد-(حجم معامله × درصد تغییرات قیمت)=سود و زیان تحقق یافته

مثالی از محاسبه pnl در فیوچرز

فرض کنید در فیوچرز پرپچوال، ۱۰۰ دلار بیت کوین شورت کرده‌اید. اهرم شما ۵ است، یعنی حجم معامله‌تان ۵۰۰ دلار است. قیمت ۱% ریزش می‌کند و معامله را می‌بندید. برای اطلاع از سود باید ۱% از ۵۰۰ دلار را محاسبه کنیم. یعنی ۵۰۰ را در یک ضرب و بر ۱۰۰ تقسیم کنیم. به این ترتیب سود این معامله فیوچرز ۵ دلار است.

حال فرض کنید که ۲۰۰ دلار بیت کوین لانگ گرفته‌اید. اهرم شما ۱۰ است، پس حجم معامله‌تان ۲۰۰۰ دلار است. قیمت ۳% می‌ریزد. بنابراین زیان شما معادل ۳% از ۲۰۰۰ دلار است. پس ۲۰۰۰ را در ۳ ضرب و بر ۱۰۰ تقسیم می‌کنیم. زیان برابر با ۶۰ دلار خواهد بود.

توجه کنید که این سود و زیان بدون احتساب کارمزد پلتفرم است. در نهایت کارمزد را از مبلغ به دست آمده کسر کنید تا pnl حقیقی به دست آید.

هدف معاملات فیوچرز چیست؟

احتمالا تا کنون دریافته‌اید که هدف معاملات فیوچرز را می‌توان در فراهم آوردن بستری برای خرید/فروش قیمت یک دارایی در تاریخ و قیمتی از پیش تعیین شده خلاصه کرد. امّا مگر می‌توان دارایی‌ای که در اختیار نداریم را به فروش برسانیم؟ اگر خیر، پس کاربرد موقعیت‌های معاملاتی Sell در کجاست؟

همانطور که در ابتدای متن اشاره کردیم، سازوکار معاملات فیوچرز بدین گونه است که در آن، افراد موقعیت‌های معاملاتی خرید و فروش را پیش از رسیدن قیمت به سطح مورد نظر خود ایجاد می‌کنند. در واقع هدف از ایجاد موقعیت خرید (Buy) پیش‌بینی روند صعودی و هدف از ایجاد موقعیت فروش (Sell)، پیش‌بینی روند نزولی یک دارایی خواهد بود. در صورتی که قیمت به سطحی که ما از قبل تعیین کرده‌ایم برخورد کند، سود معامله را دریافت خواهیم کرد.

شاید مهم‌ترین تفاوت معاملات فیوچرز با معاملات اسپات را بتوان همین زمان تعیین قیمت دانست. در ادامه این موضوع را دقیق‌تر بررسی خواهیم کرد.

تامین مالی برای معاملات فیوچرز کریپتو چیست؟

معمولا زمانی که معامله‌گران فیوچرز به سطحی از دانش و تجربه کافی می‌رسند، نیاز می‌بینند تا با سرمایه بیشتری به معاملات فیوچرز کریپتو وارد شوند. امّا کمتر افرادی هستند که بتوانند مبالغ بالایی (مانند ۱۰، ۵۰ و ۱۰۰ هزار دلار) را محیا کنند و به بازار اختصاص دهند. در چنین موقعیت‌های مشابهی، کمپانی‌هایی تحت عنوان Prop Firm می‌توانند گزینه مناسبی به حساب آیند.

پراپ فرم‌ها شرکت‌هایی هستتند که به معامله‌گران این فرصت را می‌دهند تا مهارت‌های معامله‌گری خود را طی یک آزمون دو مرحله‌ای به نمایش بگذارند و در صورت موفقیت در این چالش، حسابی را با موجودی بالا در اختیار آن‌ها قرار می‌دهند و بالغ بر ۸۰درصد سود ماهانه سهم معامله‌گران خواهد بود.

البته که قبولی در این آزمون‌ها، به تجربه و مهارت بالایی نیاز دارد و به منظور شرکت در چنین چالش‌هایی، افراد می‌بایست مدت قابل توجهی را به تمرین و بک‌تست استراتژی خود پرداخته باشند.

تفاوت معاملات فیوچرز با معاملات اسپات و مارجین چیست؟

شاید در ابتدا تصور کنید که تنها یک حالت برای ترید کردن و معامله وجود دارد؛ به این صورت که ارز، سهام یا هر دارایی دیگری که قصد معامله‌اش را دارید را به صورت آنی، خرید و فروش می‌کنید. بله، چنین حالت و چنین سبکی از معاملات وجود دارند که «معاملات اسپات (spot)» نامیده می‌شوند. اسپات متداول‌ترین نوع خرید و فروش دارایی‌ها به شمار می‌رود.

اما همان طور که گفتیم نوع دیگری از معاملات هم وجود دارند که دقیقا نقطه مقابل معاملات اسپات‌اند. به زبان ساده، معاملات فیوچرز معاملاتی هستند که نه در لحظه معامله، بلکه در زمانی مشخص در آینده و در قیمتی از پیش تعیین‌شده صورت می‌گیرند.

در ترید اسپات، وقتی تصمیم به خرید یا فروش یک ارز می‌گیرید، در همان لحظه تراکنش شما صورت می‌گیرد و دیگر نگرانی‌ای بابت قیمت ارز در آینده نخواهید داشت.

در معاملات فیوچرز اما چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. در معاملات فیوچرز، خریدار و فروشنده بر سر قیمتی مشخص در زمانی مشخص در آینده، توافق می‌کنند. معامله‌ای که در آینده انجام خواهد شد، فارغ از قیمت حال حاضر آن دارایی به‌خصوص است. در معاملات اسپات، در زمان عقد قرارداد، اصل دارایی از فرد فروشنده به خریدار واگذار می‌شود، اما در بازار آتی چنین نیست.

برای مثال وقتی شما ۱ واحد بیت کوین خریداری می‌کنید، این بیت کوین را به صورت کاملا واقعی در اختیار دارید و از مالکیت آن برخوردارید. در معاملات فیوچرز، دارایی و ارز بین دو طرف مبادله نمی‌شود؛ بلکه طرفین به نوعی روی قیمت معامله می‌کنند. برای همین است که در معاملات فیوچرز می‌توان از پوزیشن‌های شورت و لانگ استفاده کرد و هم از روند نزولی و هم از روند صعودی بازار، سود دریافت کرد.

معاملات فیوچرز و مارجین چه تفاوتی دارند؟

«معاملات مارجین» نوعی از معاملات اسپات هستند؛ پس تا همین‌جا، به بنیادی‌ترین اختلاف میان معاملات فیوچرز و مارجین پی بردیم.

معاملات مارجین، به صورت اسپات صورت می‌گیرند اما درست مثل معاملات فیوچرز، قابلیت پشتیبانی از اهرم را هم دارند. در معاملات مارجین نیز، می‌توان برای کسب سود بیشتر از اهرم ها استفاده کرد.

ویژگی	بازار اسپات	بازار فیوچرز	بازار مارجین
سررسید قرارداد	آنی	آینده	آنی
تحویل فوری دارایی مورد معامله	دارد	ندارد	دارد
امکان استفاده از اهرم	دارد	ندارد	دارد
کسب سود از ریزش بازار	دارد	ندارد	دارد

لوریج معاملات فیوچرز چیست؟

اهرم (Leverage) معاملات فیوچرز به معنای استفاده از سرمایه یا اعتباری است که برای معامله دارایی‌هایی از جمله ارزهای دیجیتال در اختیار ما قرار می‌گیرد. در واقع اهرم قدرت معاملات ما را تقویت می‌کند و می‌توانیم با مقداری بیشتر از اصل سرمایه به خرید و فروش بپردازیم.

میزان اهرم به دو شکل نسبتی (مثل ۱:۵) و چندین برابر (مثل ۱۰x) نمایش داده می‌شود. به عنوان مثال اگر موجودی حساب شما ۱۰۰ دلار باشد و قصد داشته باشید که به باز کردنِ موقعیتی معاملاتی به ارزش ۱۰۰۰ دلار بپردازید، می‌توانید از اهرم ۱۰x یا ۱:۱۰ استفاده کنید.

اهرم به معاملات ضریب می‌دهد. وقتی از اهرم استفاده می‌کنید، باید بدانید که سود و زیان احتمالی در اهرم ضرب خواهد شد. مثلا اگر از اهرم ۱۰ استفاده کنید و بازار ۱% نوسان کند، سود و زیان شما به اندازه ۱۰% خواهد بود. استفاده از اهرم مانند شمشیر دولبه‌ای است که می‌تواند هم بازار را و هم دست شما را ببرد!

احراز هویت در معاملات فیوچرز

به بیانی ساده، احراز هویت (KYC) به شیوه‌ای از بررسی دقیق اطلاق می‌شود که در خلال آن، مؤسسات مالی ملزم به جمع‌آوری برخی اسناد خاص برای تایید و شناسایی هویت مشتریان خود هستند.

KYC مخفف عبارت Know Your Customer است. در واقع همین عبارت اختصاری، به خوبی هدف این فرایند را منعکس می‌کند.

در اغلب اوقات و به خصوص در پلتفرم‌های مالی متمرکز، فرآیند احراز هویت به کارت شناسایی، تأیید چهره و اسنادی همچون آدرس نیاز دارد. برای نمونه به منظور انجام معاملات فیوچرز در بایننس، به مدارکی چون کارت شناسایی و پاسپورت نیاز داریم.

مهم‌ترین هدف احراز هویت در معاملات فیوچرز، جلوگیری از ورود اشخاص غیرحقیقی، کلاهبرداران و اطمینان از هویت کاربران است.

مالکیت ارز در معاملات اسپات و فیوچرز

در بازار یک‌طرفه اسپات، تریدر تنها از روند صعودی نمودار کسب سود خواهد کرد. چرا که در معاملات اسپات، تریدر با خرید یک ارز و در اختیار داشتن مالکیت آن، انتظار افزایش قیمت و کسب سود را دارد. اتفاقی که نه تنها در خرید و فروش رمزارزها، بلکه در بسیاری از دارایی‌های دیگر، از جمله دارایی‌های فیات هم رخ می‌دهد.

در معاملات فیوچرز، مالکیت ارز از فروشنده گرفته نشده و به خریدار داده نمی‌شود؛ بلکه خریدار و فروشنده، با تحلیل‌های خود سعی می‌کنند تا قیمت را در آینده پیش‌بینی و به نوعی بر سر قیمت معامله ‌کنند.

شخص فروشنده (شخصی که پوزیشن شورت یا فروش گرفته) و شخص خریدار در معاملات فیوچرز (شخصی که پوزیشن لانگ یا خرید گرفته)، هر دو سعی می‌کنند تا با قرارگیری در جهت روندی که فکر می‌کنند اتفاق خواهد افتاد، از بازار کسب درآمد داشته باشند. سودی که در نهایت نصیب طرفین خواهد شد، با بستن معامله (انجام تراکنش مخالف) است. یعنی شخصی که در ابتدا پوزیشن لانگ (خرید) گرفته، با گرفتن یک پوزیشن شورت (فروش)، معامله را خواهد بست و بالعکس.

مزایای فیوچرز

معاملات فیوچرز، با اینکه کار را برای بسیاری از تریدرها آسان‌تر کرده‌اند، اما می‌توانند به شکل یک تیغه دولبه بسیار برنده برای تریدرهای نوپا و کم‌تجربه ظاهر شوند.

در این قسمت از مطلب، مزایای فیوچرز را زیر ذره‌بین خواهیم برد. دانستن نکات ذیل، می‌تواند به تمام افراد برای شناخت معاملات فیوچرز، کمک شایانی کند.

پوزیشن‌های شورت و لانگ

قابلیتی که معاملات فیوچرز برای بازکردن پوزیشن‌های short و long در اختیار کاربران قرار می‌دهند، یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های این معاملات است. به وسیله بازکردن پوزیشن‌های شورت (فروش) و لانگ (خرید)، می‌توان از دو روند صعودی و نزولی بازار، سود گرفت.

پوزیشن شورت به این شکل انجام می‌شود که شما با پیش‌بینی یک روند نزولی، ابتدا دارایی را به صورت مجازی به فروش می‌رسانید. در انتهای روند نزولی، جایی که قیمت به کم‌ترین مقدار ممکن رسیده است، دوباره ارز را خریداری می‌کنید. اختلاف بین این دو نقطه، سود شما خواهد بود. چنین اتفاقی، در پوزیشن‌های لانگ هم صورت می‌گیرد؛ منتها به شکل برعکس.

پوزیشن‌های شورت و لانگ‌ به ما این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به داشتن مالکیت یک ارز، آن‌را معامله کنیم و از حرکت آن در نمودار، به سود مرکب برسیم.

هِج‌ کردن (Hedging)

اگر دنبال‌کننده جدی بازارهای مالی، اتفاقات و آموزش‌های آن باشید، حتما با استراتژی‌ای به نام هِج کردن برخورد کرده‌اید. هِج کردن به عنوان یک استراتژی برای مدیریت سرمایه و ریسک شناخته می‌شود. شرکت‌ها و افراد سعی می‌کنند با هج کردن و در واقع خرید یا فروش در جهت مخالف معامله اصلی خود، از ضرر احتمالی پیش‌گیری کنند.

برای مثال فردی اقدام به خرید بیت کوین در معامله اسپات کرده و نگران است که بازار برخلاف تصمیم او رفتار کند. او می‌تواند با باز کردن یک معامله شورت در فیوچرز، از این ضرر احتمالی تا حدی جلوگیری کند. این فرد می‌تواند قیمتی را که فکر می‌کند بیت کوین در صورت کاهش قیمت به آن می‌رسد را مشخص کند تا در آن صورت، با پوزیشن فروش بیت کوین، ضرر متحمل‌شده را جبران کند.

اهرم‌ها

یکی از مهم‌ترین نکات معاملات فیوچرز، قابلیت استفاده از اهرم‌ها برای بالابردن میزان پاداش و سود حاصل از معامله است. این مورد، می‌تواند همان تیغه دولبه‌ای باشد که پیش‌تر به آن اشاره کردیم. اهرم‌ها یا لوریج‌ها باعث می‌شوند شما نیازی به واردکردن تمام سرمایه خود به معامله نداشته باشید و با داشتن تنها درصدی از سرمایه، با استفاده از اهرم‌ها، سرمایه ورودی خود در معامله را چندین برابر کنید.

معایب فیوچرز

فیوچرز معایبی هم دارد؛ اما بیشتر معایب فیوچرز با تمرین و کسب مهارت، قابل کنترل است.

• ریسک بالای استفاده از اهرم
• نیاز به داشتن اطلاعات تحلیلی و فنی بیشتر از معاملات اسپات
• نیاز به دنبال کردن دائمی وضعیت بازار و صرف زمان بیشتر
• استرس معاملات و امکان اتخاذ تصمیم‌های هیجانی
• اسپرد بالا در برخی از دارایی‌ها

ریسک بالای استفاده از اهرم

اهرم‌های معاملاتی می‌توانند اعتبار ما را برای تخصیص سرمایه‌ بیشتر افزایش دهند و این موضوع پتانسیل سود ما را افزایش خواهد داد. امّا این توضیحات شاید پوسته‌ای جذاب برای اقدام خطرناک استفاده از اهرم‌ها باشد!

در عمل اما چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد. پلتفرم یا صرافی‌ای که در آن معامله می‌کنید، سود و ضرر شما را به نسبت اهرم مورد استفاده، چندین برابر خواهد کرد. برای مثال اگر در معامله‌ای ۱۰۰۰ دلار در اختیار داشته باشید و معامله را با اهرم ۱۰ باز کنید، تنها با ۱۰% سود، سود شما ۱۰ برابر خواهد شد و به ۱۰۰% خواهد رسید.

از طرفی با تنها ۱۰% ضرر،  شما تمام سرمایه خود را از دست خواهید داد و اصطلاحا حساب شما لیکوئید خواهد شد. بنابراین حد ضرر در معاملات فیوچرز اهرم‌دار، نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشت.

نیاز به داشتن اطلاعات تحلیلی و فنی بیشتر از معاملات اسپات

در معاملات اسپات، تنها یک راه برای کسب سود دارید؛ خرید ارز و سپس انتظار برای افزایش قیمت آن. البته تشخیص روند صعودی و قرارگرفتن در آن، خود نیاز به دانش و اطلاعات زیادی دارد. اما طبیعتا در معاملات فیوچرز، شما باید قیمت را در مدت زمان طولانی‌تری پیش‎‌بینی کنید. باز کردن پوزیشن‌های شورت و لانگ به ظرافت و دقت بالایی نیاز دارد. اگر آموزش درستی در حوزه‌هایی چون پرایس اکشن و تحلیل فاندامنتال ندیده باشید، می‌تواند ضربه زیادی به شما و سرمایه‌تان وارد کند.

علاوه بر اطلاعاتی که باید درباره ترید کردن بدانید آموزش های بیشتر درباره معاملات فیوچرز، به شما کمک بسیاری خواهد کرد.

همین مقاله، می‌تواند منبع جامعی باشد. البته که این مقاله، به نوعی ادامه مقاله «ترید چیست؟» است که در آن، به اطلاعات بسیار مفیدی درباره انواع معاملات، تریدکردن و انواع تریدرها دست پیدا خواهید کرد.  اگر هم به دنبال راه حلی ساده‌تر هستید، می‌توانیم «کپی‌ تریدینگ» را به شما پیشنهاد کنیم!

مزایای فیوچرز	معایب فیوچرز
افزایش سرمایه با اهرم	ریسک بالای استفاده از اهرم
کسب سود از روند نزولی	نیاز به دنبال کردن دائمی وضعیت بازار و صرف زمان بیشتر
امکان هجینگ	نیاز به داشتن اطلاعات تحلیلی و فنی بیشتر از معاملات اسپات
عدم نیاز به خرید و فروش دارایی فیزیکی	اسپرد بالا در بر خی از دارایی‌ها
اطمینان از وجود خریدار و فروشنده	استرس معاملات و امکان اتخاذ تصمیم‌های هیجانی

ریسک‌های معامله فیوچرز

عمده ریسک معاملات فیوچرز در استفاده از اهرم است. در بازارهای مالی دیگر نیز ریسک وجود دارد اما، امکان استفاده از اهرم ریسک را چندین برابر می‌کند. پس از آن نوبت به قیمت لحظه‌ای می‌رسد. می‌دانیم که قیمت را عرضه و تقاضا مشخص می‌کند. عرضه و تقاضا در بازار فیوچرز با عرضه و تقاضای بازار اسپات متفاوت است؛ به همین دلیل گاهی شاهد اختلاف قیمت در اسپات و فیوچرز هستیم. وجود هیجانات بیشتر در فیوچرز، امکان ایجاد حباب قیمتی را افزایش می‌دهد.

هیجان بیشتر در فیوچرز منجر به تصمیمات هیجانی می‌شود. معامله‌گران باید تمام خطاها و سوگیری‌های شخصیتی در بازارهای مالی را بدانند تا بتوانند در مواجهه با آن‌ها آگاهانه رفتار کنند.

بهترین پلتفرم‌های انجام معاملات فیوچرز کدام‌اند؟

تقریبا در تمام صرافی‌های بزرگ و معروف دنیا، می‌توان به انجام معاملات فیوچرز و مارجین پرداخت. منتها همیشه می‌توان صرافی بایننس را مورد اعتماد‌ترین و بزرگ‌ترین بستر برای معاملات کریپتویی دانست. بایننس فیوچرز، یکی از بخش‌های این صرافی است که امکان انجام معاملات فیوچرز را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

آموزش شروع معامله فیوچرز در بایننس

توجه کنید معاملات فیوچرز فضای بسیار ریسک‌پذیری دارند. اگر تصمیم به شروع معامله فیوچرز گرفته‌اید، قبل از هرچیز نیاز به تتر دارید. به صفحه خرید تتر bep20 وارد شوید و تتر مورد نیاز خود را خریداری کنید. سپس آن را به اکانت بایننس‌تان انتقال دهید.

بستر «بایننس فیوچرز»، نسبت به پلتفرم اصلی بایننس، مقداری استقلال دارد. برای معامله کردن در اکانت فیوچرز بایننس، نیاز دارید تا از اکانت اصلی خود در بایننس، به این اکانت تتر (USDT) انتقال بدهید. با استفاده از تتر می‌توانید به حداکثر اهرم بایننس که ۱۲۵x است دسترسی داشته باشید. بدون استفاده از تتر و در جریان معامله با پول فیات، این مقدار به اهرم ۷۵x کاهش خواهد یافت.

تصویر مقابل، فضای کلی صفحه BTCUSDT را در بخش معاملات فیوچرز بایننس را نشان می‌دهد. علاوه بر نمودار و تمام ابزارهای فنی برای تحلیل تکنیکال و اوردر بوک، بخش تراکنش هم دیده می‌شود. می‌توانید از طریق تراکنش، بخش‌های مختلف معامله‌ از جمله استاپ لاس (Stop Loss) و تیک پرافیت (Take Profit) را تعیین کنید.

تصویر زیر هم یک معامله با پوزیشن لانگ را نشان می‌دهد که به صورت کامل انجام شده و منتظر نتیجه آن هستیم.

پس از آموزش شروع معامله فیوچرز در بایننس، نگاهی می‌اندازیم بر معاملات فیوچرز در کوکوین و کوینکس.

معاملات فیوچرز در کوکوین

از مهم ترین مزایای معاملات فیوچرز در کوکوین، می‌توان به کارمزدهای پایین این صرافی اشاره کرد. علاوه بر معاملات فیوچرز، معاملات عرضه اوّلیه سکه (ICO) و ارزهای حوزه دیفای هم در صرافی کوکوین امکان پذیر هستند. حداکثر میزان اهرم قابل استفاده در صرافی کوکوین، معادل ۱۰۰x خواهد بود. البته در حالت عادی، این مقدار روی ۲۰x تنظیم شده است. در مقاله آموزش کار با صرافی کوکوین، با امکانات این صرافی و نحوه کار با آن آشنا خواهیم شد.

معاملات فیوچرز در کوینکس

یکی دیگر از صرافی‌های محبوب نزد ایرانیان، صرافی CoinEx است که از انواع از معاملات آتی از جمله قرارداد خطی (Linear Contracts) و قرارداد معکوس (Inverse Contracts) پشتیبانی می‌کند.

در صرافی کوینکس هم امکان استفاده از اهرم‌های معاملاتی وجود دارد. همانند کوکوین، حداکثر اهرم قابل استفاده برابر اهرم ۱۰۰x خواهد بود. البته فراموش نکنید که پیش از استفاده از اهرم، نیاز دارید تا از میزان تحمل ریسک خود مطمئن شوید. چرا که اگر اهرم ۱۰۰x را انتخاب کنید، مشابه این است که ریسک خود را ۱۰۰ برابر کرده‌اید.

معاملات فیوچرز در دیگر صرافی‌ها

تا کنون صرافی‌های کوینکس و بینگ‌اکس امکان ورود کاربران ایرانی به معاملات فیوچرز (بدون نیاز به تغییر IP) را فراهم کرده‌‌اند. با این حال، این احتمال وجود دارد که مقررات و سیاست‌گذاری‌های این صرافی‌ها دستخوش تغییراتی شوند و برای دسترسی به معاملات فیوچرز آن‌ها، به آی پی خارجی نیاز داشته باشیم.

بهترین پلتفرم‌های فیوچرز برای ایرانیان

در حال حاضر و با توجه به محدودیت‌های اکثریت صرافی‌های ارز دیجیتال برای ایرانیان، شاید بتوان پلتفرم‌های زیر را بهترین صرافی‌های فیوچرز برای ایرانیان دانست.

نام صرافی	امکان انجام معاملات فیوچرز	قابلیت استفاده برای کاربران ایرانی	حجم معاملات ماهانه
بای بیت (ByBit)	دارد	نیازمند آی پی خارجی	بالغ بر ۱۳ میلیارد دلار
اوکی اکسنچ (OKX)	دارد	نیازمند آی پی خارجی	۲۷ میلیارد دلار
بینگ اکس (BingX)	دارد	عدم نیاز به آی پی خارجی	۲.۸ میلیارد دلار
هیوبی (Huobi)	دارد	نیازمند آی پی خارجی	۱۳.۵ میلیارد دلار
کوینکس (CoinEx)	دارد	عدم نیاز به آی پی خارجی	۲۰۰-۳۰۰میلیون دلار
کوکوین (KuCoin)	دارد	نیازمند آی پی خارجی	۱۳ میلیارد دلار

البته بهتر است در نظر داشته باشید که به سبب امکان معاملات کاربران ایرانی در صرافی‌های نامبرده، این پلتفرم‌ها همواره در معرض ریسک اعمال محدودیت توسط نهادها قرار دارند.

در مقاله «بهترین صرافی های ارز دیجیتال خارجی برای ایرانیان»، به بررسی صرافی‌های خارجی مختلف و نکات ضروری مرتبط با کار در این صرافی‌ها پرداخته‌ایم.

آموزش استراتژی‌های فیوچرز

با توجه به روند پویای بازارهای مالی، اصرار بر به‌کارگیری یک استراتژی مشخص، شاید اقدام چندان هوشمندانه‌ای نباشد. چرا که این احتمال وجود دارد که با تغییراتی در روند بازارها، ما هم نیاز به تغییر استراتژی خود داشته باشیم. بنابراین به چند نمونه از استراتژی‌های مناسب برای سال ۲۰۲۳ اشاره خواهیم کرد:

• معامله در جهت روند: شاید بتوان این استراتژی را مرسوم ترین و در عین حال قدرتمند ترین استراتژی بازار دانست! چرا که در هر بازاری، جهت قیمت با سفارشات عظیمی توسط معامله‌گران بزرگ (موسسات و بروکرها) تغییر می‌کند ایجاد سفارش در خلاف جهت روند، اغلب اوقات امری ریسکی به شمار می‌آید.
• معامله در Range: با کسب تجربه و مهارت در معاملات، قادر خواهیم بود تا در بازارهایی که اغلب در محدوده (Range)های معاملاتی حرکت می‌کنند را شناسایی و از نوسانات جزئی آن‌ها حتی در روند تقریبا افقی سود ببریم.
• معامله با اخبار: با درک دقیق تاثیرات اخبار اقتصادی و سیاسی بر بازارهای مختلف، می‌توان این اخبار را به طرز هوشمندانه‌ای بررسی کرد و مطابقه آن‌ها، به معامله پرداخت. در سایت‌هایی چون Forexfactory، می‌توانید به اخبار اقتصادی مختلف دسترسی داشته باید.
• معامله براساس شکست روند (Breakout): با شناخت نواحی حمایت و مقاومت مهم، کانال‌های قیمتی و خطوط روند، می‌توان شکست یک روند صعودی یا نزولی را تشخیص داد و به عنوان مثال در صورت شکست ناحیه مقاومت، به ایجاد موقعیت خرید/Long بپردازیم.

کارمزد معاملات فیوچرز

کارمزد معاملات فیوچرز در پلتفرم‌های مختلف، متفاوت است. برخلاف معاملات دارای سررسید که کارمزد ثابت و مشخصی دارند؛ کارمزد معاملات بدون سررسید متغیر است. در فیوچرز پرپچوال، به ازای گذشت بازه زمانی مشخصی از معامله، کارمزدی از حساب شما کسر می‌شود. اگر معامله شما همچنان باز باشد و دوباره همان دوره زمانی بگذرد، یک بار دیگر کارمزد خواهید داد. این روند تا زمان بستن معامله ادامه دارد.

فیوچرز در فارکس و دیگر بازارهای مالی

در فارکس و دیگر بازارهای مالی روند مشابه همان چیزی است که تا کنون گفته شده، اما تفاوت‌هایی هم دارد. مثلا به دلیل نوسان‌های کم بازار فارکس نسبت به کریپتو، اهرم در فارکس بالاتر است. برخی از بروکرها اهرم‌هایی به بزرگی ۱:۲۰۰۰ هم ارائه می‌دهند.

برخی از پلتفرم‌ها نیز دارای swap یا همان نرخ بهره شبانه هستند. بهره شبانه به ازای هر ۲۴ ساعت باز ماندن پوزیشن محاسبه می‌شود. این بهره را همیشه پرداخت نمی‌کنید و گاهی دریافت می‌کنید! مثلا در معامله جفت ارزها، بهره شبانه همان اختلاف نرخ بهره کشور اول و دوم است. اگر شما ارزی که بهره بالاتری دارد لانگ کرده باشید، هر ۲۴ ساعت یک بار بهره شبانه دریافت می‌کنید.

چه زمانی فیوچرز باز کنیم بهتر است؟

در رابطه با این موضوع، می‌توان پاسخ‌های متفاوتی داد!

بسیاری اعتقاد دارند که به سبب نزدیکی به روزهای تعطیل بازارهای جهانی (شنبه و یکشنبه)، در روز جمعه بازارهای مالی نوسانات معقولی را تجربه می‌کند و می‌توان سودهای منطقی بدست آورد.

به علاوه از آنجایی که برخلاف بازار فارکس و سهام، بازار کریپتو رویکردی ۲۴/۷ دارد و تمامی روزهای هفته فعال است، برخی ترجیح می‌دهند معاملات کریپتویی خود را به روزهای شنبه و یکشنبه موکول کنند تا معاملات خود را با نوسانات کمتری انجام دهند (به دلیل تعطیلی دیگر بازارها و تاثیر کمتر بازار کریپتو از اخبار اقتصادی).

در مقابل، معامله‌گرانی هستند که ترجیح می‌دهند تا معاملات فیوچرز خود را در روزهای غیر تعطیل (به ویژه دوشنبه) باز کنند تا حجم معاملات بازارهای جهانی در بالاترین حد خود قرار داشته باشد.

به عنوان مثال، بازار نیویورک از ساعت ۸ صبح تا ۵ بعد از ظهر به وقت محلی (۱۶:۳۰ تا ۱ بامداد روز بعد به وقت تهران) فعالیت می‌کند. یکی دیگر از بازارهای مهم، بازار لندن است که معاملات آن از روزهای دوشنبه تا جمعه و از ساعات ۱۱:۳۰ تا ۲۰:۳۰ به وقت ایران، در جریان هستند و معامله گران ریسک‌پذیرتر معاملات خود را به ساعات فعالیت این بازارها موکول می‌کنند.

اصطلاحات معاملات فیوچرز

اکنون که با پایه و اساس معاملات فیوچرز آشنا شدیم، شاید بد نباشد اگر برخی اصطلاحات رایج معاملات فیوچرز را بشناسیم و بتوانیم در گفتگوهای معامله‌گران حرفی برای گفتن داشته باشیم!

موارد زیر، از متداول‌ترین اصطلاحات معاملات فیوچرز به حساب می‌آیند:

اصطلاح	تعریف
لانگ (Long)	معامله خرید
شورت (Short)	معامله فروش
لوریج (Leverage)	اهرم
حد سود یا تیک پروفیت (TP)	سفارشی که معامله‌گران برای بسته شدن خودکار معامله با هدف از دست نرفتن و سیو سود تعیین می‌کنند.
حد ضرر (Stop Loss)	سفارشی که سرمایه‌گذاران برای توقف زیان احتمالی خود در بازار استفاده می‌کنند؛ مثلاً بستن معامله در قیمت ۱۰.۵ دلار به‌طور خودکار.
آربیتراژ	خرید یک دارایی در یک بازار و فروش همان دارایی در بازار دیگر با قیمتی بالاتر، با هدف کسب سود از اختلاف قیمت.
بازار گاوی و بازار خرسی	بازاری با قیمت‌های صعودی (بازار گاوی) و بازاری با قیمت‌های نزولی (بازار خرسی)
کانترکت یا قرارداد	توافق دوطرفه بین خریدار و فروشنده برای انجام معامله در قیمت پیش‌بینی شده.
هِج کردن (Hedge)	ورود به موقعیت‌های خرید/فروش خلاف جهت معامله قبلی برای پوشش ضرر احتمالی در دیگر معاملات.
لیکوئید (Liquidation)	زمانی که موجودی حساب معامله‌گر به حدی کاهش یابد که به سطح مجاز (Liquidation Price)  برسد و معاملات به‌صورت خودکار بسته شوند.
لات (Lot)	هر لات استاندارد برابر با ۱۰۰.۰۰۰ واحد پولی از ارز مد نظر است. اصطلاح لات معمولا در معامله جفت‌ارزها به‌کار می‌رود
پیپ (Pip)	واحد اندازه‌گیری نسان قیمت یک دارایی
پیپت (Pipet)	یک دهم پیپ

فیوچرز مناسب چه کسانی است و مناسب چه کسانی نیست؟

به بیان ساده، فیوچرز بستر مناسبی است برای معامله‌گرانی که:

• توانایی تحمل ریسک بالایی دارند
• از سرمایه کافی برخوردارند
• تجربه و مهارت مناسبی را کسب کرده‌اند
• با معیارهای تکنیکال و فاندامنتال آشنا هستند
• اخبار مختلف را پیگیری می‌کنند
• سرمایه خود را مدیریت می‌کنند
• بر روانشناسی معامله‌گری مسلط هستند
• در طی روز زمان مناسبی را در اختیار دارند

در مقابل، شاید فیوچرز چندان مناسب چنین افرادی نباشد و استراتژی‌هایی چون هولد یا هودل و کپی تریدینگ گزینه بهتری به شمار آیند:

• از تجربه و مهارت معامله‌گری کافی برخوردار نیستند
• همچنان به کسب دانش و اطلاعات بیشتری نیاز دارند
• توانایی مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک را ندارند
• در کنترل عواطف و هیجانات خود موفق نیستند
• به کارهای دیگری مشغول هستند و برای معاملات روزانه فرصت کافی ندارند

سخن آخر

معاملات فیوچرز، به این خاطر که به تریدرها امکان بازکردن پوزیشن‌های شورت و لانگ را می‌دهند، طرفداران بسیار زیادی در سراسر دنیا دارند؛ اما نکته بسیار مهمی درباره معاملات فیوچرز وجود دارد. معاملات فیوچرز می‌توانند برای تریدرهای مبتدی و تازه‌کار، بسیار خطرناک و آسیب‌زننده باشند. امکان استفاده از اهرم‌ها در معاملات فیوچرز، امکانی بسیار ستودنی و جذاب، اما از طرفی هم خطرناک است. در صورت رعایت نکردن مقدار اهرم و استفاده بیش از حد از آن‌ها، سرمایه فرد به راحتی از دست خواهد رفت و در چنین نقطه‌ای، دیگر جایی برای یاس و اندوه وجود ندارد.

سوالات متداول