هاوینگ بیت کوین چیست؟ و چگونه بر روی قیمت بیت کوین تاثیر می گذارد؟
تعداد بیت کوین محدود است: ۲۱ میلیون واحد. ماینرها با استخراج بیت کوین پاداش می‌گیرند ولی این پاداش رفته رفته کم می‌شود. چرا؟ برای اینکه علت آن را بدانیم، اول باید ببینیم هاوینگ بیت کوین چیست!
همه می‌دانیم که استخراج بیت کوین احتیاج به سخت افزارهای خاصی دارد که با استفاده از آنها و تولید و ساخت تابع و پیدا کردن جواب تابع، بیت کوین استخراج می‌شود و بلاک‌ها به دست می‌آیند. اما دانستن این نکته حائز اهمیت است که ماینرها در ازای ساخت هر یک بلاک Bitcoin دستمزد دریافت می‌کنند.
پیش نیاز این نوشته، بلاگ پستی است که درباره بیت کوین نوشته‌ایم و آن را به بیانی ساده و مفهومی توضیح داده‌ایم: بیت کوین چیست؟
تاریخ هاوینگ‌های بیت کوین
پس از تولد بیت کوین، اولین بلاک آن در سال ٢٠٠٩ ایجاد شد. آن زمان استخراج‌کنندگان این ارز دیجیتال پاداشی معادل با ۵۰ بیت کوین دریافت می‌کردند. اما ساختار بیت کوین که ساتوشی ناکاموتو، مخترع و نویسنده وایت پیپر بیت کوین آن را پایه گذاشت، به‌طرز خاصی مهندسی شده بود. این ساختار چنین بود که بعد از ایجاد هر ۲۱۰,۰۰۰ بلاک، دستمزد ماینرها ۵۰٪ کاهش یابد. طبق پیش‌بینی‌های انجام شده این اتفاق حدودا هر چهار سال یک بار رخ می‌دهد؛ یعنی هر چهارسال، ۲۱۰ هزار بلاک ساخته می‌شود. اما با افزایش ماینرها پیش‌بینی می‌شود که شاید زودتر از چهارسال این تعداد بلاک ساخته شده و به‌اصطلاح، هاوینگ رخ دهد.
تغییر در قیمت بیت کوین باعث تغییر در قیمت آلت کوین‌ها می‌شود. در واقع چنین قانونی جهت جلوگیری از تورم بیت کوین و استخراج بیش از حد این رمز ارز گذاشته شده و به نوعی کمک می‌کند تا بیت کوین به‌عنوان یک واحد پولی ارزشمند، همچنان در بازارهای مالی حضور داشته باشد.
اگر مثل ارزهای فیات، عرضه بیت کوین نامتناهی باشد قطعا روزی ارزش خود را از دست خواهد داد. این موضوع در زمینه دیگری نیز کاربردی است. تصور کنید که مقدار طلای استخراج شده از زمین هر چهار سال یکبار به نصف کاهش یابد. اگر ارزش طلا بر اساس کمیاب بودن آن باشد، در آن صورت نصف کردن تولید طلا هر چهار سال یک بار قیمت آن را بالاتر خواهد برد؛ اتفاقی که بعد از هر هاوینگ در مورد بیت کوین رخ می‌دهد و قیمت آن افزایش می‌یابد.
معنی هاوینگ چیست؟
هاوینگ بیت کوین به فرآیند نصف‌شدن پاداش استخراج هر بلاک گفته می‌شود؛ این پاداش سهم ماینری است که بلاک تازه بیت کوین را استخراج کرده باشد. ریشه کلمه هاوینگ از واژه Halving به معنای «نصف شدن» ساخته شده که مشتقی از کلمه Half به معنی نصف یا نیمه است. آن ل یا L خوانده نمی‌شود؛ پس هالوینگ اشتباه است!
هاوینگ بیت کوین اولین بار در سال ۲۰۱۲ رخ داد. میزان پاداش به تعداد ۲۵ عدد کاهش یافت و بعد از آن در سال ۲۰۱۶ پاداش ماینرها به ۱۲.۵ بیت کوین رسید؛ آخرین هاوینگ هم در ۲۰۲۰ رخ داد و حالا ماینرها با دریافت ۶.۲۵ بیت کوین به کار خود ادامه می‌دهند. این روند تا حدود سال ۲۱۴۰ ادامه خواهد داشت؛ در هاوینگ‌های پایانی، ماینرها تنها چند ساتوشی پاداش خواهند گرفت و پس از آن دیگر بلاک جدیدی در کار نخواهد بود.
حال سوالی که پیش می‌آید این است که در آینده و هاوینگ بعدی که در سال ۲۰۲۴ رخ خواهد داد و دستمزد ماینرها به ۳.۱۲۵ بیت کوین کاهش می‌یابد آیا کسی حاضر به ادامه و استخراج بیت کوین با توجه به میزان برق مصرفی زیاد، هست یا نه.
نحوه پاداش دادن به ماینر ها
یک ماینر بیت کوین برای استخراج بلاک‌های جدید، باید تجهیزات گران قیمتی را آماده کند. این تجهیزات و قطعات کامپیوتری تمام مدت درحال کار هستند تا بتوانند جواب درست تابع هش را پیدا کنند. با یافتن پاسخ، بلاک جدید ایجاد شده و ماینری که به جواب درست رسیده، چند واحد ارز بیت کوین از شبکه جایزه می‌گیرد که خیلی سریع به کیف پول بیت کوین او منتقل می‌شود.
ایجاد بلاک جدید برای حیات شبکه لازم است؛ زیرا تراکنش‌های بیت کوین بعد از تایید توسط ماینرها، تنها به‌واسطه این بلاک‌ها می‌توانند در شبکه ثبت شوند. روش کار به این صورت است که پس از یافتن بلاک جدید، تراکنش‌هایی که توسط ماینرها تایید شدند، درون این بلاک قرار می‌گیرند؛ سپس بلاک جدید به ادامه زنجیره بلوکی بیت کوین وصل شده و به این صورت اطلاعات مربوط به هر تراکنش بیت کوین برای همیشه در بلاک چین آن نوشته خواهد شد.
نکته‌ای که نباید از آن غافل بمانیم، تاثیر هاوینگ روی تمرکززدایی شبکه بیت کوین است. اگر پاداش استخراج هر بلاک نصف شود، قیمت بیت کوین باید به قدری بالا برود که ماینرها باز هم قادر به ادامه کار و پرداخت هزینه‌های خود باشند. اما درصورتی‌که بعد از هر هاوینگ، قیمت بیت کوین به‌اندازه کافی بالا نرود، تمرکززدایی شبکه پایین می‌آید؛ زیرا در چنین شرایطی، مزارع بیت کوین که نسبت به ماینرهای شخصی نرخ هش بسیار بیشتری داشته و مرکز تجمع قدرت در شبکه هستند، یک‌تنه استخراج بیت کوین را به‌دست خواهند گرفت.
پس از آخرین هاوینگ چه اتفاقی برای بیت کوین می‌افتد؟
هزینه اندک تراکنش‌ها هنگام خرید بیت کوین یا فروش آن، بسیار قابل‌توجه است. شاید مهندسی بیت کوین در آینده هزینه تراکنش را بالا ببرد اما نظریه مهم‌تر این است که اگر تقاضا بیشتر شود و عرضه کمتر باشد قطعا قیمت رمزارزها به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت.
بعد از آخرین هاوینگ، ماینرها دیگر نمی‌توانند با استخراج بلاک به کسب درآمد از بیت کوین بپردازند. استخراج‌کنندگان BTC در این زمان، تنها کارمزدهای بیت کوین را دریافت خواهند کرد. این کارمزدها همان هزینه‌ای است که کاربران شبکه بابت انتقال ارزهایشان پرداخت کرده‌اند. کارمزد تراکنش‌ها تضمین می‌کنند که ماینرها همچنان انگیزه استخراج و حفظ شبکه را داشته باشند. ایده اصلی این است که رقابت برای این هزینه‌ها باعث می‌شود تا پس از پایان نصف شدن، ماینرها همچنان به کار خود ادامه دهند.
اما آیا هاوینگ فقط برای بیت کوین رخ می‌دهد؟ خیر! ارزهای دیجیتال دیگر هم برای کنترل تورم خود از هاوینگ یا روش‌های دیگر استفاده می‌کنند. یکی از شبکه‌هایی که از روش هاوینگ برای کنترل اثر تورمی استفاده می‌کند اتریوم است.
هاوینگ سه‌گانه اتریوم چیست؟
اتر (ETH)، ارز دیجیتال بومی شبکه اتریوم با عرضه (ICO) در سال ۲۰۱۵ راه اندازی شد. در آن زمان، حدود ۶۰ میلیون اتر فروخته شد که ۱۸.۵ میلیون دلار ارزش داشت. درباره اتریوم در این مقاله بخوانید.
هاوینگ اتریوم مثل الگوی بیت کوین با کاهش ۵۰ درصدی پاداش استخراج و یک دوره خاص رخ نخواهد داد. اتریوم کاهش پاداش استخراج را مثل در زمان خاصی انجام نمی‌دهد. با این حال، پاداش استخراج ماینرهای ETH کاهش می‌یابد.
بیت کوین پاداش استخراج کنندگان را هر چهار سال به نصف کاهش می‌دهد، اما این مورد برای استخراج اتر صادق نیست. هاوینگ اتریوم از قبل برنامه ریزی نشده است و انتشار اتر جدید هرگز متوقف نخواهد شد، به عبارت دیگر اتریوم یک ارز تورمی است ولی هارد فورک لندن که اخیرا انجام شد ورق را برگرداند. در این هاردفورک، بخشی از اترها سوزانده می‌شوند و این به کنترل تورم اتر کمک می‌کند و قیمت اتر را افزایش می‌دهد.
ویتالیک بوترین، بنیان‌گذار شبکه اتریوم در این باره گفته است:
در حال حاضر، اتریوم ۱ سالانه حدود ۴.۷ میلیون اتر صادر می‌کند. با این حال، انتظار می‌رود که راه‌اندازی اتریوم 2 باعث نصف شدن اتریوم شود که در آن انتشار سالانه بین ۱۰۰ هزار تا ۲ میلیون کاهش می‌یابد. عرضه کل اتر نیز می‌تواند پس از ارتقا کاهش خالصی را شاهد باشد و این کار از طریق «سوزاندن» ETH انجام می‌شود.
vitalik butrin
پاداش اولیه برای استخراج اتریوم، ۵ ETH تعیین شده بود، اما در سال ۲۰۱۷ به ۳ ETH کاهش یافت. این کاهش پس از به‌روزرسانی بیزانسیوم در شبکه اتریوم در اکتبر ۲۰۱۷ صورت گرفت. درست است که پاداش در شبکه اتریوم کمتر از بیت کوین است ولی فراموش نکنیم که بلاک‌های اتریوم را می‌توان طی حدود ۱۲ تا ۱۴ ثانیه استخراج کرد که این زمان در شبکه بیت کوین به ۱۰ دقیقه می‌رسد.
هاوینگ در دیگر ارزها
به‌غیر از بیت کوین و اتریوم، تعدادی از دیگر ارزهای دیجیتال نیز برای مقابله با تورم و افزایش بی‌رویه واحدهایشان از پروسه هاوینگ استفاده می‌کنند. بعضی از این رمزارزها هاوینگی مشابه بیت کوین دارند؛ یعنی سیستم آنها هم طوری طراحی شده که هر چهار سال، جایزه ماینرها نصف شود.
اما هستند ارزهای دیجیتال دیگری که هاوینگ را در دوره‌های زمانی متفاوتی تجربه می‌کنند؛ به‌غیر از این، بااینکه کلمه هاوینگ به معنی نصف‌شدن است؛ اما در برخی از ارزهای دیجیتال با رخ‌دادن هاوینگ، جایزه ماینرها نصف نمی‌شود؛ بلکه فقط مقداری از آن کم خواهد شد؛ مثل بلاک چین دش (DASH) که تقریبا هرسال یکبار، هاوینگ در آن اتفاق افتاده و پاداش ماینرها را ۷.۱۴٪ کاهش می‌دهد.
در لیست زیر می‌توانید نام برخی از ارزهای دیجیتال دیگر که شامل هاوینگ می‌شوند را مشاهده کنید.
- بیت کوین کش (Bitcoin Cash)
- اتریوم کلاسیک (Ethereum Classic)
- زی کش (ZCash)
- لایت کوین (Litecoin)
- فلاکس (Flux)
- دش (Dash)
- بیت کوین اس وی (Bitcoin SV)
- بیت کوین گلد (Bitcoin Gold)
- ریون کوین (Ravencoin)
- ورت کوین (Vertcoin)
- تومو چین (TomoChain)
- ورج (Verge)
- مونا کوین (MonaCoin)
- فیرو (Firo)
- بیت کوین دیاموند (Bitcoin Diamond)
پیش بینی تاثیر هاوینگ بر قیمت بیت کوین
گفتیم که هر هاوینگ جوایزی که از استخراج بلاک جدید حاصل می‌شود را نصف می‌کند؛ بنابراین بعد از هر هاوینگ، سرعت تولید بیت کوین‌های جدید و درنتیجه سرعت عرضه بیت کوین در بازار کاهش خواهد یافت؛ درحالی که در درازمدت، تقاضا برای بیت کوین بیشتر خواهد شد. وقتی تقاضای خریداران بیشتر از عرضه فروشندگان شود، خواهی‌نخواهی باید منتظر افزایش قیمت بیت کوین باشیم.
همان‌طور که در تصویر بالا می‌بینیم، معمولا افزایش قیمتِ ناشی از هاوینگ بیت کوین، قبل از رخ‌دادن Halving شروع شده و تا مدتی بعد هم ادامه دارد؛ پس از آن، قیمت BTC وارد فاز نزولی می‌شود تا خود را برای چرخه بعدی آماده کند. البته به‌جز هاوینگ موارد مختلفی مثل رخدادهای اقتصاد جهانی، رویدادهای محیط زیست و تصمیم‌های فدرال رزرو هستند که روی ریزش قیمت بیت کوین یا افزایش آن تاثیر گذارند.
طبق تجربه‌ای که از قبل داریم بعد از هر هاوینگ، قیمت بیت کوین در بازه‌ای یک تا دوساله رشد بسیار زیادی خواهد داشت؛ البته توصیه ما به شما این است که قبل از سرمایه‌گذاری، شخصا تحقیق کرده و برای سناریوهای مختلف آماده شوید. همچنین می‌توانید با مطالعه مقاله «بیت کوین بخریم یا نخریم» با دیدی بازتر درمورد این نوع سرمایه‌گذاری تصمیم بگیرید.
سخن آخر
پاداش استخراج بلاک‌های بیت کوین از ۵۰ به ۶.۲۵ رسیده و در کمتر از چهار سال آینده نصف خواهد شد. این روند نصف شدن جوایز را که باعث محدودیت عرضه بیت کوین می‌شود، هاوینگ می‌گوییم. عرضه بیت کوین نهایتا تا سال ۲۱۴۰ ادامه می‌یابد و بعد به ۰ می‌رسد. پس از آن ماینرها فقط از کارمزد تراکنش‌ها پاداش خواهند گرفت؛ هرچند که با استفاده بیشتر کاربران از شبکه‌های لایه دوی ارزان و پرسرعتی مثل لایتنینگ، این کانال درآمدی نیز با تغییراتی روبه‌رو خواهد شد. شما تاثیر این اتفاق را روی آینده بیت کوین چطور ارزیابی می‌کنید؟
پرسش‌های متداول کاربران از ما
✅ هاوینگ بیت کوین چیست؟
تقریبا هر چهار سال یکبار، تعداد بیت‌کوین‌هایی که به‌عنوان پاداش به استخراج‌کننده هر بلوک تازه بیت کوین پرداخت می‌شود، نصف خواهد شد. به این عمل نصف‌شدن پاداش، هاوینگ (Halving) می‌گویند.
✅هاوینگ بعدی بیت کوین چه زمانی است؟
در سال ۲۰۲۴ منتظر هاوینگ بعدی بیت کوین هستیم. این اتفاق احتمالا در ماه مارس رخ خواهد داد.
✅به‌جز بیت کوین، چه ارزهای دیجیتال دیگری هاوینگ دارند؟
بعضی از رمزارزهای دیگر مثل اتریوم، بیت کوین کش، لایت کوین، اتریوم کلاسیک و … نیز برای جلوگیری از تورم، از فرایند هاوینگ استفاده می‌کنند.
نظرات کاربران
بخش‌های ستاره‌دار را حتما پر کنید.