فهرست
مارکت NFT و آثار هنری دیجیتال تاریخچه چندسالهای دارد. رد پای هنر در بلاک چینها و وب ۳ به حوالی سال ۲۰۱۴ برمیگردد. از آن زمان انواع NFT گسترش بسیار زیادی پیدا کرده و حوزههای مختلفی را در برگرفته است.
رفته رفته و با تکامل این تکنولوژی و گسترش کاربرد NFTها در دنیا، پای هنرمندان عرصههای دیگر هم به این مارکت باز شد. امروزه علاوه بر هنر، صنایعی مثل بازیهای کامپیوتری و مد و فشن هم جایگاه خود را در بازار ان اف تی پیدا کردهاند.
در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم که مرزهای سرزمین توکنهای غیرمثلی (NFT) تا کجا رسیده است؟ سپس انواع مختلف انافتی را معرفی کرده، مجموعه و مارکتپلیسهای مخصوص به آنها را بررسی میکنیم. همچنین از موسیقیهای NFT گرفته تا گیمینگ، آواتار و … را کند و کاو میکنیم، پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
NFT چیست؟
ابتدا باید به این سوال که اصلا «NFT چیست؟» پاسخ بدهیم و بعد به سراغ انواع مختلف آن برویم.
NFT مخفف «Non-fungible Token» است. ترجمه آن هم چیزی نزدیک به «توکن غیرمثلی، توکن بیهمتا یا غیر قابل تعویض» میشود. به عبارتی توکنی روی بلاک چین که شبیه به هیچ توکن دیگری نیست. شبیه نبودن یک NFT به ارزهای دیجیتال دیگر، باعث میشود که با ارزهای دیگر “غیرقابل تعویض” باشد.
فرض کنید شما یک واحد بیت کوین در کیفپول خود دارید. میتوانید این بیت کوین را با هر بیت کوین دیگری معاوضه کنید؛ چون ارزش هر واحد BTC با دیگری برابر است. اما نمیتوانید یک NFT را با NFT دیگری تعویض کنید. چرا که هر توکن غیرمثلی، همتا و با بقیه متفاوت است و در نتیجه، ارزش متفاوتی هم نسبت به یکدیگر دارند.
همتاسازی یک توکن بهوسیله مرتبط کردن یک دارایی یا اطلاعات خاصی به آن محقق میشود. به همین خاطر انواع داراییهایی که به یک NFT مربوط میشوند را میتوان به ۳ دسته کلی تقسیم کرد:
- داراییهای دیجیتال
- داراییهای فیزیکی
- اطلاعات و محتواهای متنی بیهمتا
زمانی که تصمیم گرفتیم چه داراییای را باید به NFT تبدیل کنیم، باید آن را به بلاک چین اضافه کنیم. فرایندی که مینت کردن (Minting) نامیده میشود.
انواع ان اف تی
به طور خلاصه، میتوان از توکنهای زیر به عنوان انواع ان اف تی نام برد:
- ان اف تی هنر مولد
- ان اف تی موسیقی
- ان اف تی گیمینگ
- ان اف تی مد و فشن
- ان اف تی کلکسیونی
- ان اف تی کاربردی
تنوع داراییهایی که میتوان به NFT تبدیل کرد و اطلاعاتی که روی یک توکن غیرمثلی ثبت میشود بسیار گسترده است. این قلمرو بلاکچینی حالا با صنایع و هنرهایی مثل فشن، موسیقی، عکاسی و بازیهای ویدئویی آمیخته شده و علیرغم تصور افرادی که از دور با این بازار آشنا هستند، امروزه مفهوم واژه “ان اف تی” تنها به تصاویر پروفایل و آثار هنری بصری محدود نمیشود.
ان اف تی پروفایل (آواتار)
PFP) Profile Picture NFTs)، ان اف تیهای پروفایل یا آواتار؛ معروفترین و شناختهشدهترین انواع NFTها در دنیا هستند. ان اف تیهایی که صاحبان آنها با غرور خاصی آنها را روی پروفایل خود در شبکههای اجتماعیشان قرار میدهند! علاوه بر تصاویر پروفایل، این توکنهای غیر مثلی به عنوان آواتار و چهره کاربران در متاورس هم مورد استفاده قرار میگیرند.
بیشتر NFTهایی که در این دستهبندی قرار میگیرند، جزء مجموعههای کلکسیونی (Collectible) هستند که در ادامه به عنوان یک دستهبندی مجزا به آن خواهیم پرداخت. در هر مارکتپلیسی، این مجموعهها پرفروشترین و ارزشمندترین کالکشنها احتمالا با NFTهای مجموعههایی مثل «بورد ایپ یات کلاب Bored Ape Yacht Club» و «کریپتوپانکز CryptoPunks» برخورد کردهاید. این دو مورد از پرفروشترین مجموعههای ان اف تی در دنیا هستند که در دستهبندی PFP NFTها قرار میگیرند.
شهرت و فراگیری NFTهای پروفایلی، باعث شده تا این آثار دیجیتالی با قیمتهای عجیبی هم معامله شوند. برای مثال یکی از کلانترین معاملاتی که در تاریخ NFTها صورت گرفته، مربوط به یکی از آثار کالکشن کریپتوپانکز است. سال گذشته، «CryptoPunk 5822» این مجموعه، به قیمت ۸٬۰۰۰ اتریوم (معادل ۲۳ میلیون دلار) به فروش رسید!
علاوه بر کریپتوپانک ۵۸۲۲ و دیگر آثار این مجموعه، NFTهای پروفایلی دیگری هم هستند که با مبالغ گزافی معامله شدهاند. از همین کالکشن “Bored Ape Yacht Club (BAYC)” گرفته، تا مجموعههایی مثل «Moonbirds» و «Azuki». در لینکی که روی نام هر کالکشن قرار دارد، میتوانید گرانترین آثار هر کالکشن را ببینید. همین مبالغ نمایانگر محوبیت این دسته از NFTهاست و نشان میدهد بیشترین سرمایهگذاریها در این بخش از مارکت NFT صورت میگیرد.
ان اف تی هنر مولد
ان اف تی هنر مولّد (Generative Art NFTs) انواعی از ان اف تیها هستند که در آنها، هنرمند نقش مستقیمی در خلق اثر ندارد؛ بلکه از طریق ساختن سیستمهای مولد برنامهریزیشده در کامپیوتر، آثار هنری خلق میکند. در این سبک الگوها، نقوش، اشکال هندسی و رنگهای مشخصی برای یک سیستم تعریف میشود.
هنر مولد (Generative Art) به نوعی نقطه تلاقی علم مهندسی کامپیوتر با هنر است. ریشههای هنر مولد به دهه ۱۹۶۰ برمیگردد؛ حالا زیبایی این سبک از هنر در صنعت بلاک چین هم به چشم میخورد. در ادامه هم چارچوبهای خلق اثر برای آن مشخص میشوند و سیستم با بهرهگیری از این عناصر، آثار هنری میآفریند.
از هنرمندان و افراد شاخص در این سبک میتوان به «تایلر هابز Tyler Hobbs»، خالق مجموعه «Fidenza» اشاره کرد. «پک Pak» از دیگر آرتیستهای مولد است که گرانقیمتترین کالکشن NFT تاریخ را به فروش رسانده است. مجموعه «شاعران گمشده» یا «Lost Poets» از او، به ارزش حدودا ۲۶۰٬۰۰۰ اتر (مجموعا ۹۱.۸ میلیون دلار) به فروش رسیده است!
«اریک کالدرون Erick Calderon» هم نام دیگری در هنر مولد است که حتما باید به آن اشاره کرد. بنیانگذار مارکتپلیس «Art Blocks» که شناختهشدهترین بازار خرید و فروش NFTهای مولد به شمار میرود. مجموعه «Chromie Squiggles»، اثر دیگر او، اولین کالکشنی بود که در آرت بلاکس قرار گرفت. رشد این مجموعه به حدی بوده که حالا قیمت پایه در این کالکشن به ۹.۵۴ اتریوم (۱۸٬۰۰۰ دلار) رسیده است. کالدرون با نام مستعار «Snowfro»، هرکدام از NFTهای مجموعه Chromie Squiggles را، “تجسمی از روح آرت بلاکس” توصیف میکند.
ان اف تی موسیقی
NFTهای موسیقی یکی از دستهبندیهای غیرتصویری هستند و برای همین هم شاید کمی غریب به نظر برسند.ان اف تی موسیقی چیست؟ اصلا چه ضرورتی برای تبدیل موسیقی به NFT وجود دارد؟ مگر نمیشود هر موسیقیای که دوست داریم را پخش و گوش کنیم؟!
در پاسخ به سوال «ان اف تی موسیقی چیست؟»، میتوان گفت که یک ان اف تی موسیقی، در واقع یک توکن غیرمثلی است که بر بستر بلاک چین فعالیت میکند و به یک موسیقی منتشر شده در دنیای واقعی متصل است. همچنین، میتواند یک آهنگ، آلبوم یا موزیک ویدیو را شامل شود.
امّا سوال آخر دقیقا شبیه به سوالیست که قبلترها درباره NFTهای تصویری پرسیده میشد. اینکه چرا یک عکس باید انقدر ارزشمند باشد و مگر نمیتوان با یه کلیک ساده آن را دانلود کرد؟! مسئله این است که صرفا آن عکس یا فایل موسیقی ارزش یک ان اف تی را تعیین نمیکند. بلکه مسائل مختلف دیگری هم در ارزشگذاری روی یک توکن غیرمثلی موثرند.
NFTهای موسیقی مالکیت یک اثر موسیقیایی را به دارنده آن منتقل میکنند. ان اف تیهای موسیقی هم برای هواداران یک آرتیست و همچنین برای خود آرتیست درآمدزا هستند. برای مثال شما به عنوان هوادار هنرمندی که به تازگی وارد عرصه موسیقی شده است و شناخت زیادی از او وجود ندارد، NFT یکی از آثار او را خریداری میکنید. اگر در آینده این هنرمند به شهرت و محبوبیت برسد، قطعا ارزش NFT شما هم بالاتر میرود. در مقابل، هنرمندان هم اینگونه میتوانند طرفداران قدیمی خود را شناسایی کنند و برای آنها امتیازات ویژهای در نظر بگیرند. یک کامیونیتی از هولدرهای NFTهای خودشان تشکیل بدهند و مواردی از قبیل کنسرتهای اختصاصی، محصولات فیزیکی و شنیدن موسیقیهای جدید پیش از سایر شنوندگان را برای آنها در نظر بگیرند.
موزیسینها در زمان مینت کردن آثار خود میتوانند نسخههای مختلفی از یک اثر را به NFT تبدیل کنند. به شکلی که موسیقیها کاملا شبیه به هم هستند اما اطلاعاتی که روی بلاک چین ثبت شده است با هم تفاوت دارند. NFTهایی که نسخه مشابهی از آنها وجود ندارد را «یک به یک» یا «۱/۱» مینامند.
«کاتالوگ Catalog» پلتفرمی برای مینت کردن و خرید و فروش NFTهای موسیقی یک به یک است که روی پروتکل «زورا Zora» توسعه داده شده است. از طرفی چون ساخت چند ده یا چند صد موزیک و تشکیل یک کالکشن امری زمانبر است، برخی هنرمندان ترجیح میدهند آثارشان را به صورت یک به یک به NFT تبدیل نکنند و نسخههای بیشتری از آن تولید کنند. پلتفرم «Sound.xyz» برای این هنرمندان ساخته شده است و محبوبترین بستر برای انافتی موسیقی است.
ان اف تی گیمینگ
به زبان ساده، ان اف تیهای گیمینگ به دستهای از توکنهای غیرمثلی اطلاق میشوند که به نحوی با آیتمهای دیجیتالی درون بازیها در تعامل هستند. آیتمهایی چون کاراکترها، Skinها، سکّهها، کارتهای بازی و مواردی از این قبیل، نمونههایی از NFTهای گیمینگ به شمار میآیند.
بازیهای بلاک چینی یکی از راههای دوستداشتنی کسب درآمد در دنیا کریپتوکارنسی هستند و طرفداران زیادی دارند. بازیهایی مثل «اکسی اینفینیتی Axie Infinity» و «خدایان افسارگسیخته یا Gods Unchained» دو نمونه معروف از بازیهای P2E یا «Play-to-Earn» هستند.
بازیهای P2E یا “بازیکردن برای کسب درآمد“، همانگونه که از نامشان پیداست، در ازای بازی کردن کاربران، به آنها پاداش میدهند. این پاداش به صورت NFT پرداخت میشود. اما دقیقا چه ان اف تیهایی؟
در این نوع بازیها معمولا قابلیتها و تجهیزاتی وجود دارد که برای کاراکترهای بازی مورد استفاده قرار میگیرند. سلاحها، لباسها، زمینهای مسابقه و همینطور کاراکترهای دیگر با قابلیتهای متفاوت، در بازیهای P2E قابل خریداری هستند. هر کدام از این آیتمها، یک NFT روی بلاک چینی هستند که بازی روی آن اجرا میشود.
این تجهیزات علاوه بر بازی، در بازارهای ثانویه مثل «اوپنسی OpenSea» هم معامله میشوند.
شاید عجیب باشد که تا به امروز، پرفروشترین و معاملهشدهترین کالکشن NFT، انافتیهای بازی Axie Infinity بودهاند. حجم فروش کلی NFTهای این بازی چیزی حدود ۴.۲ میلیارد دلار است. در حالی که مجموعه خاص و گرانقیمتی مثل BAYC، حدود ۲.۷ میلیارد دلار فروش داشته است. البته تقریبا یک سالی میشود که فروش روزانه آثار مجموعه اکسی اینفینیتی افت چشمگیری پیدا کرده. و به نوعی این حجم فروش باورنکردنی را مدیون رشدی است که این بازی در سال ۲۰۲۱ پیدا کرد. به طوری که فروش روزانه NFTهای این کالکشن به ۲۰ میلیون دلار هم میرسید!
ان اف تی فشن و مد
تا این قسمت از مقاله، دستهبندیهایی را مورد بررسی قرار دادیم که تقریبا شناختهشده بودند و به احتمال زیاد، پیش از این مقاله هم درباره آنها چیزی شنیده بودید. اما ترکیب دنیای لوکس فشن و برندهای بزرگ آن با مارکت NFT، شاید موضوع جدید و هیجانانگیزتری نسبت به سایر دستهبندیها باشد.
اکنون ممکن است از خودتان بپرسید که ان اف تی فشن و مد چیست؟ به طور خلاصه، برندهای فشن و مد میتوانند علاوه بر نسخه فیزیکی، یک نسخه دیجیتالی از محصولات خود را به مشتریان عرضه کنند. این محصولات میتوانند در قالب NFT و پلتفرمهای خرید و فروش NFT مبادله شوند. برندهای بزرگی مثل Nike، Gucci، Balenciaga، Burberry و Ralph Lauren جز برندهایی بودند که در زمینه متاورس و NFT فعالیت کردند.
صنعت NFT و فشن به لطف تکنولوژیهایی مثل متاورس، واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) توانتسند با هم همکاری کنند. دنیاهای متاورسی و کاراکترهای مختلف آن، به برندهای پوشاک و زیورآلات این امکان را میداد تا محصولات متاورسی خود را در قالب NFT بسازند و بفروشند.
یکی از کالکشنهای شناختهشده در این دستهبندی، مجموعه «Cristóbal Balenciaga: To The Moon» است. مجموعهای از برند پوشاک معروف «بالنسیاگا Balenciaga»، که شامل ۸٬۰۰۰ طراحی منتشر نشده از کریستوبل بالنسیاگا، بنیانگذار این برند میشود. (تصویر زیر)
کالکشن «RTFKT x CRYPTOKICKS» یک نمونه از ترکیب تکنولوژی واقعیت افزوده با NFT است. کالکشنی متشکل از کتانیهای برند Nike، که با همکاری استودیو وب ۳ «RTFKT» تولید شدهاند.علاوه بر اینکه NFTهای این مجموعه به صورت تصویری به فروش میرسند، میتوان با کمک از تکنولوژی واقعیت افزوده و یک فیلتر اسنپچت، آنها را به صورت مجازی پوشید!
ان اف تیهای کلکسیونی
ان اف تی کلکسیونی چیست؟ اصطلاح ان اف تیهای کلکسیونی یا «Collectible NFTs» به انواع مختلفی از انافتیها اطلاق میشود. در واقع هر مجموعه یا در قالب بزرگتر، هر نوعی از انافتی که بتوان کلکسیونی از آن را جمعآوری کرد، یک مجموعه کلکسیونی شمرده میشود.
به دلیل گستردگی این دستهبندی و مجموعههای بسیاری را که شامل میشود، آن را به دو زیرمجموعه کوچکتر تقسیم بندی میکنیم:
۱. کلکسیونیهای دیجیتال
۲. کارتهای قابلمعاوضه
در ادامه به طور خلاصه هرکدام از این دو زیرمجموعه را بررسی میکنیم.
کلکسیونیهای دیجیتال
مجموعههای بزرگی مثل CryptoPunks، Bored Ape Yacht Club و Moonbirds را میتوان در این دستهبندی قرار داد. مجموعههایی که NFTهای تقریبا مشابهی دارند و و تنها اجزای کوچک آنها مثل رنگ چشم و پوست، پسزمینه و لباسهایشان متفاوت است. از طرفی به دلیل تقاضای زیادی که برای این مجموعهها وجود دارد، هرکسی سعی میکند تا کلکسیون بزرگتری از آنها را در اختیار داشته باشد.
کارتهای قابلمعاوضه
مجموعههایی به شکل کارتهای بازی یا به نوعی «Trading Card» وجود دارند که عموما در حوزه ورزش و هواداری هستند.
این دستهبندی هم ارتباط نزدیکی با دستههای دیگر دارد. برای مثال برخی از این کارتها در بازیهای بلاکچینی مثل «Sorare» وجود دارند. در Sorare، پلیرها در ۳ ورزش بیسبال، فوتبال و بسکتبال، تیم و ترکیب مورد علاقه خود را میسازند. در صورتی که ترکیب ساختهشده توسط پلیرها در هفته بعدی از رقابتها در دنیای واقعی عملکرد مثبتی داشته باشند، امتیاز خواهند گرفت.
کارتهای بازی Gods Unchained که در بخش ان اف تیهای گیمینگ معرفی شد را هم میتوان در این دستهبندی قرار داد.
این ترکیب هم از کارتهایی به وجود آمده که هرکدام نشاندهنده یک بازیکن در دنیای واقعی است. کارتهایی که در بازارهای ثانویه قابل خرید و فروش هستند.
پلتفرمهای مخصوصی هم برای خرید و فروش این کارتهای کلکسیونی وجود دارد. مثل پلتفرم «آتوگراف Autograph» که بستری برای معامله انواع کارتهای دیجیتال است و طیف متنوعی از آنها را در بر میگیرد.
ان اف تی عکاسی
عکاسی از سوژههای مختلف یا تولید ویدئو و تبدیل آنها به NFT شاید یکی از فکرهایی باشد که ممکن است به ذهن هرکسی خطور کند. با گسترش بازار NFT این ایده شاید به ذهن خیلی از عکاسان و تصویربرداران رسیده باشد.
پروژههای بسیار جذاب و هنرمندانهای در این حوزه وجود دارد. برای مثال کالکشن «Where My Vans Go» را در نظر بگیرید. هنرمند این مجموعه با کفشهای ونس خود به سرتاسر آمریکا سفر کرده و از هر نقطه تصویری تهیه کرده و این مجموعه ۱۲۵ تایی را به وجود آورده است. هر NFT این مجموعه آدرنالین و هیجان جالبی را به ببیندگان و هولدرهای آن القا میکند!
NFTهای عکاسی تقریبا در تمام پلتفرمهای جامع معامله انافتی، مثل OpenSea و Blur در دسترس هستند. اما وبسایتهای به خصوصی هم برای خرید و فروش NFTهای عکاسی یک به یک وجود دارند؛ مثل Quantum Art و Ephimera. در پلتفرم Ephimera علاوه بر NFTهای عکاسیشده، انافتیهای ویدئویی هم پیدا میشوند.
ان اف تیهای غیررسانهای
در ابتدای مقاله به این موضوع اشاره کردیم که برخی از NFTها، نه نشاندهنده یک دارایی دیجیتال هستند و نه یک دارایی فیزیکی. انواعی از ان اف تیها هستند که نماینده اطلاعات خاصی روی بلاک چین هستند و غیرقابلتغییر اند. ما برای این دستهبندی، عنوان “NFTهای غیررسانهای” را انتخاب کردیم. خود این دستهبندی را میتوان به دو حوزه کوچکتر تقسیم کرد:
۱. Soulbound Tokens
۲. انافتیهای نام دامنه
در ادامه این دو مورد را بررسی میکنیم.
Soulbound
Soulbound Tokens، یا توکنهای سولباند یا به اختصار، “SBTها” مفهوم جالبی هستند که با بقیه انافتیهایی که بررسی کردیم تفاوت دارند. مفهوم توکنهای سولباند اولین بار توسط ویتالیک بوترین، خالق اتریوم مورد بررسی قرار گرفت. بوترین در پستی در بلاگ خودش این مفهوم را توضیح داد و این توکنها را “هویت دنیای وب ۳ در جامعهای غیرمتمرکز” توصیف کرد.
کلمه Soulbound از آیتمهایی در بازی “World of Warcraft” برگرفته شده است که غیرقابل انتقال هستند.
توکنهای SBT میتوانند استفاده بسیار گستردهای داشته باشند. برای مثال برای ثبت تاریخچه پزشکی، سوابق تحصیلی و حتی نشان دادن هویت افراد (چیزی شبیه به کارت شناسایی) مورد استفاده قرار بگیرند. SBTها قابل خرید و فروش و دارای ارزش مادی خاصی نیستند و ساخت NFT توسط صاحبان آن صورت گرفته است.
هرچند تا به امروز به مفهوم توکنهای SBT جامه عمل پوشانده نشده است، اما قطعا ارزش بررسی کردن را دارند. به نظر میرسد اگر این مفهوم عملی شود، طیف کاربردهای تکنولوژی بلاکچین بسیار گستردهتر خواهد شد. به نوعی بعد از SBTها میتوانیم وب ۳ را یک جامعه اینترنتی و غیرمتمرکز قلمداد کنیم.
ان اف تی نام دامنه
“Domain Nameها” یا “نامهای دامنه” هم جزئی از مارکت NFT به شمار میروند. سرویسهای مختلفی مثل «اتریوم نیم سرویس Ethereum Name Service» برای خرید و فروش این داراییها مورد استفاده قرار میگیرند. دامین نیمها اسامی خاص و منحصر به فردی هستند که برای وبسایتها، والتها و NFTها خرید و فروش میشوند.
ان اف تی کاربردی
Utility NFTs یا انافتیهای کاربردی میتوانند جز هر یک از دستهبندیهایی باشند که مورد بررسی قرار دادیم. یک ان اف تی کاربردی، علاوه بر ارزش مادیای که برای هولدر آن دارد، میتواند ارزش معنوی هم داشته باشد! به عبارتی هولدر آن از مزیتهای خاصی بهرهمند میشود.
برای مثال هولدرهای کالکشن BAYC، به مزیتهایی مثل اجازه شرکت در مراسمهای خاص یا محصولات فیزیکی دسترسی خواهند داشت. این محصولات فیزیکی، همان مفهومیست که در ابتدای مقاله به آن اشاره کردیم.
برندهای پوشاک نیز در این زمینه فعالیت کردهاند. برندهای مثل آدیداس، نایکی و D&G کالکشنهایی عرضه کردند که خریداران آن، از محصولات پوشیدنی این برندها هم بهرهمند میشدند. (آموزش خرید و فروش NFT)
سخن آخر
پتانسیل تکنولوژی NFT به قدری بالاست که صنایع و هنرهای مختلفی در دنیای سعی کردند تا بخشی از آن باشند. هنرمندان مختلفی هم از هر سبکی به این مارکت روی آوردهاند تا به طور مستقل و غیرمتمرکز و بدون اتکا به نهاد خاصی، از هنر خود درآمدزایی کنند و کامیونیتی خود را بسازند.
در این بررسی سعی کردیم تا NFTها را به جزئیترین صورت ممکن دستهبندی کنیم. و در هر دستهبندی کالکشن و بازارهای معاملاتی مختص به آن را معرفی کنیم. قطعا شناخت انواع انافتیها، باعث میشود تا راحتتر تصمیم بگیریم در کدام زمینه فعالیت کنیم. حالا نوبت شماست.
ترجیح شما این است که بیشتر در کدام حوزه فعالیت کنید؟ کدام نوع از NFTها پتانسیل رشد بیشتری دارند؟ و در آخر، به ما بگویید که درباره کدام نوع از انواع NFT باید توضیح بیشتری داد و حتی مقاله جداگانهای نوشت؟!
قبلی
همه چیز در مورد...را ارزشمند است؟
بعدی
بازار ان اف تی ...سی در مارکت NFT
چنانچه به مشاوره رایگان علاقهمندید، پرسشها و نظرات خود را درباره این مقاله یا موضوعات مختلف حوزه بلاکچین و ارزهای دیجیتال مطرح کنید. برای پاسخگویی آمادهایم!
نظر بدهید
0