کاردانو چیست؟ کاربرد و آینده ارز دیجیتال ADA

کاردانو (Cardano) یک پلتفرم بلاک چین غیرمتمرکز و نسل سوم است که براساس متد Proof-of-Stake یا PoS فعالیت می‌کند. ارز بومی این شبکه رمز ارز ادا کاردانو است و با هدف ارائه یک شبکه بهتر نسبت به بلاک چین‌های PoW فعالیت می‌کند. اما مزیت کاردانو چیست؟ در سیستم‌هایی که بر پایه شبکه‌های PoW مثل اتریوم کار می‌کنند، مقیاس پذیری، امکان تبادل اطلاعات با دیگر سیستم‌ها و پایداری شبکه، بسته به زیرساخت‌ها محدود است و کاربر ممکن است با چالش‌هایی مثل هزینه بالا، نیاز به انرژی زیاد و مدت زمان تراکنش طولانی مواجه شود.

می‌خواهید کاردانو بخرید؟ پول نو برای خرید کاردانو شما را همراهی می‌کند.

خالق کاردانو چه کسی است؟

چارلز هاسکینسون که هم‌بنیان‌گذار شبکه بلاک چین اتریوم بود مشکلاتی را که این چالش‌ها ممکن است برای شبکه‌های بلاک چین ایجاد کنند تشخیص داد و خلق کاردانو و رمزارز اصلی آن یعنی رمز ارز ادا کاردانو را در سال ۲۰۱۵ آغاز کرد. او نهایتا در سال ۲۰۱۷ از این پلتفرم و رمز ارز ادا کاردانو رونمایی کرد.

هدف کاردانو چیست؟

کاردانو توانست در مدت زمان خیلی کوتاهی به عنوان یک جایگزین مناسب برای اتریوم شناخته شود. هر دو پلتفرم کاربردهای مشابهی مثل اجرای قراردادهای هوشمند دارند و هدف هر دو نیز خلق یک سیستم غیرمتمرکز و متصل به هم است. کاردانو خود را یک نسخه آپدیت شده از اتریوم می‌داند. همچنین یکی دیگر از اهداف این پلتفرم بلاک چین ارائه خدمات بانکی به افرادی است که به هر دلیلی امکان استفاده از این خدمات را ندارند. اگر بیت کوین را نسل نخستین بلاک‌ چین بدانیم و اتریوم را نسل دوم، کاردانو نسل سوم بلاک‌ چین‌هاست که چالش‌های عدم مقیاس‌پذیری و قراردادهای هوشمند را حل کرده است.

کاردانو چطور کار می‌کند؟

بلاک چین کاردانو برای انجام تسک‌های مختلف و همچنین افزایش بهره‌وری به دو بخش جداگانه تقسیم شده است. این دو بخش عبارتند از:

• لایه تسویه کاردانو (Cardano Settlement Layer یا به اختصار CSL): این لایه برای انجام تراکنش‌های فرد به فرد توسط توکن‌های بومی این شبکه یعنی رمز ارز آدا طراحی شده است. در این لایه بلوک‌های جدید با استفاده از الگوریتم اثبات سهام ایجاد می‌شوند.
• لایه محاسباتی کاردانو (Cardano Computational Layer یا به اختصار CCL): در این لایه قراردادهای هوشمند اجرا می‌شوند و مسئولیت پردازش تمامی تراکنش‌ها بر عهده‌ آن است.

چرا باید از کاردانو استفاده کنیم؟

پلتفرم بلاک چین کاردانو هنوز هم در حال توسعه است و قصد دارد در پنج فاز جداگانه عرضه شود. اسم هر کدام از این فازها از یک شخصیت مهم تاریخی گرفته شده است و به شرح زیر هستند:

• Byron: در این فاز که اولین فاز توسعه کاردانو بود و به عنوان فاز پایه نیز شناخته می‌شود، از رمزارز بومی این شبکه یعنی آدا و همچنین کیف پول‌های اختصاصی آن یعنی Yoroi و Daedalus رونمایی شد.
• Shelley: در این فاز مرکززدایی پلتفرم آغاز شد. با معرفی قابلیت‌هایی مثل سرمایه‌گذاری غیرمستقیم (delegated staking) کاردانو سعی کرد اپراتورهای استخرهای Stake توزیع شده خود را افزایش دهد.
• Goguen: در این فاز از قراردادهای هوشمند کاردانو رونمایی می‌شود. همچنین توکن‌های Fungible و توکن‌های بی‌همتا (NFT) این پلتفرم نیز در همین مرحله معرفی خواهند شد.
• Basho: فاز مقیاس‌پذیری کاردانو Basho نام دارد. با این فاز امکان اجرای زنجیره‌های جانبی که به صورت موازی با بلاک چین اصلی اجرا می‌شوند به شبکه افزوده می شود.
• Voltaire: این فاز، فاز حاکمیتی کاردانو است و با اجرای آن از یک سیستم رای‌گیری و خزانه‌داری جدید رونمایی می‌شود تا کاردانو به یک پروژه عمومی کاملا متکی بر خود تبدیل شود.

پس از اجرای کامل این فازها، توسعه دهنده‌های مختلف می‌توانند توکن‌های اختصاصی خود را به راحتی روی این شبکه ایجاد کنند. همچنین با استفاده از این شبکه امکان ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز با استفاده از قراردادهای هوشمندی که با زبان برنامه نویسی سطح بالای Plutus نوشته شده‌اند را خواهند داشت. متخصصان بازارهای مالی که هیچ آشنایی با زبان‌های برنامه نویسی ندارند نیز می‌توانند از طریق زبان برنامه نویسی Marlowe قراردادهای هوشمند اختصاصی خود را ایجاد کنند. این زبان برنامه نویسی توسط خود کاردانو خلق شده است و برای این ایجاد شده است که نوشتن قراردادهای هوشمند برای تمامی افراد ممکن باشد.

برای افزایش مقیاس پذیری شبکه، کاردانو از Sidechainها یا زنجیره‌های جانبی رونمایی می‌کند. زنجیره‌های جانبی، بلاک چین‌های جداگانه‌‎ای هستند که به صورت موازی با بلاک چین اصلی (Master chain) اجرا می‌شوند و کاربرد آن‌ها نیز انجام دادن برخی کارهای خاص مثل پردازش میکروتراکنش‌ها، نگه‎داری داده‌های مربوط به کیف پول و اجرای Dappها است. هدف از انجام این کار این است که زنجیره‌های جانبی بار اضافی روی زنجیره اصلی را کاهش دهند و از شلوغ شدن شبکه هم جلوگیری کنند تا تراکنش‌ها خیلی سریع‌تر انجام شوند.

یکی دیگر از فازهای توسعه برنامه ریزی شده بلاک چین کاردانو، حاکمیت غیرمتمرکز است که در نهایت باعث می‌شود کاردانو به یک شبکه کاملا عمومی و جامعه محور تبدیل شود. در این سیستم دارندگان ADA سکه‌های خود را سپرده‌گذاری خواهند کرد و از آن‌ها برای رای دادن به پیشنهادات مربوط به توسعه یا پیشبرد سیستم استفاده می‌کنند. در این سیستم هرچقدر تعداد سکه‌های شما بیشتر باشد، قدرت رای بالاتری هم خواهید داشت.

تاثیر هاردفورک اخیر کاردانو به نام آلونزو بر قیمت آدا

چارلز هاسکینسون از آگوست امسال اعلام کرده بود که هاردفورک آلونزو در ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۱ اتفاق می‌افتد. با انتشار این خبر، قیمت آدا تا ۵۰ درصد افزایش یافت و این خبر خوبی برای سرمایه‌گذاران این ارز دیجیتال بود. علاقه هاسکینسون به ریاضی‌دانان و ادای دین به آن‌ها علت نام‌گذاری این هاردفورک بوده و این نام از نام ریاضی‌دان پیشگام آمریکایی به نام آلونزو چرچ (Alonzo Church) گرفته شده است.

در این آپگرید بزرگ، برای اجرای قرارداد‌های هوشمند از زبان پلوتوس استفاده شده است و اجرای اسکریپت‌های پلوتوس این امکان را در اختیار کاردانو قرار می‌دهد تا دوره جدیدی از رشد را شروع کند. در هاردفورک آلونزو کاردانو را به پلتفرمی برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز جدید (DApp) و استفاده از امور مالی غیر متمرکز (DeFi) تبدیل می‌کند تا از مبادلات ساده گرفته تا مبادلات غیرمتمرکز (DEXs) و برنامه‌های محاسباتی پیچیده‌تر مانند اوراکل‌ها و استیبل‌ کوین‌های پشتیبانی شده با کریپتو پشتیبانی کند.

برخلاف خیلی از ارزهای دیجیتال که برای حفظ امنیت شبکه از ماینینگ یا اثبات کار (Proof-of-Work) استفاده می‌کنند، در کاردانو از روش اثبات سهام استفاده می‌شود. در ادامه تفاوت این دو الگوریتم را با هم مقایسه خواهیم کرد:

اثبات کار چیست؟

اثبات کار، الگوریتمی است که امنیت خیلی از شبکه‌های بلاک چین مثل بیت کوین و اتریوم را تامین می‌کند. رمزارزها برخلاف ارزهای دیگر هیچ واحد مرکزی که مسئول تامین امنیت و پایداری شبکه باشد ندارند و به همین خاطر برای اینکه شبکه بتواند به کار خود ادامه دهد، به یک سیستم اعتبارسنجی مثل Proof-of-Work نیاز است. یکی از بزرگترین مشکلات بلاک چین که با الگوریتم PoW حل می‌شود، مشکل Double-Spending یا دوبار خرج کردن است که حل آن بدون داشتن واحد مرکزی تقریبا غیرممکن است. در صورتی که کاربران بتوانند دوبار از سکه‌های خود استفاده کنند، باعث افزایش تعداد ذخیره شبکه خواهند شد و ارز موردنظر کاملا غیرقابل پیشبینی و بی ارزش می‌شود.

دوبار خرج کردن در دنیای ارزهای دیجیتال به سادگی کپی پیست کردن یک فایل یا ارسال ایمیل به چند نفر است. به همین خاطر از ماینرها برای تایید تمامی تراکنش‌های شبکه استفاده می‌شود. اما در اینجا یک مشکل بزرگتر وجود دارد. ماینرها ممکن است به جای تایید تراکنش‌های صحیح، تراکنش‌های اشتباه خودشان را تایید کنند. به همین خاطر الگوریتم اثبات کار خلق شد تا فقط افراد قابل اعتماد بتوانند تراکنش‌ها را تایید نمایند.

در این روش ماینرها به میزان بسیار زیادی توان پردازشی نیاز دارند تا بتوانند محاسبات مربوط به رمزنگاری تراکنش‌ها را انجام دهند. برای تامین چنین توان پردازشی‌ای، علاوه بر هزینه خرید تجهیزات، برق مصرفی هم هزینه زیادی به کاربر تحمیل می‌کند. در چنین شرایطی او ترجیح می‌دهد به جای خرابکاری در شبکه، از تجهیزات خود برای ماینینگ و کسب درآمد استفاده کند. زیرا چیزی که با خرابکاری در شبکه به دست می‌آورد خیلی کمتر از هزینه خرید تجهیزات، برق و… است.

اثبات سهام چیست؟

اثبات سهام یا Proof-of-Stake یک روش نسبتا جدید برای تامین امنیت شبکه است. در این روش کاربر با استفاده از سکه‌هایی که در اختیار دارد می‌تواند تراکنش‌ها را تایید کند. هر کاربری که تعداد سکه‌های بیشتری در اختیار داشته باشد، قدرت ماینینگ بیشتری هم دارد. اثبات سهام به عنوان روش جایگزین برای اثبات کار به شمار می‌رود و هدف آن از بین بردن مشکلات ذاتی Proof-of-Work است.

همانطور که گفته شد در متد اثبات کار باید برق زیادی برای انجام محاسبات مصرف شود برای مثال در سال ۲۰۱۵ برق مصرفی برای انتقال یک بیت کوین، با برق مصرفی ۱.۵ خانواده آمریکایی در کل روز برابر بود. این میزان مصرف برق مشکلاتی مثل گرمایش جهانی، آلودگی‌های زیست محیطی و… را در پی دارد. علاوه بر این شبکه‌هایی که از الگوریتم اثبات کار استفاده می‌کنند به شدت در معرض حمله ۵۱ درصدی هستند.

حمله ۵۱٪ زمانی رخ می‌دهد که به دلیل کاهش تعداد ماینرها، یک ماینر یا گروهی از آن‌ها بیش از ۵۱٪ توان پردازشی شبکه را تامین کند. در چنین شرایطی ماینر تمامی تراکنش‌های خودش را (که می‌توانند غیرمعتبر هم باشند) را تایید خواهد کرد و تمامی تراکنش‌های دیگران را هم رد می‌کند. به این دلایل خیلی از شبکه‌هایی که در سال‌های اخیر ایجاد شده‌اند، به جای استفاده از الگوریتم اثبات کار، از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کنند.

الگوریتم اثبات سهام اوروبوروس چگونه کار می‌کند؟

اوروبوروس یک الگوریتم اثبات سهام متفاوت است که مسئولیت تامین امنیت شبکه کاردانو به آن سپرده شده است. در این الگوریتم زمان واقعی به دوره‌هایی به نام Epoch تقسیم می‌شود و هر Epoch هم به دوره‌های زمانی کوتاه‌تری به اسم اسلات (Slot) تقسیم شده است. مدت زمان هر اسلات قابل تغییر است و با رای‌گیری مشخص خواهد شد. همچنین هر دوره زمانی که پایان می‌یابد با یک دوره زمانی دیگر جایگزین خواهد شد.

در این الگوریتم هر اسلات دارای یک لیدر است که از طریق رای‌گیری و توسط دارندگان رمزارز آدا تعیین خواهد شد. اسلات لیدر مسئولیت ایجاد و تایید بلاک‌های شبکه را برعهده دارد اما در طی یک دوره زمانی، هر لیدر فقط می‌تواند یک بلاک ایجاد کند. این موضوع باعث می‌شود که قدرت در بین تمامی کاربران تقسیم شود و یک فرد یا گروهی از افراد نتوانند کنترل شبکه را در اختیار بگیرند. همچنین در صورتی که اسلات لیدر به هر دلیلی نتواند بلاک موردنظر را در مدت زمان مشخص ایجاد کند، حق ایجاد بلاک از او گرفته می‌شود و پاداشی هم به او تعلق نمی‌گیرد.

در الگوریتم اوروبورس، اسلات لیدر فقط یک نفر نیست بلکه مجموعه‌ای از افراد هستند که داخل یک استخر سرمایه‌گذاری کرده‌اند. همه افراد می‌توانند این استخرها را ایجاد کنند اما بهتر است فرد ایجادکننده مقداری دانش فنی داشته باشد. سپس افراد مختلف می‌توانند سکه‌های آدا را داخل استخر سپرده‌گذاری کنند. هرچقدر که میزان سکه‌های موجود در یک استخر بیشتر باشد، امکان انتخاب آن به عنوان اسلات لیدر هم بیشتر خواهد بود. در نهایت پس از پایان Epoch (هر پنج روز یکبار) پاداش‌ها بین فرد ایجاد کننده استخر و افرادی که داخل آن سپرده گذاری کرده‌اند تقسیم خواهد شد. مقدار جوایز هم به این بستگی دارد که هر نفر چه مقدار سکه داخل استخر سرمایه گذاری کرده است.

در این روش هرچقدر که تعداد سکه‌های در اختیار یک فرد بیشتر باشد، توان پردازشی بیشتری هم خواهد داشت و می‌تواند تراکنش‌های بیشتری را تایید کند. برای مثال ماینری که ۳٪ از کل رمزارزهای شبکه را در اختیار دارد، فقط می‌تواند ۳٪ از کل بلاک‌ها را ماین کند.

بهترین کیف پول کاردانو چیست؟

در صورتی که قصد خرید و نگهداری رمز ارز ادا کاردانو را دارید، بهتر است از یک کیف پول ایمن و مطمئن برای این کار استفاده کنید. خود کاردانو کیف پول رسمی ددالوس (Daedalus) را معرفی کرده که فقط دارای نسخه دسکتاپ است. دیگر کیف پول‌های مناسب برای آدا از این قرارند:

• کیف پول سخت‌افزاری Ledger Nano X
• کیف پول سخت افزاری Ledger Nano s
• کیف پول سخت افزاری Trezor Model T
• کیف پول موبایلی تراست والت
• کیف پول نرم‌افزاری Yoroi (دارای نسخه وب و موبایل)
• کیف پول نرم‌افزاری Atomic (دارای نسخه دسکتاپ و موبایل)
• کیف پول نرم‌افزاری Exodus (دارای نسخه دسکتاپ و موبایل)
• کیف پول نرم‌افزاری Guarda (دارای نسخه وب، دسکتاپ و موبایل)

چطور کاردانو بخریم؟

در صورتی که قصد خرید رمز ارز ادا کاردانو را دارید، به راحتی می‌توانید در پول نو با پرداخت معادلی ریالی آن، به سرعت مقدار خریداری شده را در کیف پول خود دریافت کنید. در طول سال جاری و همچنین به صورت کلی قیمت کاردانو با افزایش چشمگیری روبرو بوده است و به همین دلیل می‌توان آن را یک گزینه مناسب برای سرمایه گذاری دانست. همچنین این رمز ارز توانایی آن را دارد که بخش زیادی از بازار اتریوم را تصاحب کند.