استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟ + آشنایی با بهترین رمز ارزها برای استیک در 2023

استیک یا استیکینگ (Staking) ارزهای دیجیتال یکی از مفاهیم مهم در حوزه رمز ارزها است. اهمیت شناخت این مفهوم زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم با انجام آن می‌توانیم به درآمد خوبی برسیم؛ چون کسب درآمد با استیک ارزهای دیجیتال بسیار ساده است و نیاز زیادی به صرف زمان ندارد. در این مقاله می‌خواهیم درباره استیک ارزهای دیجیتال و اطلاعات مهمی که باید درمورد چم‌وخم آن داشته باشیم، صحبت کنیم. اگر شما هم می‌خواهید بدانید استیکینگ چیست با ما همراه باشید. بلاک چین چیست؟ توضیح مفهوم بلاک چین به زبان ساده با مثال و تصویر

اگر معنی استیک در ارز دیجیتال برای شما ناآشنا است یا با شنیدن این کلمه به یاد یک نوع غذا می‌افتید، باید بدانید که واژه استیک (Stake) در ارزهای دیجیتال به معنی قفل کردن رمز ارزها در شبکه و دریافت سود از این کار است. دقیقا مثل زمانی که پولی را برای مدتی مشخص، در یک بانک سپرده‌گذاری می‌کنید. برویم تا این مفهوم جذاب را بهتر بشناسیم!

استیکینگ چیست؟

استیکینگ (Staking) ارز دیجیتال فرایندی است که طی آن، دارندگان ارزهای دیجیتال به صورت داوطلبانه، بخشی از دارایی‌ کریپتویی خود را در یک شبکه قفل می‌کنند تا در پروسه تایید و اعتبارسنجی (Validation) تراکنش‌ها مشارکت داشته باشند. در قبال کمک به تایید بلاک‌های زنجیره، استیک‌کنندگان یا ولیدیتورها پاداشی را دریافت خواهند کرد.

با سپرده‌گذاری، می‌توانید دارایی‌های دیجیتال خود را به کار انداخته و بدون فروش آن‌ها درآمد غیرفعال (Passive Income) کسب کنید.

استیکینگ چگونه کار می‌کند؟

از برخی جهات، استیکینگ شبیه به واریز وجه نقد در یک حساب پس انداز با بازده بالا است. بانک‌ها سپرده‌های شما را قرض می‌دهند و یا صرف فعالیت‌های سودآور و مولّد می‌کنند و شما سود موجودی حساب خود را دریافت می‌کنید.

البته که روند بررسی تراکنش‌ها توسط افراد انجام نمی‌شود. بلکه توسط رایانه‌های موجود در شبکه بلاک‌چین، اغلب از طریق سرویس‌های سهام‌داری شخص ثالث صورت می‌گیرد.

این فرایند تنها برای رمز ارزهایی با الگوریتم اجماع اثبات سهام (POS) انجام می‌شود‌. بنابراین ارزهایی مثل بیت کوین یا دوج کوین که از الگوریتم اجماع اثبات کار (POW) استفاده می‌کنند، قابلیت استیکینگ را ندارند.

لطفاً کمی صبر کنید! بیایید قبل از پرداختن به زیر و بم آموزش استیکینگ، یک وقفه کوتاه داشته باشیم. موافق هستید که کمی درباره عباراتی مثل الگوریتم اجماع، اثبات کار یا اثبات سهام بیشتر بدانیم؟ مطمئنا آشنایی مناسب با این مفاهیم به ما کمک می‌کند تا فرآیند استیک را بهتر درک کنیم.

بنابراین همانطور که اشاره کردیم، بلاک چین‌هایی امکان استیکینگ را برای ما فراهم می‌کنند که از الگوریتم اجماع اثبات سهام (PoS) استفاده کنند. در این گونه پلتفرم‌ها، نیاز داریم تا سپرده خود را به عنوان وثیقه (Collateral) در شبکه قرار دهیم و در صورت تایید یک بلاک و اضافه کردن تراکنش، پاداش خود را دریافت کنیم.

البته که این پروسه همیشه هم سودآور نبوده و در صورتی که به اشتباه تراکنش را تایید کرده باشیم، این احتمال وجود دارد که پاداش خود را از دست بدهیم!

تفاوت استیک در الگوریتم اثبات سهام با ماینینگ در روش اثبات کار

اساس تصمیم‌گیری‌ها در انواع بلاک چین، مشخص کردن این است که اطلاعات و تراکنش‌های جدید درست هستند یا نه؟ اگر درست باشند در بلاک بعدی ثبت می‌شوند، در غیر این‌صورت رد خواهند شد. درست همین جا است که نیاز بلاک چین به الگوریتم‌های اجماع (Consensus Algorithms) کاملا حس می‌شود.

در بلاک چین یک حاکم نداریم؛ اعضای شبکه، تنها با نوعی رای‌گیری قدم بعدی را مشخص می‌کنند. برای هر اتفاق جدید، اگر بیشتر اعضای شبکه رای موافق بدهند، تصمیم اجرا خواهد شد. مثلث بلاک چین (Blockchain Trilemma) چیست؟ پروژه‌ها بر سر این ۳ راهی!

شرکت در تصمیم‌گیری‌های یک بلاک چین به‌همین سادگی‌ها هم نیست، دست همه ما برای تبدیل شدن به یک نود باز است؛ اما هر نود (اعضای کامپیوتری شبکه که کارشان ثبت داده‌ها در بلاک‌های جدید است) باید طبق روش‌ و الگوریتمی مشخص، معتمد‌بودن خود را به شبکه ثابت کند. درحال حاضر دو نوع کلی برای این الگوریتم‌ها وجود دارند، که باعث اعتماد شبکه و اعضای دیگر به هر نود می‌شوند.

روش اول، الگوریتم اجماع اثبات کار (Proof of Work) نام دارد. در این روش هر عضو باید از قطعات سخت‌افزاری بسیار گران و پیشرفته‌ای که مصرف برق بالایی هم دارد، استفاده کند، بلکه بتواند از پس حل مسائل سخت ریاضی بربیاید. نودها با حل این مسائل می‌توانند بلاک‌های اطلاعاتی جدیدی در شبکه ثبت کرده و با این کار ارز دیجیتال کسب کنند.

روش اجماع اثبات سهام (Proof Of Stake) نوع دیگری از الگوریتم‌های اجماع است. در این روش داوطلبانی که می‌خواهند تبدیل به یک ولیدیتور (Validator – اعتبارسنج) شوند، مجبور به صرف هزینه‌های کلان برای تامین سخت‌افزارهای گران‌ نیستند. یکی از مهم ترین ارکان فرایند استیکینگ، چیزی نیست جز قرارداد هوشمند یا Smart Contract: قرارداد هوشمند چیست؟ گامی بلند به سوی دنیای غیرمتمرکز!

در اثبات سهام داوطلبان نیازی به حل مسائل پیچیده ندارند. بیشترین هزینه‌ای که یک ولیدیتور (اعتبارسنج شبکه) باید در یک شبکه POS بپردازد همان هزینه ارزهای دیجیتال استیک شده اوست. نودها با سرمایه‌گذاری و قفل‌کردن ارزهای دیجیتال، اعتبار و درستکاری خود را به سیستم و دیگر اعضا اثبات می‌کنند. در سیستم اثبات سهام هم ولیدیتورها با ثبت هر بلاک در شبکه، مقداری ارز دیجیتال بومی شبکه را پاداش می‌گیرند.

بهترین ارز دیجیتال برای استیکینگ کدام است؟

فقط ارزهای دیجیتالی که با الگوریتم POS کار می‌کنند، قابلیت استیک شدن را دارند. شاید در نگاه اول، انتخاب یک ارز از بین همه این دارایی‌ها کار سختی به نظر برسد. البته باید بدانیم که میزان سود یک ارز می‌تواند در پلتفرم‌های مختلف متفاوت باشد.

البته این طرز فکر غلط نیست و ما به عنوان سرمایه‌گذارانی هوشمند، باید به دنبال روش‌هایی برای کسب سود بیشتر باشیم، اما به جز سود حتما باید به اعتبار و وضعیت فاندامنتال ارز دیجیتال مورد نظر، موقعیت تکنیکال آن در بلند مدت و همچنین به امنیت و امکانات پلتفرمی که به وسیله آن این ارز را استیک می‌کنیم، دقت داشته باشیم. تحلیل فاندامنتال چیست؟ آموزش گام به گام تحلیل بنیادی پروژه‌های کریپتویی

علاوه بر ارزهای بالا، پروژه‌های زیر هم امکان استیکینگ را فراهم کرده‌اند:

• نیر پروتکل (NEAR)
• بایننس کوین (BNB)
• مینا (MINA)
• سولانا (SOL)
• پالیگان (MATIC)
• انکر (ANKR)

آیا می‌شود استیبل کوین‌های مبتنی بر دلار را هم استیک کرد؟

البته که می‌شود. خبر خوبی است؛ چون استیبل کوین‌ها (Stablecoins) ارزهای دیجیتالی هستند که ارزش ثابتی دارند. استیبل‌کوین‌هایی مثل تتر، دای و USDN برای این ساخته شدند که همیشه ارزشی تقریبا معادل یک دلار داشته باشند. همه چیز ارز دیجیتال نیست! معرفی کاربردهای بلاک چین در دنیای واقعی

استیبل کوین یا ارز باثبات چیست؟

گاهی قیمت آنها دچار نوساناتی می‌شود و اختلاف کمی نسبت به قیمت دلار پیدا می‌کند،  اما معمولا تغییر قیمت در این نوسانات، ناچیز است. داشتن ارزش ثابت، یعنی خیالمان راحت‌تر است و احتمال کاهش ارزش دلاری دارایی استیک‌شده، کم می‌شود. بنابراین استیبل کوین‌هایی مانند BUSD، به دارایی محبوبی برای استیک‌کنندگان تبدیل گشته است. خرید BUSD در پول نو

هم با استیکینگ بعضی از این کوین‌ها (مثل ارز USDN) و هم با قفل کردن برخی دیگر از آنها در پلتفرم‌های مالی غیرمتمرکز (مانند استیکینگ تتر و دای در پروژه‌های وام‌دهی)، می‌توان سود غیرفعال کسب کرد.

انواع روش‌های استیکینگ

همانطور که مکانیزم اجماع اثبات سهام (PoS) انواع مختلفی دارد، برای استیکینگ هم روش‌های مختلفی پیش روی ماست. PoS یا اثبات سهام چیست؟ همه چیز در مورد این مکانیزم دوستدار طبیعت!

• استیک برای تبدیل شدن به ولیدیتور: در این روش، نیاز داریم تا دارایی خود را مستقیماً به پلتفرم مقصد اختصاص دهیم و یک کامپیوتر که به صورت شبانه‌روز به اینترنت متصل باشد را در اختیار داشته باشیم. ولیدیتورها وظیفه تأیید بلاک‌ها را عهد‌دار هستند و این کار مستلزم دانش فنی بالایی از تکنولوژی بلاک چین خواهد بود. اغلب به سرمایه بالایی نیاز دارد (همانند استیک ETH).
• استیک نمایندگی شده (Delegated Staking): ساز و کاری مشابه روش قبلی را داراست با این تفاوت که نیازی به اجرای مستقیم Node نبوده و دارایی خود را در اختیار یک شخص ثالث می‌گذاریم تا این کار را برای ما انجام دهد. در مقایسه با روش قبل، از پاداش کمتری برخوردار خواهیم بود.
• استخرهای نقدینگی: در این روش، نیازی به صرف زمان و منابع مورد نیاز برای تبدیل شدن به یک ولیدیتور نبوده و کافیست دارایی‌های خود را به استخرهای نقدینگی مخصوص اختصاص دهیم تا با تامین نقدینگی استخر و به کار انداختن آن ارز، سودی را دریافت کنیم.
• استیک بدون محدودیت (Soft Staking): در پلتفرم‌هایی چون Lido، ما دارایی خودمان را در شبکه استیک می‌کنیم امّا همچنان می‌توانیم به آن دسترسی داشته باشیم و در پلتفرم‌های دیگر، با آن فعالیت کنیم. به عبارتی، زمانی که توکن اوّلیه خودمان را استیک می‌کنیم، یک توکن هم‌ارز با پیشوند st از شبکه دریافت می‌کنیم که نسبتی برابر با دارایی اوّلیه دارد. در آخر پس از برداشت دارایی، این توکن هم سوزانده می‌شود. آشنایی دقیق‌تر با اکوسیستم لایدو: لایدو دائو چیست و چه امکاناتی در اختیار کاربران خود قرار می‌دهد؟
• استیک در صرافی‌های متمرکز: این روش هم مورد استقبال طیف کثیری از کاربران قرار گرفته است و بسیاری دارایی‌های خود را در صرافی‌هایی چون بایننس و کوین بیس استیک می‌کنند. البته که به دلیل رویکرد متمرکز این پلتفرم‌ها، این فرایند با واسطه بوده و صرافی‌ها می‌توانند بر توکن‌های ما کنترل داشته باشند.

هدف از استیکینگ ارز دیجیتال چیست؟

هر شخصی می‌تواند با روش استیکینگ کسب درآمد کند. اما شرایط استیکینگ طبق هدفی که داریم، متفاوت خواهد بود. استیک کنندگان یا به دنبال تبدیل شدن به اعتبارسنج یک شبکه بوده و یا تنها دنبال کسب درآمد از استیکینگ هستند. در زیر درباره انواع استیکرها (Stakers – استیک کنندگان) بیشتر توضیح می‌دهیم.

مقالات مرتبط: ییلد فارمینگ yield farming چیست؟ | نگاهی دقیق‌تر به کشت سود

استیک کردن برای تبدیل شدن به یک ولیدیتور

در این روش استیک، ولیدیتورها مقداری از رمز ارزهای خود را در شبکه، به‌عنوان یک وثیقه ارزشمند قفل می‌کنند. این وثیقه نشان می‌دهد که آنها در ازای قدرتی که دریافت می‌کنند، قصد خراب‌کاری ندارند.

گفته بودیم که در روش اثبات سهام برای تبدیل‌شدن به یک نود، نیازی به هزینه‌های سنگین سخت‌افزاری نداریم، اما این به معنای آن نیست که ولیدیتورها برای تایید تراکنش‌های جدید، هیچ احتیاجی به یک سیستم کامپیوتری نداشته باشند.

معمولا یک ولیدیتور برای انجام کامل وظایفش به یک سیستم کامپیوتری نسبتا معمولی هم نیاز دارد. این سیستم‌ها عموما باید تمام مدت روشن باشند و اتصال خود را با شبکه، از طریق اینترنت حفظ کنند.

نکته مثبتی که تبدیل شدن به یک ولیدیتور دارد، دریافت کامل پاداش بلاک‌ و توانایی شرکت‌کردن در همه رای‌گیری‌های حاکمیتی شبکه (مانند رای‌گیری در مورد ایجاد فورک یا انجام تغییراتی در زیرساخت شبکه) است.

این روش معایبی هم دارد؛ مثلا دست ما در تعداد واحدهای ارزهای دیجیتالی که استیک می‌کنیم باز نیست؛ برای تبدیل‌شدن به یک ولیدیتور، باید حجم بالایی از سرمایه رمزارزی خود را در شبکه قفل کنیم که این باعث راکد شدن سرمایه می‌شود، همچنین یک نود اعتبارسنج باید مقداری با دانش فنی شبکه نیز آشنایی داشته باشد. نود (Node) چیست؟ آشنایی با مفهوم نُود یا گره در بلاک چین

به‌علاوه اگر اتصال دستگاه کامپیوتری ولیدیتور با بلاک چین قطع شود (به این حالت Downtime می‌گوییم)، اعتبارسنج دیگر نمی‌تواند وظایف خود را به‌خوبی انجام دهد؛ درنتیجه شبکه او را مجازات خواهد کرد و ممکن است تعدادی از ارزهای دیجیتال استیک‌شده خود را از دست بدهد.

استیک‌ تنها با هدف کسب سود

اگر نخواهید که  یک نود ولیدیتور باشید و مستقیما تعداد زیادی از ارزهای دیجیتال خود را در شبکه سهام‌گذاری کنید، باز هم می‌توانید با سرمایه‌ای کم، رمزارزهای خود را استیک کرده و با دریافت سود، درآمد کسب کنید. این نوع از استیکینگ برای عموم جامعه مناسب‌تر و بی‌دردسرتر است.

در این روش، دیگر نیازی به دانش فنی درباره بلاک چین، اینترنت بدون قطعی و داشتن سرمایه‌ای کلان در قالب ارز دیجیتال بومی آن شبکه نداریم. شرکت در این روش استیکینگ با کمک صرافی‌ها، استخرهای استیکینگ (Staking Pools) یا قراردادهای هوشمند ارائه‌دهنده خدمات استیک غیرمستقیم، ممکن می‌شود.

با این راه شما بخشی از سرمایه خود را به یک استخر استیکینگ یا نماینده‌ای معتبر می‌سپارید تا با کمک آن تبدیل به یک نود ولیدیتور شود. طرف مقابل هم باید برای جبران به شما مبلغی سود بپردازد. همین‌طور گاهی، استخرها یا ولیدیتورها بابت شرایطی که برای شما مهیا کرده‌اند، مقداری هزینه نیز دریافت می‌کنند.

برای کسب سود با سرمایه خُرد، روش‌های مشابه دیگری هم در پلتفرم‌های امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) وجود دارد. برای مثال واگذاری موقتی ارزهای دیجیتال در استخرهای نقدینگی یا پروژه‌های وام‌دهی (Lending).

بعضی از این پروژه‌ها حداقل سرمایه‌ای را برای استیکینگ تعیین کرده‌اند و در بعضی دیگر با هر مقدار سرمایه یا کسری از یک ارز دیجیتال، می‌توان به جمع استیک‌کنندگان پیوست. قبل از شروع استیکینگ ارز دیجیتال، باید در سایت هر پروژه اطلاعات کامل را مطالعه کنیم.

شرایط استیکینگ چیست؟

با توجه به مطالبی که تا کنون عنوان کردیم، احتمالا پاسخ این موضوع را دریافته‌اید. به طور کلی برخلاف ماینینگ، اینجا خبری از تجهیزات پیشرفته و کارت‌های گرافیک گران‌قیمت نبوده و تنها به ارزی نیاز داریم که در یک اکوسیستم اثبات سهام (PoS) فعالیت کند.

همانطور که پیش تر گفتیم، در مواقعی نیازی به اینترنت بدون قطعی و دانش فنی درباره توسعه استخرهای نقدینگی (LP) نیست!

البته که این میزان ارز همیشه هم چندان ناچیز نبوده و گاهی اوقات به مقادیر بالایی از دارایی‌ها نیاز داریم. به عنوان مثال برای تبدیل شدن به ولیدیتور در اتریوم PoS، نیاز داریم تا مضرب صحیحی از ۳۲ اتر(ETH) را در شبکه قفل کنیم. با این حال، بسیاری از پلتفرم‌ها محدودیت مالی یا زمانی مشخصی را برای استیکینگ در نظر نگرفته‌اند.

ناگفته نماند که علاوه بر در اختیار داشتن دارایی مورد نیاز استیکینگ، نیاز داریم تا اطلاعاتی را در رابطه با میزان سود دریافتی، ضرر ناپایدار و استخر نقدینگی مد نظر نیز، جمع‌آوری کنیم. استخر نقدینگی چیست و چطور کار می‌کند؟ همچنین در مقاله ضرر ناپایدار (Impermenant Loss) چیست؟ چگونه از آن در امان بمانیم؟، مفهوم Impermenant Loss را شرح داده‌ایم.

اکنون برویم تا عوامل موثر بر سود دریافتی به هنگام استیکینگ ارز دیجیتال را بشناسیم و سپس ببینیم که چگونه می‌توانیم سود تقریبی خود را محاسبه کنیم!

سود و پاداش استیک چقدر است؟

سود استیک ارزهای دیجیتال مختلف به چند عامل بستگی دارد. این عوامل شامل مواردی مثل نوع ارز دیجیتال، تعداد ارزهای استیک‌شده استیک کننده، تعداد کل ارزهای استیک شده در آن بلاک چین و مدت زمانی است که می‌خواهیم این رمزارزها را استیک‌ کنیم. به‌اضافه این‌ها هنگام استیک یک ارز دیجیتال، ممکن است در سایت‌ها و قراردادهای هوشمند مختلف، با درصد سود متفاوتی روبرو شویم.

در‌کل هرچه زمان استیک طولانی‌تر باشد یا تعداد ارزهای بیشتری را استیک کرده باشید، مقدار سود دریافتی شما هم بالاتر می‌رود. درست مثل بازکردن حساب سپرده مدت‌دار در بانک است؛ سودی که برای سپرده شش‌ماهه بانکی دریافت می‌کنید بیشتر از سود سپرده سه‌ماهه است.

درصد سود سالانه استیکینگ اغلب با APR یعنی نرخ درصدی سالیانه (Annual Percentage Rate) بیان می‌شود. APR معادل سود ساده سالانه است. هر شخصی که برای ۳۶۵ روز رمزارزهای خود را استیک کند، از این سود سالانه بهره‌مند خواهد شد.

مقدار APR می‌تواند نسبت به ارز دیجیتالِ انتخابی شما و پلتفرمی (صرافی ، والت یا …) که به‌واسطه آن این ارز را استیک می‌کنید، متغیر باشد. این درصد شاید دقیق نباشد و در واقع تخمینی از پیش‌بینی سود ساده سالانه است.

عبارت دیگری که احتمال دارد گاهی با آن مواجه شوید APY است. APY سود مرکب سالانه را نشان می‌دهد. سود مرکب یعنی شما نه تنها از اصل سرمایه استیک‌شده، بلکه از سود آن هم پاداش دریافت می‌کنید.

ولی چرا گاهی جدا از مدت زمان استیک، پلتفرم انتخابی و تعداد ارزهایی که استیک می‌کنیم، شاهد نرخ سودهای بسیار متفاوتی در استیک ارزهای دیجیتال مختلف هستیم؟

چرا بعضی از ارزهای دیجیتال سود استیک بسیار بالایی دارند؟

یکی از دلایل این مورد، سیاست‌های تیم پشتیبان هر ارز و ویژگی‌های شبکه آن است؛ همین‌طور میزان محبوبیت، شهرت و سابقه یک رمزارز در مارکت، بر روی مقدار سود استیک آن اثر می‌گذارد.

ارزهای دیجیتال معروف‌تر که سرمایه‌های بیشتر و با ارزش‌تری در شبکه آنها استیک‌شده (TVL یا ارزش کل قفل‌شده بیشتری دارند)، شامل نرخ سود سالانه متعادل‌تری هستند. اما ارزهای تازه وارد و کم‌تر شناخته‌شده‌ معمولا برای جذب سرمایه، APR بیشتری به استیک کنندگان خود می‌پردازند. سود استیکینگ سالانه برخی از این ارزها بالای ۱۰۰% است.

البته که توصیه نمی‌کنیم برای استیک ارزهای دیجیتال، صرفا درصد سود بالای آن را ملاک قرار دهید. مثل همیشه، امنیت و اعتبار در این بازار حرف اول را می‌زند. در قسمت‌ بعدی نحوه محاسبه سود استیکینگ را آموزش خواهیم داد.

آموزش محاسبه سود استیکینگ

قبل از اینکه به نحوه محاسبه سود استیکینگ بپردازیم، باید بدانید که این سود بیشتر اوقات به‌صورت ارزهای دیجیتال محاسبه و پرداخت می‌شود. اگر کاردانو استیک کنید، سود استیک را با ارز کاردانو (ADA) و اگر ترون را سپرده‌گذاری کرده باشید، سود آن را به‌صورت ارز ترون (TRX) دریافت خواهید کرد.

برای محاسبه درآمد سالیانه استیکینگ، باید تعداد ارزهای دیجیتالی که قصد استیکش را  دارید، در نرخ APR آن ضرب کنید. مثلا اگر ۱۰ واحد بایننس کوین را با نرخ سود سالیانه ۱۱% برای مدت ۳۶۵ روز، استیک کرده باشید، در پایان این زمان، به‌جز سرمایه اولیه خود، معادل ۱.۱ واحد ارز BNB هم پاداش می‌گیرید. 

البته ممکن است که برای بلوکه‌کردن استیک ارزهای دیجیتال خود به یک سال فکر نکنیم و بازه زمانی کوتاه‌تری را در نظر داشته باشیم؛ در این حالت، سود APR استیکینگِ ما به نسبت زمان قفل‌شدن دارایی‌مان محاسبه می‌شود. مثلا اگر مدت استیک یک چهارم سال (سه ماه) است، برای محاسبه سود استیک باید سود سالانه را هم تقسیم بر چهار کنیم.

استفاده راحت از ماشین حساب استیکینگ

خبر خوش اینکه جدا از محاسبات سخت ریاضی، می‌توانید از ماشین حساب استیکینگ (Staking calculator) هم برای حساب‌کردن سود استیک، کمک بگیرید. در بعضی از سایت‌ها، کیف پول‌ها و صرافی‌هایی که امکان استیکینگ ارزهای دیجیتال را فراهم کرده‌اند، بخشی به نام ماشین‌حساب استیکینگ نیز وجود دارد.

یکی از این منابع، سایت تراست ولت است. در ماشین حساب استیکینگ تراست والت که در سایت این کیف پول قرار دارد، می‌توانید به‌راحتی، سود استیک سالانه ارزهایی مانند ترون، بایننس کوین، تزوس و کاوا را حساب کنید؛ برای این کار کافی است تا تعداد و نوع ارز دیجیتال را مشخص کنید.

در ادامه شما را با روش استفاده از چند ماشین حساب مختلف برای محاسبه سود استیکینگ سه ارز پرطرفدار یعنی کاردانو، بایننس کوین و ترون آشنا خواهیم کرد.

ماشین حساب استیکینگ کاردانو (ADA)

در سایت اصلی کاردانو، به‌سادگی می‌توانیم به بخش ماشین حساب کاردانو دسترسی داشته باشیم. در بالای صفحه این بخش در سایت کاردانو، دو گزینه Delegate my stake (تفویض سهام من) و Run a stake pool (اجرای یک استخر سهام) را مشاهده خواهید کرد. 

برای مثال ما گزینه اول (Delegate my stake) را انتخاب کرده و سپس در بخش‌های مشخص‌شده، ابتدا آن تعداد ارز آدا که قصد استیکش را داریم و بعد نوع ارزی که می‌خواهیم سود استیک طبق آن محاسبه شود را تعیین می‌کنیم.

حالا کمی پایین‌تر در بخش Delegation Rewards می‌بینیم که سود سالانه استیک را هم به‌صورت درصد و هم به‌صورت تعداد ارزهایی که مشخص‌ کرده‌ایم، به ما نشان می‌دهد.

محاسبه سود استیکینگ ترون با ماشین حساب استیک

ترون (TRX) یکی از رمزارزهایی است که در کیف پول Trust Wallet استیک می‌شود؛ سود سالانه آن نیز در ماشین حساب این کیف پول قابل محاسبه است.

ابتدا به صفحه ماشین حساب تراست ولت رفته و از باکس کشویی Staking calculator، ارز ترون را انتخاب می‌کنیم. در باکس پایین‌تر هم تعداد ارزهای TRX را وارد کرده و حالا می‌توانیم سود روزانه، سالانه و نیز سود ماهانه استیکینگ ترون را مشاهده کنیم.

محاسبه سود استیکینگ بایننس کوین

یکی از راه‌های محاسبه خودکار سود استیک در ارز BNB، مراجعه به سایت Stakingrewards.com است. در این سایت امکان محاسبه سود استیکینگ بسیاری از ارزهای دیجیتال دیگر، به‌جز بایننس کوین نیز فراهم شده است.

برای شروع محاسبه، باید وارد بخش ماشین حساب در سایت استیکینگ ریواردز شویم. طبق تصویر زیر، ابتدا BNB Chain را از لیست کشویی انتخاب کرده، سپس نوع استیک (شاید بهتر باشد بگوییم نوع فرآیند کسب سود) را مشخص می‌کنیم. در باکس آخر باید ارزش سرمایه‌ای که می‌خواهیم قفل کنیم را به دلار یا ارز دیجیتال بنویسیم.

با این کار خواهیم دید که در سمت راست صفحه (اگر با موبایل این کار را می‌کنید باید به پایین صفحه نگاهی بیندازید)، سود استیک سالانه در کنار اطلاعات دیگر به ما نشان داده می‌شود.

این سایت برای محاسبه سود استیکینگ یا سود انواع دیگری از سرمایه‌گذاری‌های کریپتویی، امکانات پیشرفته زیادی ارائه می‌کند، متاسفانه به دلیل طولانی شدن مقاله، نمی‌توانیم همه آنها را در اینجا معرفی کنیم. اگر فرصت کردید بد نیست سری به این سایت بزنید و با امکانات مختلف آن آشنا شوید.

مزایا و معایب استیک ارز دیجیتال

حالا که با مفهوم استیکینگ چیست و با نحوه محاسبه سود و پاداش استیک ارزهای دیجیتال مختلف آشنا شدیم، وقتش رسیده که نگاهی مقایسه‌ای به استیکینگ ارزهای دیجیتال و جوانب مثبت و منفی آن بیندازیم.

مزایای استیک ارزهای دیجیتال

• سود استیکینگ غیرفعال (passive) است. یعنی لازم نیست تا خودمان را به زحمت بیندازیم یا زمان زیادی را برای کسب این سود صرف کنیم. در ابتدای کار، باید ارز دیجیتال و پلتفرم استیکینگ مناسب و امنی را انتخاب کنیم.

حالا با بلوکه کردن سرمایه کریپتویی خود در آن پلتفرم، سود دریافت می‌کنیم. به همین سادگی. البته توصیه می‌کنیم حتما اخبار مهم مربوط به ارز دیجیتال و محلی که آن را استیک کرده‌اید، دنبال کنید.

• استیکینگ روش خوبی برای مقابله با تورم است. با اضافه‌شدن هر بلوک جدید به یک  شبکه اثبات سهام، تعدادی ارز دیجیتال جدید تولید می‌شوند. این ارزهای جدید باعث بالا‌رفتن تعداد کل کوین‌های بومیِ شبکه می‌شوند، در نتیجه با گذشت زمان، شاهد ایجاد تورم و کاهش ارزش هر واحد از آن ارز خواهیم بود.

فرض کنید به شما و چند فرد دیگر برشی از یک کیک جادویی را تعارف کنند؛ اگر این کیک به جای تمام شدن، به‌مرور زمان بزرگ‌تر هم شود، یعنی رفته‌رفته، قطعه کیکی که به شما داده شده، نسبت به کل کیک کوچک‌تر و بی‌ارزش‌تر خواهد شد.

رمزارزهایی که ثابت و بی‌استفاده نگهداری می‌شوند نیز با بالا رفتن تعداد کل عرضه (Total Supply)، ارزش کمتری نسبت به ارزش بازار (Market Cap) خود پیدا می‌کنند. اما با روش استیک ارزهای دیجیتال، با قفل‌کردن دارایی سود دریافت می‌کنیم؛ پس به دلیل این پاداشی که می‌گیریم، تا حدی می‌توانیم با تورمی که در شبکه رمزارز پدید می‌آید، مقابله کنیم.

• استیک ارزهای دیجیتال در یک شبکه، منجر به بالاتر رفتن اعتبار و امنیت شبکه می‌شود و ریسک فعالیت در آن را کم می‌کند. بلاک چین‌هایی که شامل ارزهای استیک‌شده بیشتری هستند، در نگاه فعالان بازار باثبات‌تر به‌نظر می‌رسند و جایگاه بهتری دارند.

ریسک‌ها و خطرات استیکینگ ارزهای دیجیتال

• شاید بزرگ‌ترین ریسک استیکینگ، قفل شدن ارزهای دیجیتال تا پایان بازه استیک باشد. چون تا زمان به پایان رسیدن استیکینگ، نمی‌توانیم به ارزهای استیک شده دست بزنیم. اگر قیمت ارز دیجیتال تا آخر این دوره کم و کم‌تر شد، ما نمی‌توانیم با فروش این ارزها جلوی کاهش سرمایه را بگیریم. اگر قیمت این ارزها رشد خوبی هم کرد باز توانایی فروش و کسب سود را نداریم.

به همین علت باید حواسمان به شرایط تکنیکالی و بنیادی آن ارز باشد. ارزهای دیجیتال زیادی بودند که عمرشان بیش از چند ماه یا چند هفته طول نکشید و خیلی زود به فراموشی سپرده شدند؛ حتی برای انتخاب ارزهای قدیمی‌تر هم باید احتیاط کنیم و به این فکر کنیم که بسیاری از این رمزارزها در یک موج نزولی، دچار نوسان قیمتی شدیدی خواهند شد.

• اگر یک اعتبارسنج‌ وظایف خود را کامل و درست انجام ندهد، جریمه می‌شود. به‌عنوان مجازات ممکن است همه یا بخشی از ارزهایی که در شبکه استیک کرده‌ را از دست بدهد.

جریمه اعتبارسنج‌ها ممکن است، دامن‌گیر استیکرهایی که دارایی خود را به آنها سپرده‌اند هم بشود. در نتیجه باید زمان انتخاب نماینده یا ولیدیتور، گزینه‌های خوش‌سابقه و معتبر را انتخاب کنید.

• این خطر مربوط به استیک کنندکان استیبل کوین‌ها می‌شود. این احتمال وجود دارد که در طی زمان، استیبل کوین‌هایی مانند تتر که قیمتشان حدود یک دلار است، همبستگی ارزش خود را با دلار از دست بدهند.

در چنین زمانی شاهد نوسانات قابل توجهی در قیمت آنها خواهیم بود؛ بله، ممکن است روزی، استیکرهای این ارزها هم شاهد کاهش ارزش دلاری سرمایه خود باشند.

• استخرهای بزرگ استیکینگ محل سپرده‌گذاری حجم زیادی از ارزهای دیجیتال هستنند. به همین علت صاحبان این استخرها قدرت زیادی در تصمیم‌گیری‌های مربوط به شبکه پیدا می‌کنند. این عامل می‌تواند باعث کاهش عدم تمرکزگرایی در بلاک چین شود. عدم تمرکزگرایی، در کنار امنیت و مقیاس‌پذیری، یکی از سه خصوصیت اصلی هر بلاک چین است.

• ممکن است ولیدیتور‌ها نسبت به پرداخت درست و به‌موقع سود استیکینگ، تعهد کاملی نشان ندهند. هرچند که خود سود پیش‌بینی‌شده استیک نیز گاهی به‌دلیل تغییرات بازار، کم‌تر از مقدار تخمینی پرداخت می‌شود. ریسک عدم تعهد ولیدیتورها، هنگام کار با ولیدیتورهای ناشناخته‌ و کم‌سابقه‌تر بیشتر است.

• گاهی ارز دیجیتال مناسبی را برای استیکینگ انتخاب کرده‌ایم اما نماینده، استخر یا پلتفرمی که برای استیک این ارز در نظر گرفتیم، قابل اعتماد نیست. بهترین روش استیک ارز دیجیتال برای جلوگیری از گرفتار شدن در کلاهبرداری‌ها، این است که با تحقیق و صرف زمان کافی، به انتخاب ارز دیجیتال و جایی که آن ارز را استیک می‌کنیم، بپردازیم.

• زمانی که در یک پلتفرم آنلاین عمل استیکینگ را انجام می‌دهیم، باید ریسک هک‌شدن آن را هم درنظر بگیریم. احتمال هک‌شدن، حتی برای صرافی بزرگی مثل بایننس، هرچند که بسیار کم است اما صفر نیست.

نکته مهم: برای استیک ارزهای دیجیتال هرگز نیازی به اشتراک‌گذاشتن رمز خصوصی کیف پول خود با دیگران ندارید.

در ادامه این مقاله با ما باشید تا به‌سراغ چند صرافی و والت معروف که امکان استیک ارزهای دیجیتال را دارند، رفته و شما را با آنها آشنا کنیم.

کجا ارز دیجیتال را استیک کنیم؟

با اینکه استیکینگ عمل رایجی برای کسب درآمد غیرفعال است، نباید بی‌گُدار به آب بزنیم. قبل از هر کاری، باید مطمئن شویم که موارد ایمنی را رعایت کرده‌ایم. یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای جلوگیری از به دام افتادن در حقه‌های کلاهبرداران، استیک ارزهای معتبر در پلتفرم‌های شناخته‌شده و مورد اعتماد است.

انتخاب درست مکان استیک ارزهای دیجیتال، با توجه به روشی که برای مدیریت سرمایه در نظر می‌گیریم، برعهده خودمان است. با این‌ حال برای آشنایی کلی شما با ارائه‌دهندگان خدمات استیکینگ، می‌خواهیم چند کیف پول و صرافی که در بین ایرانیان محبوب هستند را معرفی کنیم.

توجه: در تمام پلتفرم‌هایی که معرفی خواهیم کرد و در هرکدام از انواع ارزهای دیجیتال، برای استیکینگ قوانین متفاوتی وجود دارد، مثلا پاداش استیک، مدت بلوکه شدن رمزارز، حداقل ارز لازم برای شروع استیکینگ و شرایط دیگری که باید رعایت شود، متفاوت است. بررسی دقیق شرایط استیک هر ارز دیجیتال به ما کمک می‌کند که بهتر تصمیم بگیریم.

استیک ارز دیجیتال در تراست ولت

کار با کیف پول موبایلی تراست والت بسیار راحت است؛ به‌همین‌علت یکی از رایج‌ترین کیف پول‌ها بین فعالان بازار کریپتو کارنسی به‌شمار می‌رود.

این والت از توکن‌ها و کوین‌های زیادی با الگوریتم اجماع POW یا POS پشتیبانی می‌کند. در زمان نگارش این متن، کیف پول تراست والت ارزهای دیجیتال ترون، بایننس کوین، کاوا، Osmosis، الگورند، کازماس، ترا و تزوس را برای استیکنگ پوشش می‌دهد.

آشنایی با استیکینگ در اتمیک والت

کیف پول Atomic Wallet هم رابط کاربری ساده‌ای دارد و هم در موبایل و کامپیوتر کار می‌کند. در اتمیک والت می‌توانیم ارزهایی مثل سولانا، زیلیکا، کاردانو، AWC (توکن مخصوص کیف پول اتمیک)، آیکون، بند پروتکل، کازماس، تزوس، ترون، کومودو و وی چین را استیک کنیم.

طبق گفته سایت رسمی این کیف پول، قرار است در آینده تعداد و تنوع ارزهایی که در اتمیک ولت سپرده گذاری می‌شوند، بیش‌تر شود.

استیک ارز دیجیتال در بایننس

صرافی بایننس، بزرگترین صرافی حال حاضر مارکت، از استیکینگ ارزهای دیجیتال زیادی پشتیبانی می‌کند. استیکینگ در صرافی بایننس به دو صورت استیکینگ در کیف پول صرافی و استیک در پروژه‌های مالی دیگر دیفای، به‌واسطه صرافی انجام می‌شود،

در زمان نوشتن مقاله، بالای ۱۰۰ ارز دیجیتال وجود دارد که با استیکینگ در بایننس، می‌توانیم از آنها سود کسب کنیم. بسیاری از این رمزارزها مشهور و برخی از آنها ارزهای گم‌نام‌تری هستند.

استیکینگ در صرافی کوینکس

صرافی کوینکس در ایران کاربران زیادی دارد. این اکسچنج امکان استیک چندین ارز مختلف را برای اعضای خود فراهم کرده است. سود سپرده‌گذاری و استیکینگ ارز دیجیتال در کوینکس به‌صورت APY (سود مرکب) محاسبه می‌شود.

آوالانچ، پولکادات و سولانا چند نمونه از ارزهای دیجیتالی هستند که در این صرافی سپرده‌گذاری می‌شوند. قبل از کسب درآمد با استیکینگ در کوینکس، باید رمزارزهای خود را از حساب Spot کوینکس به حساب Financial در همین صرافی منتقل کنید.

آموزش استیک ارز دیجیتال

زمان آن رسیده که کمی هم درباره نحوه انجام فرآیند استیکینگ صحبت کنیم. برای این بخش یکی از آسان‌ترین گزینه‌ها برای استیک را انتخاب کرده‌ و مراحل استیک را در آن به‌ شیوه‌ای ساده و خلاصه توضیح خواهیم داد.

آموزش استیک در کیف پول تراست ولت

برای استکینگ ترون در تراست ولت باید حداقل ۱ واحد TRX در والت خود داشته باشیم. حالا برای شروع وارد کیف پول تراست والت خود می‌شویم، ارز ترون را از لیست کوین‌‌ها انتخاب می‌کنیم.

در صفحه ارز دیجیتال TRX روی More (سه نقطه بالا)، کلیک کرده و بعد روی گزینه Stake می‌زنیم. در صفحه Stake TRX مقدار ارز دیجیتال ترون که می‌خواهیم استیک کنیم را مشخص کرده و از لیست ولیدیتورها، اعتبارسنج دلخواهمان را انتخاب می‌کنیم.

در مرحله بعد مقدار ارزی که قصد داریم استیک کنیم را وارد کرده و ولیدیتور مورد نظرمان را انتخاب می‌کنیم.

حالا روی گزینه Continue در بالای همین صفحه می‌زنیم. در صفحه جدید می‌توانیم اطلاعات تراکنش مربوط به استیک را بخوانیم. اگر مورد تایید بود، وقتش رسیده که روی گزینه Confirm کلیک کنیم.

حالا ترون‌های شما در شبکه برای سه روز استیک می‌شود، بعد از ۷۲ ساعت می‌توانید آنها را بفروشید یا دوباره استیک کنید. با زدن روی گزینه Claim Rewards از بخش More نیز  وارد صفحه زیر می‌شوید و با کلیک روی دکمه Confirm می‌توانید سود استیکینگ ترون در تراست والت را آزاد کنید تا بتوانید این سود را هم استیک یا جابه‌جا کنید.

استیک کردن TRX یکی از فعالیت‌هایی است که روی شبکه ترون صورت می‌گیرد، به‌همین دلیل شاید برای انجام آن به پرداخت مقداری کارمزد یا فی (Fee) هم نیاز داشته باشید. مقدار فی بستگی به سابقه تراکنش‌های شما و امتیاز کیف پول ترون شما دارد، کارمزد استیک ترون ممکن است صفر یا مقداری غیرصفر باشد.

تفاوت هولد و استیک در چیست؟

هودل (HODL) یا همان هولد، از محبوب ترین و کم‌ریسک ترین استراتژی‌های موجود در بازار کریپتو و سهام به حساب می‌آید. چرا که ما تنها بخشی از دارایی خودمان را صرف خرید سهام یا رمزارز کرده و آن را نزد خودمان نگهداری می‌کنیم.

به عبارتی، با دید بلندمدت قدم به بازار می‌گذاریم و دیگر نیازی نیست تا نمودارهای قیمتی را به صورت شبانه‌روزی رصد کنیم! همین موضوع، ریسک ما را کاهش می‌دهد. با این حال، در تمامی بازارها یک قانون نانوشته وجود دارد:
ریسک بیشتر= پاداش بیشتر!

به همین خاطر، شاید بتوان استراتژی استیک ارز دیجیتال را سودده تر از هولد قلمداد کرد. البته نه همیشه.

زیرا این نوع اقدام، اغلب از عوامل مختلفی از جمله قیمت ارزهای استیک شده تاثیر می‌پذیرد و حتی در صورت عدم انتخاب یک پروژه استیکینگ معتبر، این امکان وجود دارد که استخر تخلیه شده و دارایی ما و تمام استیک‌کنندگان از دسترس خارج شود.

با این وجود همانطور که گفتیم برای سودهای بیشتر، معمولا نیاز داریم تا سرمایه بیشتری را در معرض خطر قرار دهیم و در صورتی که به طور هوشمندانه به این مسیر وارد شویم، احتمالا رستگار خواهیم بود!

به پایان آمد این دفتر؟

در این نوشته قدم به قدم به بررسی سوالاتی مثل استیکینگ چیست، چه فایده‌ای دارد، چگونه انجام می‌شود و نکات مثبت و منفی آن و سایت‌ها و برنامه‌های معتبر برای استیک رمز ارزها آشنا شدیم.

اگر این مقاله را خواندید اول بابت همراهی‌تان از شما تشکر می‌کنیم و دوم اینکه اگر هنوز سوال یا سوالاتی درباره استیکینگ در ذهن شما جولان می‌دهد، مبادا آن را ناگفته بگذارید. حتما با ما مطرحش کنید تا زودتر به جواب برسید.

پرسش و پاسخ

استیکینگ چیست؟ استیکینگ (Staking) ارز دیجیتال فرایندی است که طی آن، هولدرها به صورت داوطلبانه، بخشی از دارایی‌ کریپتویی خود را در یک شبکه قفل می‌کنند تا در اعتبارسنجی (Validation) تراکنش‌ها مشارکت کنند. در قبال کمک به تایید بلاک‌های زنجیره و یا تامین نقدینگی، استیک‌کنندگان پاداشی را دریافت می‌کنند.

انواع استیکینگ چیست؟

استیک برای تبدیل شدن به ولیدیتور،استیک نمایندگی شده (Delegated Staking)، استیک در استخرهای نقدینگی، استیک بدون محدودیت (Soft Staking) و استیک در صرافی‌های متمرکز، از جمله روش‌های استیکینگ به شمار می‌آیند.