معاملات فیوچرز چیست؟ همه چیز درباره Futures Contract یا معاملات آتی

نوعی از معاملات به نام «معاملات فیوچرز» یا «قرارداد آتی»، امروزه بسیار زیاد به گوش می‌خورند. با فراگیری ترید و سرمایه‌گذاری افراد روی رمزارزها، صرافی و پلتفرم‌های مختلف سبک خاصی از معاملات را در اختیار کاربران قرار دادند که معاملات فیوچرز یا آتی نامیده می‌شوند. معاملات فیوچرز سابقه‌ای بیش از پیدایش ارزهای دیجیتال دارند و یک روش پذیرفته شده در تمامی معاملات مالی و دارایی محسوب می‌شوند.

در این مقاله قصد داریم تا ماهیت معاملات فیوچرز را شرح دهیم و سپس، معروف‌ترین و بهترین پلتفرم را برای انجام معاملات فیوچرز ارز دیجیتال به شما معرفی کنیم.

معاملات فیوچرز چیست؟

معاملات فیوچرز یا آتی، قراردادهای مالی‌ای هستند که طبق آن دو طرف معامله بر سر قیمت کالا یا دارایی‌ای توافق می‌کنند و معامله در زمان مشخصی در آینده انجام می‌شود. قیمت از پیش تعیین شده طرفین برای خرید و فروش دارایی به عنوان قیمت آتی شناخته می‌شود. زمان مشخص شده در آینده (یعنی زمانی که تحویل و پرداخت انجام می‌شود) به عنوان تاریخ تحویل شناخته می‌شود.

معاملات آتی در یک بازار خاص انجام می‌شوند و فروشندگان و خریداران در آنجا گرد هم می‌آیند و مذاکره می‌کنند. به قرارداد طرف خریدار، لانگ (Long) و به قرارداد طرف فروشنده، شورت (Short) گفته می‌شود.

یکی از مثال‌های خوب برای قراردادهای فیوچرز، قراردادهای نفتی است. اگر کشوری مثل ما که فروشنده نفت هستیم، پیش بینی کند که قیمت نفت در سال آینده کاهش می‌یابد، با قراردادی آتی می‌توانیم نفت را به قیمت امروز بفروشیم و موقع پایین آمدن قیمت، آن را تحویل دهیم ولی پول زمان توافق را دریافت کنیم! همه چیز بستگی به این دارد که پیش بینی ما از آینده چه باشد.

همین را تعمیم بدهیم به ارزهای دیجیتال و نوسان‌های آن.

تاریخچه معاملات فیوچرز

بیایید نگاهی گذرا به سابقه معاملات آتی بیندازیم. شاید باورش سخت باشد ولی ولین سندی که از معاملات آتی وجود دارد لوح حمورابی است که قدمت آن به ۳۸۰۰ سال می‌رسد! در این لوح کشف شده از شوش در خوزستان، به قانونی اشاره شده که تاجران می‌توانند قیمت فعلی یک کالا را بپردازند و آن را بخرند ولی کالا را در تاریخی در آینده دریافت کنند. بازاری هم برای بستن این قراردادها وجود داشت که معمولا در معابد صورت می‌گرفت. این سند را می‌توان اولین سند کشف شده درباره معاملات فیوچرز دانست.

اولین سوابق مکتوب از این معاملات مربوط است به کتاب «سیاست» ارسطو. او داستان تالس، یک فیلسوف فقیر اهل میلتوس را روایت می‌کند که از مهارت خود در پیش بینی استفاده کرد و حدس زد که برداشت زیتون در پاییز آینده بسیار خوب خواهد بود. او با اطمینان از پیش‌بینی‌اش، با صاحبان کارخانه‌های روغن گیری زیتون‌ محلی توافق کرد تا پول خود را پیش پیش بپردازد و زیتون‌ها به علاوه اجاره دستگاه پرس برا روغن گیری را در زمان برداشت تحویل بگیرد.

تالس موفق شد که معامله را با قیمت کمی ببندد چون کسی نمی‌توانست پیش بینی کند که آیا برداشت زیتون زیاد خواهد بود یا نه! کارخانه‌داران و کشاورزان هم از این قرارداد منتفع می‌شدند چون پول را پیشاپیش می‌گرفتند و ریسک کاهش قیمت در زمان برداشت را از خود دور می‌کردند. آن‌ها محصولی که هنوز وجود نداشت را فروخته بودند!

زمانی که زمان برداشت فرا رسید و افزایش شدید تقاضا برای استفاده از دستگاه روغن گیری زیتون زیاد شد، او قراردادهای آتی خود از پرس زیتون را به رقم دلخواه خود فروخت و درآمد زیادی به دست آورد.

تفاوت معاملات فیوچرز با معاملات اسپات چیست؟

شاید در ابتدا تصور کنید که تنها یک حالت برای ترید کردن و معامله وجود دارد؛ به این صورت که ارز، سهام یا هر دارایی دیگری که قصد معامله‌اش را دارید را، در همان لحظه و به صورت آنی، خرید و فروش می‌کنید. بله، چنین حالت و چنین سبکی از معاملات وجود دارند که «معاملات اسپات (spot)» نامیده می‌شوند و متداول‌ترین نوع خرید و فروش دارایی‌ها به شمار می‌روند.

اما همان طور که گفتیم نوع دیگری از معاملات هم وجود دارند که دقیقا نقطه مقابل معاملات اسپات‌اند؛ که آن‌ها را معاملات فیوچرز یا آتی خطاب می‌کنیم. به زبان ساده، معاملات فیوچرز، معاملاتی هستند که نه در لحظه معامله، بلکه در زمانی مشخص در آینده، و در قیمتی از پیش تعیین‌شده صورت می‌گیرند.

در ترید اسپات، وقتی تصمیم به خرید یا فروش یک ارز می‌گیرید، در همان لحظه تراکنش شما صورت می‌گیرد و دیگر نگرانی‌ای بابت قیمت ارز در آینده نخواهید داشت.

در معاملات فیوچرز اما چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد؛ در معاملات فیوچرز، خریدار و فروشند، بر سر قیمتی مشخص در زمانی مشخص در آینده، توافق می‌کنند تا معامله در آن قیمت صورت بگیرد. معامله‌ای که در آینده انجام خواهد شد، فارغ از قیمت حال حاضر آن دارایی به‌خصوص است. در معاملات اسپات، در زمان عقد قرارداد، اصل دارایی از فرد فروشنده به خریدار واگذار می‌شود.

برای مثال وقتی شما ۱ واحد بیت کوین خریداری می‌کنید، این این بیت کوین را به صورت کاملا واقعی در اختیار دارید و از مالکیت آن برخوردارید؛ در معاملات فیوچرز، دارایی و ارز بین دو طرف مبادله نمی‌شود؛ بلکه طرفین به نوعی روی قیمت معامله می‌کنند. برای همین است که در معاملات فیوچرز می‌توان از پوزیشن‌های شورت و لانگ استفاده کرد و هم از روند نزولی و هم از روند صعودی بازار، سود دریافت کرد.

مالکیت ارز در معاملات اسپات و فیوچرز

شاید معامله کردن در بازار اسپات، کمی راحت‌تر از بازار فیوچرز باشد. در بازار یک‌طرفه اسپات، تریدر تنها از روند صعودی نمودار کسب سود خواهد کرد. چرا که در معاملات اسپات، تریدر با خرید یک ارز و در اختیار داشتن مالکیت تمام و کمال آن، انتظار افزایش قیمت آن و در نتیجه کسب سود را دارد. اتفاقی که نه تنها در خرید و فروش رمزارزها، بلکه در بسیاری از دارایی های دیگر، از جمله دارایی‌های فیات هم رخ می‌دهد.

در معاملات فیوچرز، مالکیت ارز از فروشنده گرفته نشده و به خریدار داده نمی‌شود؛ بلکه خریدار و فروشنده، با تحلیل‌های خود سعی می‌کنند تا قیمت را در آینده پیش‌بینی و به نوعی بر سر قیمت معامله ‌کنند.

شخص فروشنده (شخصی که پوزیشن شورت یا فروش گرفته) و شخص خریدار در معاملات فیوچرز (شخصی که پوزیشن لانگ یا خرید گرفته)، هر دو سعی می‌کنند تا با قرارگیری در جهت روندی که فکر می‌کنند اتفاق خواهد افتاد، از بازار کسب درآمد داشته باشند.

شاید از طریق این موضوع که خریدار و فروشنده در معاملات فیوچرز، پوزیشن‌های شورت و لانگ می‌گیرند، فهمیده باشید که برخلاف معاملات اسپات، مالکیتی بر هیچ دارایی، از سمت هیچ‌کدام از طرفین معامله وجود ندارد؛ بلکه آن‌ها سعی می‌کنند تا با تشخیص روند پیش روی نمودار، در ابتدای یک پوزیشن لانگ یا شورت بگیرند. سودی که در نهایت نصیب طرفین خواهد شد، با بستن معامله و انجام تراکنش مخالف است. بدین صورت که شخصی که در ابتدا پوزیشن لانگ (خرید) گرفته، با گرفتن یک پوزیشن شورت (فروش)، در نهایت معامله را خواهد بست و سود یا ضرر نهایی خود را دریافت خواهد کرد.

ویژگی و مزیت‌های معاملات فیوچرز

معاملات فیوچرز، با اینکه کار را برای بسیاری از تریدرها آسان‌تر کرده‌اند، اما همچنین می‌توانند به شکل یک تیغه دولبه بسیار برنده برای تریدرهای نوپا و کم‌تجربه ظاهر شوند. دانستن نکات ذیل، می‌تواند به تمام افراد برای شناخت معاملات فیوچرز، کمک شایانی به تصمیم‌گیری درست بکند.

۱. پوزیشن‌های شورت و لانگ

قابلیتی که معاملات فیوچرز برای بازکردن پوزیشن‌های short و long در اختیار کاربران قرار می‌دهند، یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های این معاملات است. به وسیله بازکردن پوزیشن‌های شورت (فروش) و لانگ (خرید)، می‌توان از دو روند صعودی و نزولی بازار، سود گرفت.

پوزیشن شورت یا فروش که مختص به روندهای نزولی ست، به این شکل انجام می‌شود که شما در ابتدای یک روند نزولی، ابتدا یک ارز را به صورت مجازی به فروش می‌رسانید و در انتهای روند نزولی، جایی که قیمت به کم‌ترین مقدار ممکن رسیده است، دوباره ارز را خریداری می‌کنید. اختلاف بین این دو نقطه، سود شما خواهد بود. چنین اتفاقی، در پوزیشن‌های لانگ هم صورت می‌گیرد؛ منتها به شکل برعکس و در روندهای صعودی.

پوزیشن‌های شورت و لانگ‌ به ما این امکان را می‌دهند که بدون نیاز به در اختیار داشتن مالکیت یک ارز، آن‌را در روندهای صعودی و نزولی، معامله کنیم و از حرکت آن در نمودار، به سود برسیم.

۲. اهرم‌ها

یکی از مهم‌ترین نکات معاملات فیوچرز، قابلیت استفاده از اهرم‌ها برای بالابردن میزان پاداش و سود حاصل از معامله است. این مورد، می‌تواند همان تیغه دولبه‌ای باشد که پیش‌تر به آن اشاره کردیم. اهرم‌ها یا لوریج‌ها باعث می‌شوند شما نیازی به واردکردن تمام سرمایه خود به معامله نداشته باشید و با داشتن تنها درصدی از سرمایه، با استفاده از اهرم‌ها، سرمایه ورودی خود در معامله را چندین برابر کنید.

این توضیحات شاید پوسته‌ای جذاب برای اقدام خطرناک استفاده از اهرم‌ها باشد! در عمل اما چنین اتفاقی رخ نمی‌دهد؛ پلتفرم یا صرافی‌ای که در آن معامله می‌کنید، با اهرم‌ها، سرمایه بیشتری به شما نمی‌دهد؛ بلکه سود و ضرر شما را به نسبت اهرم مورد استفاده، چندین برابر خواهد کرد. برای مثال اگر در معامله‌ای ۱۰۰۰ دلار در اختیار داشته باشید، و معامله را با اهرم ۱۰ باز کنید، تنها با ۱۰% سود، سود شما ۱۰ برابر خواهد شد و به ۱۰۰% خواهد رسید.

از طرفی با تنها ۱۰% ضرر،  شما تمام سرمایه خود را از دست خواهید داد. بنابراین حد ضرر در معاملات فیوچرز اهرم‌دار، نکته بسیار مهمی است که باید به آن توجه داشت.

۳. نیاز به داشتن اطلاعات تحلیلی و فنی بیشتر از معاملات اسپات

در معاملات اسپات، تنها یک راه برای کسب سود دارید؛ خرید ارز و سپس انتظار برای افزایش قیمت آن. البته تشخیص روند صعودی و قرارگرفتن در آن، خود نیاز به دانش و اطلاعات زیادی دارد. اما طبیعتا در معاملات فیوچرز، شما باید قیمت را در مدت زمان طولانی‌تری پیش‎‌بینی کنید. باز کردن پوزیشن‌های شورت و لانگ به ظرافت و دقت بالایی نیاز دارد که اگر آموزش درستی در این باره ندیده باشید، می‌تواند ضربه زیادی به شما و سرمایه‌تان وارد کند.

علاوه بر اطلاعاتی که باید درباره ترید کردن بدانید آموزش های بیشتر درباره معاملات فیوچرز، به شما کمک بسیاری خواهد کرد. همین مقاله، می‌تواند منبع جامعی باشد؛ البته که این مقاله، به نوعی ادامه مقاله «ترید چیست؟» است که در آن، به اطلاعات بسیار مفیدی درباره انواع معاملات، تریدکردن و انواع تریدرها دست پیدا خواهید کرد.  

۴. هِج‌ کردن (Hedging)

اگر دنبال‌کننده جدی بازارهای مالی، اتفاقات و آموزش‌های آن باشید، حتما با استراتژی‌ای به نام هِج کردن برخورد کرده‌اید. هِج کردن به عنوان یک استراتژی برای مدیریت سرمایه و ریسک شناخته می‌شود. شرکت‌ها و افراد سعی می‌کنند با هج کردن و در واقع خرید یا فروش در جهت مخالف معامله اصلی خود، از ضرر احتمالی پیش‌گیری کنند.

برای مثال اگر فردی اقدام به خرید بیت کوین در معامله اسپات کرده و از این کاهش قیمت آن در آینده نگران است یا حتی اگر بازار برخلاف تصمیم او رفتار کند، می‌تواند با باز کردن یک معامله شورت در فیوچرز، از این ضرر احتمالی تا حدی جلوگیری کند. این فرد می‌تواند قیمتی را که فکر می‌کند بیت کوین در صورت کاهش قیمت به آن می‌رسد را مشخص کند تا در آن صورت، با فروش مقداری بیت کوین، مقداری از ضرر متحمل‌شده را جبران کند.

در کل هِج کردن را می‌توان خرید یا فروش بیشتر از همان دارایی یا دارایی های دیگر دانست، که باعث می‌شوند ضرر متحمل‌شده در معامله اصلی، مقداری کمتر شود. معاملات فیوچرز از مهم‌ترین ابزارها برای هِج کردن به شمار می‌روند که می‌توانند در مواقعی، بسیار کمک‌کننده باشند.

بهترین پلتفرم‌های انجام معاملات فیوچرز کدام‌اند؟

تقریبا در تمام صرافی‌های بزرگ و معروف دنیا، می‌توان به انجام معاملات فیوچرز و مارجین پرداخت؛ منتها همیشه می‌توان صرافی بایننس را، مورد اعتماد‌ترین و بزرگ‌ترین بستر را برای معاملات کریپتویی دانست. بایننس فیوچرز، یکی از بخش‌های این صرافی است که امکان انجام معاملات فیوچرز را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.

آموزش شروع معامله فیوچرز در بایننس

توجه کنید معاملات فیوچرز فضای بسیار ریسک پذیری دارند. اگر تصمیم به شروع معامله فیوچرز گرفته اید قبل از هرچیز نیاز به تتر دارید. به صفحه خرید تتر bep20 وارد شوید و تتر مورد نیاز خود را با توجه به سرمایه خود خریداری کنید و سپس آن را به اکانت بایننس خود انتقال دهید.

بستر «بایننس فیوچرز»، نسبت به پلتفرم اصلی بایننس، مقداری استقلال دارد و برای معامله کردن در اکانت فیوچرز بایننس خود، نیاز دارید تا از اکانت اصلی خود در بایننس، به این اکانت مقداری تتر (USDT) انتقال بدهید؛ چرا که در معاملات فیوچرز بایننس نیاز به استفاده از پول فیات یا تتر به عنوان یکی از ارزهای معامله خود دارید. البته با استفاده از تتر می‌توانید به حداکثر اهرم بایننس که ۱۲۵x است دسترسی داشته باشید. بدون استفاده از تتر، این مقدار به اهرم ۷۵x کاهش خواهد یافت.

تصویر مقابل، فضای کلی صفحه BTCUSDT را در بخش معاملات فیوچرز بایننس را نشان می‌دهد که علاوه بر نمودار و تمام ابزارهای فنی برای تحلیل تکنیکال و اوردر بوک، بخش تراکنش هم دیده می‌شود که می‌توانید از طریق آن، بخش‌های مختلف معامله‌تان را از جمله استاپ لاس (Stop Loss) و تیک پرافیت (Take Profit) را معلوم کنید.

در سمت چپ و بالا، جایی که نماد BTC/USDT وجود دارد، آیکون کوچکی دیده می‌شود که می‌توانید با کلیک کردن روی آن، مقدار اهرم مورد نیازتان را برای معامله مشخص کنید.

تصویر زیر هم یک معامله با پوزیشن لانگ را نشان می‌دهد که به صورت کامل انجام شده و منتظر نتیجه آن هستیم.

معاملات فیوچرز و مارجین چه تفاوتی دارند؟

حال که به معرفی و نحوه کارکرد اهرم‌ها در معاملات فیوچرز بایننس پرداختیم، شاید بهتر باشد نگاهی هم به نوعی دیگر از معاملات در این صرافی بیندازیم که شباهت بسیاری به معاملات فیوچرز دارند؛ از این نظر که در آن‌ها هم می‌توان از اهرم استفاده کرد.
«معاملات مارجین» نوعی از معاملات اسپات هستند؛ پس تا همین‌جا، به بنیادی‌ترین اختلاف میان معاملات فیوچرز و مارجین پی بردیم.

معاملات مارجین، به صورت اسپات صورت می‌گیرند اما درست مثل معاملات فیوچرز، قابلیت پشتیبانی از اهرم را هم دارند. در معاملات مارجین، می‌توان برای کسب سود بیشتر، از اهرم ها استفاده کرد اما مقدار اهرم‌ها در این معاملات، به اندازه معاملات فیوچرز نیستند. در معاملات فیوچرز بایننس، می‌توان حتی به اهرم ۱۲۵x هم دسترسی داشت اما در معاملات مارجین، حداکثر اهرم در دسترس، اهرم ۱۰x است.

سخن آخر

معاملات فیوچرز، به این خاطر که به تریدرها امکان بازکردن پوزیشن‌های شورت و لانگ را می‌دهند، طرفداران بسیار زیادی در سراسر دنیا دارند؛ اما نکته بسیار مهمی درباره معاملات فیوچرز وجود دارد. معاملات فیوچرز می‌توانند برای تریدرهای مبتدی و تازه‌کار، بسیار خطرناک و آسیب‌زننده باشند. امکان استفاده از اهرم‌ها در معاملات فیوچرز، امکانی بسیار ستودنی و جذاب، اما از طرفی هم خطرناک است. در صورت رعایت نکردن مقدار اهرم و استفاده بیش از حد از آن‌ها، سرمایه فرد به راحتی از دست خواهد رفت و در چنین نقطه‌ای، دیگر جایی برای یاس و اندوه وجود ندارد.