استیبل کوین یا ارز باثبات چیست؟

نوسان دنیای رمزارزها در حال حاضر به قدری زیاد شده است که یکی از راه‌های جلوگیری از آسیب و کاهش ارزش دارایی‌ها استیبل‌کوین‌ها است. سوال اینجاست که استیبل کوین چیست و به چه کاری می‌آید؟ به طور خلاصه استیبل کوین‌ها دارایی‌های دیجیتالی هستند که ارزش ثابتی دارند و عموما با دارایی‌های باثباتی مانند دلار آمریکا، پوند و … پشتیبانی می‌شوند.

استیبل کوین چیست؟

به طور ساده استیبل‌کوین (Stablecoin) را می‌توان به عنوان رمز ارزی معرفی کرد که به جهت جلوگیری از نوسانات بسیار زیاد رمزارزها معرفی شده است. از این جهت به آن استیبل کوین می‌گویند که قیمت آن همواره ثابت و پایدار است یعنی در گذر زمان دچار افزایش یا افت قیمت نمی‌شود. مثلا تتر یا USDT یکی از معروف‌ترین استیبل کوین‌هاست که همواره معادل ۱ دلار آمریکا قیمت دارد. درباره تتر در این مقاله بیشتر بخوانید:‌ تتر چیست؟

فناوری این نوع رمز ارز با دیگر ارزهای دیجیتال تفاوتی ندارد اما چیزی که آن را متمایز می‌کند این است که استیبل کوین دارای پشتوانه‌ی با ارزش است که دارای اعتبار و قابلیت قیمت‌گذاری باشد. بر خلاف بیت‌کوین، استیبل‌کوین‌ها توسط فرد اختراع نشدند و توسط سازمان‌ها و ارگان‌های مالی و اعتباری به جهت آسان‌تر کردن معاملات دیجیتال و جلوگیری از نوسانات ارزهای دیجیتال، راحت‌تر شدن امکان تراکنش‌ها در سراسر جهان، ساخته و وارد دنیای رمزارزها شدند.

طبق تعریف، استیبل کوین‌ها ارزهای دیجیتالی هستند که قیمت آن‌ها به گونه‌ای طراحی شده است که به یک ارز دیجیتال، پول فیات یا کالاهای قابل مبادله (مانند فلزات گران‌بها یا فلزات صنعتی) وابسته باشد.

تاریخچه‌ استیبل‌کوین‌ها

با آنکه زمان زیادی از اختراع ارزهای دیجیتال نمی‌گذرد، استیبل‌کوین‌ها نوپاتر از دیگر رمزارزها هستند. اولین و در عین حال معتبرترین استیبل‌کوین تتر (USDT) است که در سال ۲۰۱۴ ابتدا با نام ریل‌کوین (Realcoin) پا به عرصه‌ رمزارز‌ها گذاشت. تتر را گروهی به نام Tether Limited معرفی کردند و پشتوانه آن را دلار آمریکا قرار دادند. در حال حاضر تتر به عنوان سومین رمزارز با ارزش جهان شناخته می‌شود.

پس از تتر، ارزهای دیجیتال باثبات یا پایدار دیگری پا به میدان گذاشتند و در سودای رقابت با تتر بودند. بسیار از آن‌ها مانند تتر پشتوانه دلار را برای خود انتخاب کردند مانند یو اس دی کوین (USDC)، بایننس دلار (BUSD) و… که می‌توانید لیست کامل آن‌ها را از سایت کوین مارکت کپ مشاهده کنید.

برخی هم مانند ارز تتر گلد (XAUT) و پکس گلد پشتوانه فیزیکی مانند طلا دارند. مثلا هر تتر گلد برابر است با یک اونس تروا طلا که حدودا معادل ۳۱ گرم طلاست.

انواع استیبل کوین

انواع استیبل‌ کوین‌ها را از چند نقطه‌نظر مختلف می‌توان دسته‌بندی کرد. یکی از این دسته‌بندی‌ها براساس نوع وثیقه‌ای است که برای رمزارزهای باثبات مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وثیقه مانند یک پشتوانه برای حفظ اعتماد به ثابت‌ماندن ارزشِ استیبل کوین عمل می‌کند.

استیبل کوین‌ها باتوجه به پشتوانه‌ای که برای آنها در نظر گرفته شده، به چهار دسته تقسیم می‌شوند. استیبل کوین‌های با پشتوانه فیات، استیبل کوین‌های با پشتوانه ارز دیجیتال، استیبل کوین‌های با پشتوانه دارایی‌های فیزیکی و استیبل کوین‌های بدون پشتوانه.

نوع دیگری هم از دسته‌بندی استیبل‌ کوین‌‌ها وجود دارد که در آن تمام استیبل‌ کوین‌‌های موجود، براساس متمرکز یا غیرمتمرکز بود‌ن‌شان تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه به‌سراغ توضیح انواع مختلف استیبل‌کوین‌ها می‌رویم. ابتدا استیبل کوین‌ها را از نظر نوع دارایی وثیقه شده مورد بررسی قرار خواهیم داد.

مفهوم استیبل‌کوین با پشتوانه فیات چیست؟

با آنکه ارز دیجیتال (cryptocurrency) از سال ۲۰۰۸ به مرور رواج پیدا کرده و تا به حال طرفداران زیادی را به خود جذب کرده است، اما هنوز افرادی هستند که برایشان درک ارز دیجیتال بسیار سخت و غیرقابل اعتماد است. در استیبل‌کوین‌های با پشتوانه فیات (ارز رسمی کشورهای مختلف) برای تثبیت ارزش و جلوگیری از نوسانات قیمتی، از دارایی‌های نقدی و ارزهای فیات به‌عنوان وثیقه استفاده می‌شود. مثلا یک ارز دیجیتال را درنظر بگیرید که معادل ۱ دلار (یا یورو، پوند، ین و…) است و با ارز رایج در یک کشور، حمایت می‌شود. خرید این رمز ارز همچنان اعتبار و ثبات پول رایج ارز فیات آن کشور را دارد. یعنی اگر خریدار ۱۰۰۰ تتر خریداری کند (که پشتوانه آنها دلار آمریکا است) معادل ۱۰۰۰ دلار دارای پشتوانه‌ مالی است و می‌تواند با آن خرید و فروش انجام دهد.

هر استیبل‌کوین فرایند مختص به خود را دارد اما در نهایت همه از یک تابع جامع و اولیه تبعیت می‌کند و آن ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضا است. روش کسب درآمد و خرید استیبل‌کوین‌ها نیز مثل خرید دیگر رمزارزها با استفاده از پلتفرم‌های قابل اعتماد امکان پذیر است.

در صرافی پول نو pooleno می‌توانید انواع استیبل کوین‌های معتبر بازار را به راحتی و با پرداخت ریالی بخرید. برای فروش هم روی ما حساب کنید و خیلی راحت و سریع استیبل کوین‌های خود را به پول نقد تبدیل کنید. در ادامه لینک خرید مستقیم چند ارز دیجیتال پایدار معتبر را قرار می‌دهیم:

• تتر (USDT)
• بایننس دلار (BUSD)
• دای (DAI)
• یو اس دی سی (USDC)
• پکس گلد (PAXG)

از دیگر پشتوانه‌های استیبل‌کوین می‌توان به فلزات گران‌بها مثل، طلا اشاره کرد. خریدار دیگر نگران غیرملموس بودن رمزارز خود نیست اما این امر مستلزم حضور شخص سوم است که باعث کند شدن تراکنش در انجام این معاملات می‌شود. از مزایای آن می‌توان به سرعت سریع نقد شوندگی و انتقال سریع آن نسبت به دارایی‌های فیزیکی اشاره کرد.

استیبل کوین با پشتوانه ارز دیجیتال چیست؟

نوعی دیگر از پشتوانه‌ استیبل‌کوین‌ها ارزهای دیجیتال دیگر هستند که توسط چند رمزارز دیگر مثلا بیت‌کوین یا اتریوم پشتیبانی می‌شوند. درواقع این استیبل‌کوین به معنای واقعی، پایدار نیست چراکه دنیای رمز ارز خود دارای نوسان است. البته اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، خود ارزهای فیات هم نسبت به یکدیگر دارای نوسان ارزش هستند مثلا نسبت قیمت دلار و ریال دائما در نوسان است و این به دلیل کاهش و افزایش ارزش یک پول رخ می‌دهد.

رپد بیت کوین یکی از ارزهای دیجیتال است که دارای پشتوانه یک ارز دیجیتال دیگر است. WBTC یا رپد بیت کوین همواره معادل یک بیت کوین است. رپد اتریوم یا WETH نیز یک توکن رپد شده است که همواره قیمتی برابر با یک اتریوم دارد.

استیبل کوین با پشتوانه دارایی‌های فیزیکی

از دیگر وثیقه‌هایی که برای حفظ ارزش استیبل‌کوین‌ها استفاده می‌شود، می‌توان به نفت یا فلزات گران‌بها مثل طلا و نقره اشاره کرد. در این حالت، خریدار دیگر نگران غیرملموس بودن رمزارز خود نیست؛ اما این امر مستلزم حضور شخص سوم است که باعث کندشدن تراکنش در انجام این معاملات می‌شود. از مزایای آن می‌توان به سرعت سریع نقدشوندگی و انتقال سریع آن نسبت به دارایی‌های فیزیکی اشاره کرد. برای مثال ارزهایی مانند ارز تتر گلد (XAUT) و پکس گلد (PAXG) پشتوانه فیزیکی دارند و توسط طلا حمایت می‌شوند. مثلا هر تتر گلد برابر است با یک اونس طلا که حدودا معادل ۳۱ گرم از این فلز است.

استیبل کوین بدون پشتوانه چیست؟

استیبل‌کوین دیگری وجود دارد که به اصطلاح به آن بدون پشتوانه می‌گویند و طبق الگوریتم‌ها یا قراردادهای هوشمند صورت می‌گیرد. استیبل کوین بدون پشتوانه عملکردی بسیار شبیه پول‌های فیات دارد. ارزهای فیات و پول رایج کشورها هم پشتوانه‌ای ندارند و صرفا بر اساس توافق کل مردم یک کشور دارای اعتبارند. در استیبل کوین‌های بدون پشتوانه هرچه تقاضا بیشتر شود، تعداد ارزهای تولید شده‌ بدون پشتوانه هم بیشتر می‌شود تا پاسخ تقاضا را بدهد و تقریبا می‌توان گفت که شبیه مکانیزم بانک و چاپ پول عمل می‌کند که پیچیدگی بسیار زیادی را به همراه دارد.

محدودیت‌های استیبل‌کوین‌ها چه هستند؟

همان‌طور که گفته شد بیشتر استیبل‌کوین‌ها دارای پشتوانه ملموس هستند. اما مهم‌ترین نکته در مورد استیبل‌کوین‌ها غیرقابل تشخیص بودن پشتوانه‌ آن‌هاست و باید با بررسی‌های دقیق‌تر در خصوص تاریخچه‌‌شان نسبت به خرید آن‌ها اقدام کرد. از این نکته می‌توان به این نتیجه رسید که درواقع این نوع رمزارز همچنان به اعتمادسازی نهادهای مالی مثل بانک‌ها وابستگی زیادی دارد که این بسته به نوع کشور و پول رایج آن، می‌تواند محدودتر و غیرقابل اعتمادتر هم شود.

بسیاری از استیبل کوین‌ها مانند تتر گلد دارایی پشتوانه را به صورت شفاف به مردم اعلام می‌کنند ولی گمانه‌هایی درباره پشتوانه تتر وجود دارد که مقدار دقیق دلاری تتر ذخیره شده در بانک مساوی با توکن‌های تتر موجود در بازار نیست ولی روند تتر آن‌قدر معتبر بوده که توانسته اعتماد مردم را به عنوان یک ارز دیجیتال قدرتمند به خود جلب کند.

استیبل کوین‌های متمرکز و غیرمتمرکز

حال به توضیح نوع دیگری از گروه‌بندی استیبل‌کوین‌ها می‌پردازیم. در بخش‌های بعدی شما را با استیبل‌ کوین‌های غیرمتمرکز و متمرکز و تفاوت بین آنها آشنا خواهیم کرد.

استیبل کوین متمرکز

به‌طور کلی، تقاضای زیاد باعث بالارفتن قیمت و تقاضای کم، موجب پایین‌آمدن آن می‌شود. برای جلوگیری از این تغییرات قیمتی در استیبل کوین‌ها، میزان عرضه آنها همیشه تحت کنترل قرار می‌گیرد؛ تا زمان تقاضای بالا در بازار، مقدار عرضه بیشتری داشته باشند و در هنگام کاهش تقاضا، عرضه آنها نیز کم‌تر شود. به این صورت قیمت آنها تقریبا ثابت خواهد ماند.

اما متمرکز یا غیرمتمرکز بودن یک استیبل کوین چطور مشخص می‌شود؟ این مسئله به این بستگی دارد که تنظیم قیمت و حفظ ارزش آن استیبل کوین، زیر نظر چه نوع سازمانی انجام می‌گیرد. یک استیبل کوین متمرکز، ارز دیجیتال با ثباتی است که الگوریتم تنظیم قیمت آن، زیر نظر یک سازمان و شرکت متمرکز اجرا می‌شود. 

وقتی از یک استیبل کوین متمرکز استفاده می‌کنیم، یعنی به راستگویی سازمان متمرکزی که آن را مدیریت می‌کند، اعتماد کرده‌‌ایم و پذیرفته‌ایم که ادعایش درمورد مقدار وثیقه‌ آن استیبل کوین صحت دارد. ارز دیجیتال تتر (USDT)، یو اس دی کوین (USDC) و بایننس یو اس دی (BUSD) نمونه‌هایی از استیبل‌ کوین‌‌های متمرکز هستند. 

استیبل کوین غیرمتمرکز

کنترل قیمت و میزان عرضه استیبل کوین‌های غیرمتمرکز، وابسته به یک نهاد مرکزی نیست. ارزهای باثبات غیرمتمرکز به‌طور کلی، در دو دسته استیبل کوین‌های با پشتوانه ارز دیجیتال و استیبل کوین‌های الگوریتمی جا می‌گیرند. البته با گذشت زمان، فاصله بین این دو گروه کمتر شده؛ مثلا در حال حاضر استیبل کوین‌های الگوریتمی هم وجود دارند که توسط دارایی‌های دیجیتال حمایت می‌شوند.

استیبل کوین‌های غیرمتمرکز شفافیت بیشتری نسبت به نمونه‌های متمرکز دارند؛ زیرا اگر وثیقه‌ای داشته باشند، آن وثیقه یک نوع ارز دیجیتال خواهد بود؛ حجم ذخیره‌شده این نوع وثیقه هم در فضای یک بلاک‌ چین عمومی قابل مشاهده است. در استیبل کوین‌های الگوریتمی نیز سازوکار الگوریتم‌های خودکار مشخص خواهد بود. 

معرفی ۵ تا از بهترین استیبل کوین‌ها

در انتخاب بهترین استیبل کوین، باید به چند عامل دقت داشته باشید. این عوامل شامل ارزش بازار، شفافیت و حجم معامله آن ارز در ۲۴ ساعت گذشته می‌شود. در این تصویر می‌توانید برترین استیبل کوین‌های موجود در بازار را با توجه به مارکت کپ آن‌ها مشاهده کنید:

 در ادامه ۵ تا از مشهورترین استیبل کوین‌های حال حاضر را معرفی خواهیم کرد. 

تتر (Tether) معروف‌ترین استیبل کوین مارکت

تتر استیبل کوین متمرکزی است که درحال‌حاضر از همه رقبای خود مارکت کپ (ارزش بازار) بالاتری دارد. ارزش هر واحد تتر (USDT) معادل یک دلار آمریکا است. استیبل کوین تتر با مجموعه‌ای از دارایی‌ها که شامل پول نقد، اوراق سهام و اوراق قرضه هستند، پشتیبانی می‌شود. 

توکن تتر برای اولین بار روی شبکه اومنی بیت کوین ساخته شد؛ اما امروزه این استیبل کوین روی شبکه‌های مختلف بلاک چینی مثل اتریوم، ترون، ایاس، سولانا و … وجود دارد. تتر در تمام صرافی‌های ارز دیجیتال قابل خرید و فروش است. 

استیبل کوین یو اس دی کوین (USD Coin)

ارز دیجیتال USD Coin در سال ۲۰۱۸، توسط صرافی کوین بیس (Coinbase) و شرکت سیرکل (Circle) راه‌اندازی شد. این ارز هم مانند تتر هم‌ارزش با دلار ایالت متحده است. برای ثابت نگه‌داشتن ارزش این استیبل کوین از دلار آمریکا و اوراق قرضه به‌عنوان وثیقه استفاده شده. با اینکه USDC از تتر ارزش بازار کمتری دارد؛ اما از نظر شفافیت در وثیقه‌گذاری موجه‌تر از آن عمل کرده است.

ارز بایننس دلار (Binance USD)

بایننس دلار (BUSD) از نظر ارزش بازار جایگاه سوم را دربین استیبل کوین‌ها دارد. این ارز وابسته به صرافی بایننس (Binance) است و با مشارکت شرکت پکسوس تراست (Paxos Trust) صادر می‌شود. بایننس دلار مورد تایید وزارت خدمات مالی ایالت نیویورک قرار گرفته است. پکسوس برای شفافیت بیشتر، گزارش‌های ماهانه مربوط به ذخایر پشتیبان BUSD را تا پنجمین روز ماه بعد منتشر می‌کند. 

استیبل کوین غیرمتمرکز دای (DAI)

دای در بین استیبل کوین‌های غیرمتمرکز، بیشترین مارکت کپ را دارد. دای یک استیبل کوین وثیقه‌شده است که وثیقه آن شامل ترکیبی از ارزهای دیجیتال مختلف می‌شود. قفل‌شدن این ارزهای دیجیتال کمک می‌کند تا قیمت دای همیشه معادل یک دلار باقی بماند. استیبل کوین دای توسط سازمان غیرمتمرکز MakerDAO و پروتکل میکر (Maker Protocol) اداره می‌شود. دارندگان ارز میکر (MKR) می‌توانند با رای‌های خود، نحوه تصمیم‌گیری درمورد ارز دای، سازمان میکر دائو یا میکر پروتکل را تعیین کنند.

پکس دلار (USDP)

ارز دیجیتال پکس دلار (Pax Dollar) رمز ارز پکس دلار (USDP) یکی دیگر از استیبل کوین‌های متمرکز و با پشتوانه پول نقد (دلار) به‌شمار می‌رود. قیمت این ارز دیجیتال نیز برابر با یک دلار است. پکس دلار توسط چارلز کاسکاریلا (Charles Cascarilla) و ریچ تئو (Rich Teo)، دو تن از بنیان‌گذاران شرکت پکسوس ایجاد شد. هرچند که USDP مانند دیگر استیبل کوین‌های این لیست خیلی شناخته‌شده نیست، اما از نظر ارزش بازار، رتبه پنجم را در بین ارزهای باثبات دارد. 

سخن آخر

در قرن حاضر و با پیشرفت بسیار زیاد تکنولوژی شاهد اختراع رمزارز‌ها، معادلات ریاضی و معاملات دیجیتالی و مهندسی و در حال حاضر نیز شاهد ورود استیبل‌کوین‌ها هستیم. دانستن این دانش و زندگی در عصر دیجیتال اجتناب ناپذیر است. تیم پول نو با ساده‌ترین زبان به آموزش مفاهیم ارزهای دیجیتال پرداخته است و همواره در کنار شماست.