الگوریتم اثبات سوزاندن (Proof of Burn) چیست؟ همان PoW امّا کم هزینه‌تر!

تفاوتی ندارد که در رابطه با قیمت ارزهای دیجیتال گفتگو کنیم و یا تکنولوژی‌های ریز و درشتی که همه‌روزه روانه بازار می‌شوند. در دنیای بلاک چین و رمزارزها هیچ چیز ثابت نیست و همه چیز با سرعت درحال تغییر است. مکانیزم‌های اجماع هم از این قافله عقب نمانده‌اند.

همانطور که احتمالا مطلع هستید، مکانیزم‌های اجماع اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS)، از متداول‌ترین روش‌های به کار گرفته شده توسط شبکه‌های مبتنی بر بلاک چین به شمار می‌آیند. با این حال اشاره کردیم که مکانیزم‌های اجماع هم همواره درحال تغییر هستند.

در بحبوحه این تغییرات، الگوریتم‌های اجماع جدیدتری هم روی کار آمده‌اند که شباهت‌ها و تفاوت‌هایی را با مکانیزم‌های پیشین دارند. یکی از این الگوریتم‌ها اثبات سوزاندن یا Proof of Burn نامیده می‌شود. امّا الگوریتم Proof of Burn چیست؟ چگونه کار می‌‌کند؟ چه تفاوت‌هایی با مدل PoS و PoW دارد؟ PoB چه مزایا و معایبی دارد؟ این‌ها سوالاتی هستند که در مطلب امروز به آن‌ها پاسخ خواهیم داد.

الگوریتم Proof of Burn چیست؟

به زبان ساده، Proof of Burn یک مکانیزم اجماع مورد استفاده توسط بلاک چین‌ها است که به منظور بهبود امنیت و پردازش تراکنش‌های شبکه به کار گرفته می‌شود.طی فرایند این الگوریتم اجماع، کاربران نیاز دارند تا تعدادی از توکن‌های خود را ار چرخه خارج کنند (بسوزانند) تا بتوانند به اعتبارسنجان (Validatorها) شبکه تبدیل گردند.

در ازای تبدیل شدن به ولیدیتور و کمک به پردازش تراکنش‌ها و حفظ امنیت شبکه، ولیدیتورها می‌توانند ارزهای دیجیتال یا ان اف تی‌هایی که به تازگی مینت شده‌اند و کارمزدهای شبکه را به عنوان پاداش دریافت کنند. در مقاله مینت NFT چیست؟ این مفهوم را به طور کامل شرح داده‌ایم.

به طور کلی، مکانیزم PoB تا حدی به سازوکار اثبات سهام (PoW) شباهت دارد. با این تفاوت که به جای هزینه‌های سنگین مصرف انرژی و دستگاه‌های ماینینگ (مثلا ماینرهای ASIC)، ولیدیتورها می‌توانند با سوزاندن توکن و استفاده از یک پلتفرم ماینینگ مجازی، به اعتبارسنجی و تایید تراکنش‌ها بپردازند.

به بیانی ساده‌تر، هرچه افراد توکن‌های بیشتری را بسوزانند، از اختیارات بیشتری هم برخوردار خواهند بود.

الگوریتم Proof of Burn چگونه کار می‌کند؟

اگر بخواهیم نحوه کارکرد الگوریتم Proof of Burn را توضیح دهیم، می‌توانیم از شیوه توکن‌سوزی آغاز کنیم. در توکن سوزی ما توکن‌‌های خود را به آدرسی که به صورت تصادفی ایجاد می‌شود و از کلید خصوصی برخوردار نیست (تنها قابلیت دریافت توکن را دارد و قادر به ارسال دارایی نیست)، ارسال می‌کنیم. با این اقدام، این توکن از توکن‌های در گردش خارج می‌شود. پس از حذف میزان مشخصی از توکن‌ها از چرخه، می‌توانیم به ولیدیتورهای شبکه تبدیل شویم.

در بخش‌های بعدی به مقایسه PoB با PoW و PoS نیز خواهیم پرداخت.

احتمالا تا کنون در رابطه با توکن سوزی برخی پروژه‌ها چون شیبا اینو شنیده‌اید. تیم این پروژه به صورت مرتب در هر مرحله، بخشی از توکن‌های موجود در شبکه را به آدرس‌های نامشخصی ارسال می‌کند تا مکانیزم عرضه آن کنترل شود. بنابراین شاید دلیل اصلی توکن سوزی را بتوان کنترل عرضه دارایی دانست. چرا که با کمیاب شدن آن، پتانسیل رشد قیمت آن دارایی هم افزایش خواهد یافت.

ویژگی منحصربه‌فرد الگوریتم PoB

با سازوکار حاکم بر مکانیزم PoB آشنا شدیم. حال خوب است اگر به یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد PoB نیز، اشاره کنیم. این مکانیزم اجماع، بدین گونه پایه‌گذاری شده است که به منظور حفظ پایداری و امنیت شبکه، ولیدیتورها نیاز دارند تا به صورت مستمر به توکن سوزی بپردازند. این موضوع، می‌تواند گسترش تعداد ولیدیتورها و کاهش مرکزیت در شبکه را به همراه داشته باشد.

کاهش مصرف انرژی، کم‌هزینه بودن و سازگاری با طبیعت نیز، از دیگر ویژگی‌های برجسته این الگوریتم اجماع به حساب می‌آیند.

تاریخچه Proof of Burn

الگوریتم Proof of Burn برای اولین بار توسط لایین استوارت (Lain Stewart) معرفی شد. استوارت این تکنولوژی را بدین صورت معرفی می‌کند:

در الگوریتم PoB، توکن‌های سوزانده شده کارکرد تجهیزات ماینینگ را دارند. به عبارتی، افراد می‌توانند با سوزاندن توکن‌های خود، یک ماینر (البته ماینر مجازی) را تهیه کنند و به اعتبارسنجی تراکنش‌ها بپردازند. هرچه توکن بیشتری بسوزانند، طبیعتا ظرفیت ماینینگ بیشتری هم خواهند داشت.

نخستین پروژه‌ای که الگوریتم PoB را مورد استفاده قرار داد، CounterParty (XCP) نام داشت. این پلتفرم در سال 2014 از PoB استفاده کرد و کارکرد آن بدین صورت بود که با 663 سکّه در گردش کار خود را آغاز کرد و در آخر، همه چیز همانند سابق باقی ماند. با این تفاوت که دیگر سکّه‌ای به چرخه توکن‌ها اضافه نشد.

مقایسه PoB و PoW

همانند الگوریتم اثبات کار (PoW)، در فرایند اثبات سوزاندن (PoB) هم کاربران در ازای تکمیل برخی عملکردها، بخشی از توکن‌های مینت شده را به عنوان پاداش می‌کنند. با این حال، این دو تفاوت‌های عمده‌ای با یکدیگر دارند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

شیوه اعتبارسنجی

مهم ترین تفاوت PoB و PoW را می‌توان در شیوه اعتبارسنجی (Validation) تراکنش‌های آن‌ها خلاصه کرد. بدین صورت که در بلاک چین‌های PoW همچون بیت کوین، ماینرها برای تبدیل شدن به ولیدیتور و تایید تراکنش‌ها، نیاز دارند تا سرمایه‌ای را صرف تجهیزات ماینینگ کنند و هرچه توان محاسباتی بیشتری را در اختیار داشته باشند، از اختیارات بیشتری هم برخوردار خواهند بود.

در مقابل، عملکرد مکانیزم Proof of Burn بدین گونه است که در آن، نیازی به مصرف بالای انرژی الکتریکی و خرید دستگاه‌های گران قیمت نخواهد بود. بلکه افراد می‌توانند تنها با تخصیص میزان مشخصی از توکن‌ها به توکن سوزی، نقش ولیدیتورهای شبکه را بر عهده گیرند.

جالب است بدانید که برخی از PoB با عنوان ورژن کم هزینه‌ترِ PoW یاد می‌کنند.

مقایسه PoB و PoS

از شباهت‌های PoB و PoS، می‌توان به نحوه تخصیص سرمایه توسط ولیدیتورها اشاره نمود. به عبارتی، در هر دو الگوریتم کاربران دارایی‌های خود را به پلتفرم اختصاص می‌دهند تا بتوانند به عنوان اعتبارسنجان شبکه فعالیت نمایند و به نوعی، می‌توان آن را شیوه‌ای از سرمایه‌گذاری قلمداد کرد.

حال علی‌رغم شباهت‌های نسبی، الگوریتم‌های PoB و PoS تفاوت‌هایی هم با یکدیگر دارند. مهم ترین تفاوت آن‌ها را می‌توان در نحوه تخصیص دارایی‌ها توسط کاربران دانست.

به عبارتی، در مدل PoS افراد نیاز دارند تا توکن‌های خود را در شبکه استیک (Stake) کنند و تا پایان یک موعد مقرر، امکان دسترسی به آن‌ها را نخواهند داشت. همچنین پس از برداشت توکن‌های قفل شده، آن توکن‌ها مجددا به چرخه سکّه‌های در گردش وارد می‌شوند. در مقابل، سازوکار PoB بدین گونه است که طی آن، افراد به سوزاندن توکن‌های خود می‌پردازند و با این کار و کاهش تعداد ارزهای در گردش، یک راهکار ضدتورمی (Deflationary) را شاهد خواهیم بود.

کدام پروژها از الگوریتم PoB استفاده می‌کنند؟

همانطور که پیش تر اشاره کردیم، نخستین پروژه‌ای که بکارگیری الگوریتم Proof of Burn را آغاز نمود، پلتفرم Counterparty نام داشت. با استفاده از مکانیزم PoB، این پروژه به سوزاندن بیت کوین (BTC) و ایجاد توکن بومی خود (XCP) می‌پردازد.

همچنین Slimcoin هم از دیگر پروژه‌هایی است که از الگوریتم Proof of Burn استفاده می‌کند. البته لازم به ذکر است که علاوه بر PoB، این پروژه از الگوریتم‌های اجماع اثبات کار (PoW) و اثبات سهام (PoS) هم استفاده می‌کند. با این حال، پاداش ولیدیتورهای این پلتفرم از طریق توکن‌های سوزانده شده تامین می‌شود. علاوه بر پروژه‌های نام‌برده، ارز دیجیتال Factom (FCT) هم از سازوکار PoB بهره می‌برد.

الگوریتم PoB چه مزایایی دارد؟

با توجه به مطالبی که تا کنون عنوان کردیم، احتمالا بتوانید حدس بزنید که الگوریتم اثبات سوزاندن (Proof of Burn)، از شیوه‌های نوآورانه به کار گرفته شده توسط شبکه‌های بلاک چینی به شمار می‌آید که هزینه تبدیل شدن به ولیدیتور و تایید تراکنش‌ها را کاهش می‌دهد و می‌تواند به عنوان راهکاری برای توکن سوزی در اکوسیستم هم مورد استفاده قرار گیرد.

بد نیست اگر بار دیگر به مزایای الگوریتم PoB بپردازیم:

• تمرکززدایی بیشتر در توزیع توکن‌های اکوسیستم
• هزینه پایین
• کاهش مصرف انرژی
• توکن سوزی

الگوریتم PoB چه معایبی دارد؟

در کنار مزایای متعددی که الگوریتم کمترشناخته‌شده PoB در اختیار ما قرار می‌دهد، نباید از معایب و محدودیت‌های آن هم غافل شد:

• نیاز به ثبات بیشتر
• سرعت پایین

آینده Proof of Burn چگونه خواهد بود؟

با توجه مهم ترین مزیت PoB یعنی کاهش مصرف انرژی و هزینه تجهیزات، می‌توان انتظار داشت که در آینده‌ای نه چندان دور، پروژه‌های بیشتری به استفاده از این مکانیزم اجماع روی آورند.

البته نباید فراموش کنیم که درحال حاضر، اکثریت پروژه‌های بلاک چینی سعی دارند تا در جهت افزایش سرعت تراکنش‌ها گام بردارند. همین موضوع، می‌تواند بر دشواریِ مسیر پیش روی الگوریتم PoB بیفزاید. زیرا در اغلب مواقع، روند پردازش تراکنش‌های مبتنی بر PoB، کندتر از دیگر مکانیزم‌ها صورت می‌پذیرد.

در هر حال، مکانیزم اجماع اثبات سوزاندن (PoB)، یکی از راه‌حل‌های نوآورانه‌ای است که تا کنون راه خود را به دنیای غیرمتمرکز پیدا کرده است و همانند هر تکنولوژی دیگری، مسیر پر پیچ و خمی را در پیش خواهد داشت. شما آینده Proof of Burn را چگونه پیشبینی می‌کنید؟

سوالات متداول

در این قسمت، تصمیم داریم تا به سوالات پرتکرار مرتبط با مکانیزم اجماع اثبات سوزاندن (PoB) پاسخ دهیم: