بیت کوین و نرخ تورم؛ چه ارتباطی میان این دو وجود دارد؟

از سال ۲۰۲۱ به عنوان سال طلایی کریپتو یاد می‌شود. سالی که در آن شاهد رکوردشکنی کالکشن‌های NFT بودیم و بهتر از هر زمانی با متاورس آشنا شدیم. در مقابل، شاید بتوان سال ۲۰۲۲ را پرحاشیه‌ترین سال دنیای رمز ارزها دانست.

در نوامبر ۲۰۲۲، شاهد سقوط قیمت بیت کوین (BTC) به سطوح پایین تر از ۱۶ هزار دلار بودیم. این درحالی است که دقیقا یک سال قبل، ارزش هر واحد بیت کوین به مرز ۷۰ هزار دلار رسید بود. امّا دلیل این حجم از ریزش چه بود؟

از اصلاح بازار، فشار فروش و حواشی صرافی FTX که بگذریم، می‌رسیم به یکی از مهم ترین (چه بسا مهم‌ترین) دلایل زمستان کریپتویی. این مورد چیزی نیست جز نرخ تورم ایالات متحده!

نرخ تورم از مهم‌ترین شاخص‌های اقتصادی محسوب می‌شود. طی سال ۲۰۲۲ اقدامات فدرال رزرو در رابطه با تورم، به گربه سیاه بازار کیپتو تبدیل شد! به همین خاطر تصمیم داریم تا در مطلب امروز، به توضیح مفهوم تورم و ارتباط آن با ارزهای دیجیتال به ویژه بیت کوین بپردازیم.

پیش از ادامه این مطلب پیشنهاد می‌کنیم مقاله بیت کوین چیست را مطالعه کنید

وضعیت اقتصاد جهانی

در سال ۲۰۲۰، انجمن ملی اقتصاد کسب و کار (NABE) میان جمعی از اقتصاددانان آمریکا نظرسنجی مهمی را ترتیب داد. از میان شرکت کنندگان، بیش از ۶۹ درصد اعتقاد داشتند که اقتصاد آمریکا به شرایط پیش از دوران کرونا باز می‌گردد. امّا رویه کاملا متفاوتی را شاهد بودیم!

پس از درگیری‌های روسیه و اوکراین، اقتصاد ایالات متحده به نوبه خود از این حواشی تاثیر پذیرفت. این تاثیرپذیری را می‌توان در نرخ تورم این کشور بزرگ به وضوح مشاهده کرد.

در ژوئن۲۰۲۲، شاخص قیمت مصرف کننده (CPI) به بالاترین حد خود در ۴ دهه اخیر رسید. حال چرا به این موضوع اشاره کردیم؟ زیرا علاوه بر اقتصاد کشور آمریکا، بلای جان بازار کریپتو هم خواهد بود!

طبیعتا هر سرمایه گذاری تمایل دارد تا در دوران رکود و تورم، ارزش دارایی‌های خود را حفظ کند. به همین خاطر، سعی دارد تا سرمایه خود را به دارایی‌هایی چون سهام و ارز دیجیتال تبدیل کند. در ادامه در می‌یابیم که چه زمانی با تورم مواجه هستیم.

تورم چیست؟

افزایش قیمت کالاهای عمومی و کاهش ارزش پول، زیربنای تورم را تشکیل می‌دهند.

معمولا میان تورم و قیمت کالاها و خدمات عمومی، ارتباط مستقیم وجود دارد. به طوری که با افزایش تورم، شاهد افزایش قیمت کالاها هستیم. بنابراین برای استفاده از کالاها و خدمات، به میزان ارز بیشتری نیاز داریم.

به طور خلاصه، تورم قدرت خرید مصرف کننده را کاهش داده و افت ارزش پس اندازهای ما را به همراه دارد. به بیانی دیگر، بازنشستگی افراد را به تاخیر می‌اندازد!

بانک‌های مرکزی و اتحادیه‌های پولی در سراسر جهان، به رصد تورم می‌پردازند و در تلاش هستند تا پاسخ مناسبی را ارائه کنند. به عنوان مثال، ایالات متحده سیاست پولی انقباضی (Contractionary Policy) را به کار می‌گیرد.

در سیاست انقباضی، میزان پول در گردش بازار کاهش می‌یابد و با افزایش نرخ بهره، دولت در مسیر کاهش تورم گام بر می‌دارد. افزایش نرخ بهره (Interest Rate) نیز از دیگر استراتژی‌های دولت‌ها برای مقابله با تورم صعودی است.

آیا همیشه با تورم روبرو هستیم؟

در ماه‌ها و حتی سال‌های اخیر، تورم بیش از این که یک پدیده زودگذر باشد، یک مفهوم پایدار بوده و هر بازاری به نحوی از آن تاثیر پدیرفته است.

بعید است که تورم همواره نرخ رو به رشدی را پی گیرد و در اوج خود باقی بماند. امّا اکثریت کارشناسان بر این باورند که به ۳ دلیل، همیشه با تورم مواجه خواهیم بود. چه زیاد و چه کم!

این دلایل عبارت‌اند از:

• عدم تعادل عرضه و تقاضا در بازارها
• تقاضا برای املاک و مستغلات
• انتظار برای افزایش قیمت‌های عمومی

البته دلایل ایجاد تورم به این سه مورد محدود نبوده و مواردی مانند جنگ و بحران‌های مالی پیشبینی ناپذیر، از جمله محرک‌های تورم هستند.

تورم در اقتصاد؛ خوب یا بد؟

افزایش تورم ارزش پول و در مرحله بعدی، قدرت خرید را کاهش می‌دهد. با استناد بر این موضوع، آیا می‌توان نتیجه گرفت که تورم همیشه زیان بار است؟ لزوماً خیر. حتی در مواردی، سطح کنترل شده‌ای از تورم می‌تواند برای اقتصاد سودمند هم باشد!

نرخ تورم متعادل، موجب افزایش فعالیت تولیدکنندگان و به جریان افتادن چرخه اقتصادی می‌شود. در یک اقتصاد سالم، معمولا تقاضا از عرضه پیشی می‌گیرد. به همین سبب پس از تورم در اثر تقاضای بالا، تولیدکنندگان محصولات بیشتری را به بازار عرضه می‌کنند.

تقاضای بیشتر، موجب افزایش قیمت کالاها و خدمات می‌شود. بنابراین در چنین مواردی، اندکی تورم نشانه سلامت اقتصاد خواهد بود. به همین خاطر است که ایالات متحده همواره سعی دارد تا نرخ تورم خود را به ۲ درصد برساند.

البته نباید فراموش کنیم که هر افزایش یا کاهش قیمت ناگهانی، علامت مثبتی نبوده و تورم همیشه نشان دهنده اقتصادی پویا نیست.

افزایش ناگهانی قیمت‌ها، افراد را به پیشبینی آینده قیمت سوق می‌دهد. به طوری که گاهی اوقات برخی به فعالیت‌هایی همچون احتکار روی می‌آورند. در چنین شرایطی، تقاضای کالا به بالاترین حد خود می‌رسد. در نتیجه این موضوع، تولیدکنندگان ناچار به افزایش قیمت هستند که موجب ضربه اقتصادی خواهد شد.

از سوی دیگر، کاهش نرخ تورم با کاهش تقاضا رابطه‌ای مستقیم دارد. طبق این اصل، خریداران به کاهش مجدد قیمت‌ها امیدوار هستند و با تکیه بر همین پیشبینی، به خرید کالایی اقدام نمی‌کنند. در آخر، تولیدکنندگان با کاهش تقاضا مواجه می‌شوند و ناچار به کاهش قیمت محصولات خود هستند.

پس همانطور که دیدیم، وجود تورمی جزئی، برای اقتصاد مفید خواهد بود. به شرطی که در همان حد باقی بماند و نرخ تورم به عددی چند رقمی تبدیل نشود!

آیا رمز ارزها هم دچار تورم می‌شوند؟

همانند پولی که در خزانه بانک‌های مرکزی قرار دارد، ارزهای دیجیتال هم می‌توانند تورم را تجربه کنند.

حتی بیت کوین که از آن به عنوان یک دارایی مقاوم در برابر تورم (Inflation-Resistance) یاد می‌شود نیز، از تورم در امان نخواهد ماند. همانند طلا، هرچه استخراج بیت کوین افزایش یابد، شاهد عرضه بیشتر و کاهش ارزش BTC خواهیم بود.

پس از هاوینگ (Halving) که هر ۴ سال یک بار اتفاق می‌افتد، پاداش ماینرهای بیت کوین ۵۰ درصد کاهش می‌یابد. به همین دلیل بسیاری امید دارند تا پس از هاوینگ بعدی (در سال ۲۰۲۴)، بیت کوین ATH جدیدی را به ثبت برساند. آشنایی بیشتر با هاوینگ بیت کوین

به طور خلاصه تا زمانی که ارزش بیت کوین در برابر ارزهای فیات افزایش یابد، تورم سالانه برای هولدرهای BTC نگرانی چندانی محسوب نمی‌شود. اگرچه ممکن است دارایی‌های دیگر، عملکرد متفاوتی را به نمایش بگذارند. آیا فیات جای خود را به کریپتو خواهد داد؟

برای نمونه، استیبل کوین‌ها بر پایه ارز یا دارایی مشخصی ایجاد شده‌اند و ارزش آن‌ها، با ارزش دارایی پشت آن‌ها همسو خواهد بود. به عنوان مثال اگر ارزش دلار کاهش یابد، طبیعتا قیمت USDT هم روندی نزولی را پیش می‌گیرد. بنابراین نتیجه می‌گیریم که استیبل کوین‌ها به طور مستقیم از تورم تاثیر می‌پذیرند.

بیت کوین و تورم

علی رغم پیچیدگی بازار کریپتو، از دارایی‌هایی مانند بیت کوین، به عنوان سپری در برابر تورم یاد می‌شود. امّا آیا چنین چیزی همواره صادق است؟ بهتر است نگاهی به وقایع سال ۲۰۲۲ بیندازیم.

همانطور که در ابتدای متن به آن پرداختیم، در سال ۲۰۲۲ بازار رمزارزها از شرایط حاکم بر اقتصاد جهانی تاثیر پذیرفت و با افزایش تورم در ایالات متحده، قیمت BTC هم به پایین ترین سطح خود در یک سال اخیر رسید.

با وجود تفاوت‌های بنیادی میان ارزهای دیجیتال و فیات، اغلب اوقات تورم بر روی هردو تاثیر منفی خواهد گذاشت.

از آنجایی که شرکت‌ها و نهادها بیشترین سهم از سرمایه گذاران بیت کوین را به خود اختصاص داده‌اند، طبیعتا تغییرات ریز و درشت در بازارهای جهانی بر روی قیمت BTC موثر خواهند بود.

در نتیجه هنگامی که از تورم خبری به گوش می‌رسد، بانک مرکزی سیاست‌های مختلفی از جمله افزایش نرخ بهره و سیاست انقباضی را به کار می‌گیرد. سهام و رمز ارزها هم از این شرایط پیروی می‌کنند و شاهد نوسانات قیمتی در چنین دارایی‌هایی هستیم. مقایسه بازار سهام و ارز دیجیتال

بیت کوین؛ تورمی یا ضد تورم؟

علی رغم کاهش میزان پاداش بیت کوین در گذر زمان، نمی‌توانیم آن را یک ارز ضد تورمی (Deflationary) قلمداد کنیم. زیرا اقدامات ضد تورمی زمانی صورت می‌گیرند که سکه‌هایی از چرخه بازار خارج شوند. همانند سیاست انقباضی یا توکن سوزی در اکوسیستم شیبا اینو.

با توجه به توضیحات، BTC یک دارایی ضد تورمی نیست. چرا که عرضه آن ثابت بوده و کاهش نمی‌یابد. بلکه با گذشت زمان، برای استخراج بیت کوین به فعالیت و زمان بیشتری نیاز خواهد بود تا میزان BTC در گردش به سقف ذخیره خود یعنی ۲۱ میلیون کوین برسد.

پیشبینی می‌شود که در سال ۲۱۴۰، آخرین بیت کوین موجود در اکوسیستم استخراج شود. در چنین شرایطی، شاید بتوانیم از بیت کوین به عنوان یک دارایی ضد تورمی یاد کنیم. زیرا از آن زمان، عرضه BTC بر پایه سیستم پایداری انجام می‌شود و میزان ذخیره بیت کوین ثابت خواهد ماند.

مزایای عرضه ثابت BTC

مهم ترین برگ برنده بیت کوین برای مقابله با تورم، عرضه محدود یا همان Limited Supply است. به دلیل همین محدودیت عرضه، افراد لقب «طلای دیجیتال» را برروی بیت کوین نهاده‌اند.

خالق مرموز BTC یعنی ساتوشی ناکاموتو، کل ذخیره بیت کوین را به ۲۱ میلیون واحد محدود کرده و با کاهش پاداش ماینرها (همان هاوینگ)، ارزش BTC حفظ و در شرایط آرمانی، افزایش خواهد یافت. استاندارد BRC-20 در شبکه بیت کوین

آیا با استخراج آخرین BTC، پاداش ماینرها هم به پایان می‌رسد؟ از استخراج بله و از کارمزدها خیر! به عبارتی پس از رسیدن بیت کوین به حداکثر عرضه خود در سال ۲۱۴۰، ماینرها پاداش خود را از کارمزد تراکنش‌ها دریافت خواهند کرد.

BTC در دوران رکود

همانطور که از ماه‌های ابتدایی سال ۲۰۲۲ شاهد آن بودیم، شرایط اقتصادی و اقدامات بانک مرکزی به طور قابل توجهی، وضعیت بیت کوین را تحت الشعاع قرار دادند. امّا آیا BTC همیشه در مقابل تورم و رکود بازنده خواهد بود؟

در پاییز سال ۲۰۰۸، وایت پیپر بیت کوین به طور رسمی منتشر شد تا با نظام مالی جدیدی آشنا شویم. آیا به سال انتشار وایت پیپر دقت کردید؟ درست است! سال ۲۰۰۸ و بحران مالی عظیم در جهان.

با نگاهی بر اوضاع اقتصادی سال ۲۰۰۸، می‌توان متوجه شد که دارایی‌هایی مانند دلار آمریکا، تابع محدودیت‌هایی چون تولید ناخالص داخلی (GDP)، میزان صادرات و سیاست‌های پولی بوده و مرکزیت بسیاری بر آن حاکم است.

در مقابل، بیت کوین ساختاری غیرمتمرکز داشته و می‌توان به عنوان ابزاری مناسب برای مقابله با رکود، تورم و رکود تورمی یا Stagflation، روی آن حساب کرد. البته این موضوع هم قابل تضمین نیست و بیشتر مورد توجه سرمایه گذاران بلندمدت قرار می‌گیرد.

ارزهای BTC را در کدام کیف پول نگهداری کنیم؟ مقاله «کیف پول بیت کوین» را از دست ندهید

بیت کوین در طولانی مدت

این که روزی BTC بتواند جایگزین ارز فیات شود، کمی رویایی به نظر می‌رسد. با این وجود، از سال ۲۰۰۸ بیت کوین توانسته چشم انداز جدیدی را در اختیار سرمایه گذاران قرار دهد.

به دنبال خلق بیت کوین، شاهد پیشرفت تکنولوژی بلاک چین بوده‌ایم. به طوری که با روی کار آمدن پروژه‌های بلاک چینی در حوزه‌هایی مانند DeFi، امور مالی تا حد زیادی آسان گشته و می‌توان به آینده ارزهای دیجیتال امیدوار بود. فراموش نکنیم که عمر نظام مالی غیرمتمرکز هنوز به ۲ دهه نرسیده است.

هرچند که با در نظر گرفتن محدودیت عرضه و نقد شوندگی، بیت کوین نباید از تورم و اقتصاد کلان تاثیر بپذیرد. با این حال، خلاف این امر ثابت شده تا برای چندمین بار، متوجه شویم که نمی‌توان چیزی را پیشبینی کرد! البته این ارز دیجیتال مانند سایر دارایی‌ها تحلیل پذیر است و با تحلیل بیت کوین می‌توان تا حدی آینده آن را پیش بینی کرد.

علی رغم عملکرد ناامید کننده ارزهای دیجیتال در برابر تورم در سال ۲۰۲۲، روزانه سرمایه گذاران و معامله گران بیشتری به بازار ارزهای دیجیتال وارد می‌شوند. آیا شما هم در این گروه قرار دارید؟ با توجه به تورم، آینده بیت کوین را چطور ارزیابی می‌کنید؟