معرفی استانداردهای بیت کوین؛ چالشی جدید برای ERC-20 اتریوم؟

از زمان تولّد بیت کوین تا کنون، همگی اهالی حوزه کریپتو کاربرد بیت کوین (BTC) را محدود به پرداخت و ذخیره‌ ارزش می‌دانستند. با این حال روی کار آمدنِ برخی مفاهیم جدید، تغییر دیدگاه افراد مختلف حتی مغز متفکر اتریوم یعنی ویتالیک بوترین را درباره بیت کوین به همراه داشت.

در سال 2022، معرفی کالکشن‌های NFT اوردینالز و توکن ORDI، غافلگیری بسیاری از کاربران را به همراه داشت و به نوعی این پیغام را به بازیگران بازار رساند که برخلاف عنوان درج شده در وایت پیپر بیت کوین، پادشاه ارز دیجیتال دیگر صرفا یک شیوه پرداختی غیرمتمرکز نیست!

امّا ان‌اف‌تی‌های بیت کوین و توکن اوردی بر پایه کدام استانداردها فعالیت می‌کنند؟ آیا با پشتیبانی بیت کوین از NFTها، باید منتظر سرقت گوی رقابت از اتریوم و استاندارد ERC-20 باشیم؟ برای پاسخ قطعی/احتمالی به این پرسش‌ها، ابتدا نیاز داریم تا مفهومی مهم‌تر را بشناسیم:«BRC-20 و استانداردهای بیت‌کوین».

استاندارد بیت کوین چیست؟

به زبان ساده، استاندارد بیت کوین به مجموعه‌ای از سازوکارها،عملکردها و توابع کلی حاکم بر شبکه بیت کوین اطلاق می‌شود که به پردازش و پیشبرد امور آن پلتفرم مرتبط است. استاندارد بیت کوین، بر پایه محدودیت (Scarcity)، حذف واسطه‌ها و حفظ ارزش بنا شده است.

البته که این موارد بخش‌هایی از کتاب «استاندارد بیت کوین» هستند و به استاندارد کلی بیت کوین اشاره دارند و اگر بخواهیم کمی فنی‌تر و دقیق‌تر این موضوعات را بررسی کنیم، می‌توانیم استانداردهای دیگر بیت کوین را هم بررسی کنیم. البته پیش از آن، بهتر است در رابطه با موضوعاتی چون هش ریت بیت کوین، به شناخت مناسبی دست پیدا کرده باشید.

یکی از این استانداردهای زیرساختی بیت کوین، BRC-20 نام دارد که در ماه‌های اخیر، همواره در لیست موضوعات ترند حوزه کریپتو قرار داشته است و در ادامه بیشتر از آن خواهیم گفت.

علی‌رغم روی کار آمدن استانداردهای جدید، هاوینگ بیت کوین و مکانیزم اجماع بیت کوین بدون تغییر باقی مانده و فرایند ماینینگ آن ادامه دارد. در مقاله «استخراج بیت کوین چیست؟ آموزش استخراج بیت کوین از 0 تا 100»، این پروژه را بیشتر خواهیم شناخت.

آشنایی با جدیدترین استانداردهای بیت کوین

در اواخر سال 2022، ان‌اف‌تی‌های اوردینالز توسط کیسی رادرمور (Casey Rodarmor) معرفی و عرضه شدند. با این حال، از فوریه 2023 بود که شاهد اوج‌گیری NFTهای بیت کوین و استاندارد BRC-20 بودیم.

البته لازم به ذکر است که استانداردهای بیت کوین به BRC-20 محدود نمی‌شوند و عرضه توکن‌هایی با این استاندارد، تنها آغازی بودند بر مسیر جدید بیت کوین! در ادامه به معرفی جدیدترین استانداردهای بیت کوین می‌پردازیم.

اگر تمایل دارید تا در رابطه با وضعیت BTC در آینده بیشتر بدانید، مطالعه مقاله «آینده بیت کوین» را به شما پیشنهاد می‌کنیم.

انواع استانداردهای بیت کوین

از اواخر سال گذشته، شاهد آغاز مسیری متفاوت در اکوسیستم بیت کوین بودیم و این مسیر با ارائه توکن‌های Ordinals آغاز شد. در ادامه از استاندارد BRC-20 و دیگر استانداردهای جدید این شبکه که همواره در صدر اخبار بیت کوین قرار داشتند، بیشتر خواهیم گفت:

• استاندارد BRC-20
• استاندارد ORC-20
• استاندارد BRC-69
• استاندارد BRC-721

استاندارد BRC-20

به زبان ساده، استاندارد BRC-20 نوعی استاندارد توکن‌ در شبکه بیت کوین است که امکان مینت و مبادله NFTها را بر بستر این شبکه فراهم می‌کند و برای دارایی‌های قابل تعویض و غیرقابل تعویض مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پروتکل‌های Taproot و Ordinals، امکان فعالیت استاندارد BRC-20 را فراهم کردند. به طور کلی، استاندارد BRC-20 به بیت کوین این اجازه را می‌دهد تا از وسیله حفظ ارزش فراتر رود و در پروتکل‌های DeFi و اپلیکیشن‌های مستقر بر بلاک چین نیز، مورد استفاده قرار گیرد.

از بسیاری جهات، BRC-20 بیت کوین و ERC-20 اتریوم از عملکرد مشابهی برخوردار هستند و BRC-20 می‌تواند تمامی دارایی‌های دیجیتال استقراریافته بر بستر بیت کوین را دربر گیرد. ارزهای دیجیتال، NFTها، رای‌های DAO و حتی برخی ارزهای فیات، از جمله دارایی‌های تحت پشتیبانی BRC-20 به شمار می‌آیند.

استاندارد ORC-20

یکی دیگر از استانداردهای توکن معرفی شده در اکوسیستم بیت کوین، ORC-20 نام دارد. این پروژه توسط OrcDAO و با هدف بهبود سازگاری، تطبیق‌پذیری، مقیاس‌پذیری و امنیت استاندارد BRC-20 کار خود را آغاز کرد.

از دیگر مزایای ORC-20، می‌توان به قابلیت بروزرسانی ویژگی‌های آن اشاره نمود. به عنوان مثال، برخی ویژگی‌های توکن‌ها چون حداکثر عرضه، در گذر زمان قابل تغییر هستند. از این سو، می‌توان توکن‌های ORC-20 را همانند ان‌اف‌تی‌های داینامیک دانست.

البته لازم به ذکر است که طبق موارد مدرج در سایت orc20.org، این استاندارد هنوز در مرحله آزمایش قرار دارد و تضمینی مبنی بر اعتبار و ارزش توکن‌های توسعه‌یافته بر بستر این استاندارد وجود ندارد.

استاندارد BRC-69

همانند BRC-20، استاندارد BRC-69 هم از جمله استانداردهای فعال بیت کوین به شمار می‌آید که در مقایسه با BRC-20، از کارکرد متفاوتی برخوردار است. این استاندارد توسط یکی از لانچ‌پدهای جذب سرمایه پروژه‌های BRC-20 یعنی Luminex پیشنهاد شد.

طبق گفته توسعه‌دهندگان، این پروژه به کاربران اجازه می‌دهد تا بدون محدودیت سابق شبکه (4 مگابایت)، به ایجاد ارزهای دیجیتال در زنجیره بپردازند. علاوه بر این در مقایسه با BRC-20، سازندگان NFT و دیگر توکن‌ها می‌توانند با سادگی بیشتری توکن‌های خود را ایجاد کنند.

همچنین به گفته سازندگان استاندارد یعنی Luminex، استاندارد BRC-69 این توانایی را دارد که میزان کارمزد ایجاد توکن‌های جدید را تا 90درصد کاهش یابد و فرایند استخراج داده‌های اکوسیستم را تسهیل می‌بخشد.

استاندارد BRC-721

استاندارد BRC-20، زمینه مورد نیاز معرفی استانداردهای دیگر را نیز، فراهم آورد. یکی از این استانداردها BRC-721 بود که ظرفیت‌های بیت کوین برای گسترش توکن‌های غیرمثلی ایجاد شده را افزایش می‌دهد و به اثبات اعتبار و مالکیت ان‌اف‌تی‌های Ordinal در اکوسیستم بیت کوین کمک می‌کند.

به زبان ساده، BRC-721 امکان مبادله، مینت و مالکیت NFTهای بیت کوین را فراهم می‌آورد. در واقع تمامی توکن‌های ایجاد شده بر بستر استاندارد BRC-721، از یک شناسه منحصربه‌فرد و غیرقابل تغییر برخوردار هستند که آن‌ها را از دیگر توکن‌ها متمایز می‌سازند.

دیگر استانداردهای بیت کوین

از دیگر استانداردهای بیت کوین، می‌توان به پروپوزال‌های بهبود بیت کوین (BIPs) اشاره نمود. درواقع اگر بلاک چین بیت کوین را به یک اپلیکیشن تشبیه کنیم، می‌توان BIPها را مشابه آپدیت‌های آن نرم‌افزار دانست.

در ادامه از برخی BIPهای مهم خواهیم گفت تا بدانیم که پروپوزال‌های بلاک چینی، تنها به بلاک چین‌ اتریوم (EIP) محدود نمی‌شوند! نمونه‌هایی دیگر از استانداردهای بیت کوین:

• BIP-001 و BIP-002
• BIP-008 و BIP-009
• BIP-141

BIP-001 و BIP-002

نخستین پروپوزال بیت کوین، توسط برنامه‌نویس هندی-انگلیسی یعنی امیر تاکی (Amir Taaki) و در سال 2011 پیشنهاد داده شد. البته که بعدها این پروپوزال کمی تغییر یافت و شاهد ارسال پروپوزالی تحت عنوا BIP-002 بودیم.

BIP-008 و BIP-009

پس از استانداردهای قبلی، این دو پروپوزال از جمله مواردی بودند که چارچوب کاری بیت کوین را دگرگون کردند. در واقع با معرفی BIP-008 و BIP-009، امکان فعالسازی سافت‌فورک د رشبکه بیت کوین فراهم شد.

BIP-141

عبارت Segregated Witness (به اختصار SegWit)، از جمله طرح‌های بهبودی بیت کوین است که با حذف امضای اطلاعات تراکنش‌ها، به افزایش ظرفیت بلاک‌های شبکه و بهبود مقیاس‌پذیری می‌پردازد.

بروزرسانی‌های یک شبکه، می‌توانند روی شرایط قیمتی ارز مرجع آن تاثیرگذار باشند و حتی در مواردی، سیگنال‌های خرید/فروش را در اختیار ما قرار دهند. به همین خاطر، نیاز داریم تا همواره بازار مد نظر خود را تحلیل کنیم. در تحلیل تکنیکال اختصاصی بیت کوین و تحلیل آنچین بیت کوین، به صورت اختصاصی به بررسی شرایط قیمتی پادشاه بازار می‌پردازیم.

تفاوت استانداردهای بیت کوین با سایر استانداردها

علی‌رغم شباهت‌هایی چون رویکرد متن‌باز (Open-Source) و امکان ساخت دارایی‌های دیجیتالی، استانداردهای بیت کوین و استاندارد سایر بلاک چین‌ها همچون اتریوم، تفاوت‌هایی هم بایکدیگر دارند. در ادامه از تفاوت‌های استانداردهای ERC-20 و BRC-20 خواهیم گفت.

استفاده ERC-20 از قراردادهای هوشمند و عدم اتکای BRC-20 به اسمارت کانترکت‌ها، از جمله تفاوت‌های بنیادی این دو استاندارد به حساب می‌آید.

همانطور که احتمالا می‌دانید، به منظور رصد مالکیت دارایی‌ها، تراکنش‌ها و اجرای تراکنش‌های پیچیده شبکه، استاندارد ERC-20 از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند.

از سوی دیگر، استاندارد BRC-20 پروسه متفاوتی را پیش گرفت است. در واقع به جای بکارگیری قراردادهای هوشمند، استاندارد BRC-20 استفاده از شماره سریال‌ها و کدهای هر دارایی‌ را در دستور کار قرار می‌دهد.

همچنین، نباید فراموش کنیم که به سبب توسعه‌دهندگان، قدمت و طیف گسترده‌تر محصولات، ERC-20 در میان صرافی‌ها و کاربران از محبوبیت بیشتری برخوردار است. در مقاله تفاوت بیت کوین و اتریوم، به بررسی تفاوت‌های بنیادین طلا و نقره بازار پرداخته‌ایم.

نظر ویتالیک بوترین درباره استانداردهای بیت کوین

جالب است بدانید که خالق جوان اتریوم یعنی ویتالیک بوترین (Vitalik Buterin)، در مصاحبه‌های توییتری خود با کارشناسانی چون اریک وال (Eric Wall) و آدی وِرت‌هایمر (Udi Wertheimer) به تجمید از استاندارد BRC-20 پرداخت.

طی این گفتگو، موضوعات مهمی چون مقیاس‌پذیری (Scalibilty) بیت کوین هم مورد بحث قرار گرفت و شاهد انتقاد کارشناسان از پروتکل لایتنینگ بیت کوین بودیم. در این بین، ویتالیک پیشنهاداتی را مبنی بر بهبود مقیاس پذیری بیت کوین مطرح کرد و طراحی چند پروتکل لایه 2، از جمله پیشنهادات وی بودند.

همچنین، بوترین بکارگیری Rollupها را هم از دیگر گزینه‌های مناسب برای افزایش مقیاس‌پذیری بیت کوین عنوان کرد.

کتاب استاندارد بیت کوین

از BRC-20 و ORC-20 گفتیم امّا فراموش نکنید که این‌ها به استانداردهای توکن‌های بیت کوین اشاره دارند و نه شبکه بیت کوین! همانطور که در بخش‌های آغازین متن متذکر شدیم، کتابی با نام «استاندارد بیت کوین» به انتشار رسیده که ما را با الفبای بیت کوین آشنا می‌سازد.

کتاب Bitcoin Standard در مارس سال 2018 و توسط سیف‌الدین آموس (Saifedean Ammous) نوشته و توسط انتشارات Wiley منتشر شد. در این کتاب، آموس به موضوعاتی چون بررسی تاریخچه سیستم پولی، تفاوت‌های نظام مالی متمرکز و غیرمتمرکز و مزایای بیت کوین به سیستم پولی سنتی می‌پردازد و از BTC با عنوان جانشین غیرمتمرکز سیستم بانکی یاد می‌کند.

از دیدگاه آموس، ویژگی‌هایی از جمله کمیاب بودن، عدم سانسور و پایایی، از مهم‌ترین مزایای بیت کوین به شمار می‌آیند. البته که آموس تنها مزایای بیت کوین را مورد بررسی قرار نمی‌دهد. بلکه به محدودیت‌های احتمالی آن و رمزارزهای دیگر نیز، نیم‌نگاهی دارد.

در نهایت، اگر به مدیریت کسب‌وکار، معامله‌گری، امور مالی و از همه مهم‌تر ارزهای دیجیتال علاقه‌مند هستید، بهتر است در مطالعه کتاب استاندارد بیت کوین درنگ نکنید!

حسن ختام

در پست امروز، کمی درباره استانداردهای بیت کوین گفتگو کردیم و دیدیم که برخلاف گذشته، بیت کوین (BTC) دیگر صرفا یک ابزار پرداخت و ذخیره ارزش نیست و با معرفی استانداردهای بیت کوین، شاهد گسترش حوزه نفوذ این شبکه بوده‌ایم.

بسیاری از کارشناسان، بر این باورند که روی کار آمدن استانداردهای جدید بیت کوین، می‌تواند مسیر استانداردهای اتریوم از جمله ERC-20 را دچار چالش کند و در آینده‌ای نه چندان دور، شاهد غلبه بیت کوین بر اتریوم باشیم (در زمینه استانداردهای بلاک چینی).

شما دیدگاه کارشناسان را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا یکه‌تازی اتریوم در صنعت دیفای و NFT به سر خواهد رسید؟ یا کماکان شاهد تداوم اقدامات مبتکرانه ویتالیک و دیگر توسعه‌دهندگان اتریوم خواهیم بود؟ منتظر شنیدن نظرات شما هستیم!